Geri Dön

İhracat ile doğrudan yabancı yatırımların kadın istihdamına etkisi: Türkiye örneği

The effect of export and foreign direct investment on women's employment: The case of Türkiye

PDF İndir

  1. Tez No: 934495
  2. Yazar: ÜNZİLE ÇARKACI
  3. Danışmanlar: PROF. DR. MUSTAFA KÖSEOĞLU
  4. Tez Türü: Doktora
  5. Konular: Ekonometri, Econometrics
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2025
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Karadeniz Teknik Üniversitesi
  10. Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Ekonometri Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
  13. Sayfa Sayısı: 128

Özet

ÖZET Kadın emeğinin işgücü piyasasında yeterince değerlendirilmemesi, kadınların istihdam oranlarının düşük seviyelerde kalmasına neden olmaktadır. Türkiye'de kadınların işgücüne katılım oranının düşük olması, yalnızca kültürel ve sosyal faktörlerle değil, aynı zamanda ekonomik değişkenlerle de doğrudan ilişkilidir. Özellikle doğrudan yabancı yatırımlar (DYY), ihracat ve gayri safi yurt içi hasıla (GSYİH) gibi makroekonomik göstergelerin kadın istihdamı üzerindeki etkisi, kadınların işgücü piyasasındaki rolünün anlaşılması açısından büyük önem taşımaktadır. Bu ekonomik faktörlerin kadın istihdamını artırıcı veya sınırlayıcı etkileri, incelenmesi gereken bir konudur. Bu çalışma, 1988-2023 dönemi ele alınarak Türkiye'de kadın istihdamı ile doğrudan yabancı yatırımlar, ihracat ve ekonomik büyüme (GSYİH) arasındaki ilişkileri incelemeyi amaçlamaktadır. Çalışmada kullanılan zaman serisi analiz yöntemleriyle serilerin durağanlıkları ADF, PP ve KPSS birim kök testleriyle değerlendirilmiş; ARDL sınır testi ile seriler arasındaki uzun dönemli ilişkiler incelenmiştir. Sonuçlara göre, DYY ve ihracatın kadın istihdamı üzerinde uzun dönemde negatif, GSYİH'nin ise pozitif bir etkisi olduğu tespit edilmiştir. Ayrıca, kısa dönem hata düzeltme modeli (ECT), seriler arasındaki kısa dönem ilişkilerin güvenilir bir şekilde analiz edilmesini sağlamıştır. Uzun dönemli eşbütünleşme ilişkilerinin daha hassas bir şekilde tahmini için FMOLS, DOLS ve CCR yöntemleri uygulanmış ve bu modellerden elde edilen sonuçların ARDL sınır testi bulgularıyla tutarlı olduğu belirlenmiştir. Granger nedensellik testleri, GSYİH'nin kadın istihdamı ve ihracat üzerinde tek yönlü nedensel bir etkisi olduğunu, ancak DYY ve ihracatın kadın istihdamı üzerinde doğrudan nedensel bir etkisinin bulunmadığını ortaya koymuştur. Varyans ayrıştırma ve etki-tepki analizleri, kadın istihdamındaki değişimlerin büyük ölçüde içsel dinamiklerden kaynaklandığını, GSYİH'nın etkisinin ise zamanla arttığını göstermiştir. Buna karşılık, DYY ve ihracatın etkilerinin sınırlı ve değişken olduğu belirlenmiştir.

Özet (Çeviri)

ABSTRACT The fact that women's labor is not sufficiently evaluated in the labor market causes women's employment rates to remain low. Women's low labor force participation rate in Turkey is directly related to cultural and social factors and economic variables. In particular, the effect of macroeconomic indicators such as foreign direct investment (FDI), export, and gross domestic product (GDP) on women's employment is of great importance in understanding women's role in the labor market. The increasing or limiting effects of these economic factors on women's employment are a subject that needs to be examined. This study examines the relationships between women's employment and foreign direct investment, export, and economic growth (GDP) in Turkey by considering the period 1988-2023. With the time series analysis methods used in the study, the stationarity of the series was evaluated with ADF, PP, and KPSS unit root tests; long-term relationships between the series were examined with the ARDL bounds test. According to the results, it was determined that FDI and exports had a negative effect on women's employment in the long term, while GDP had a positive impact. In addition, the short-term error correction model (ECT) provided a reliable analysis of short-term relationships between the series. FMOLS, DOLS, and CCR methods were applied for a more precise estimation of long-term cointegration relationships, and it was determined that the results obtained from these models were consistent with the ARDL bounds test findings. Granger causality tests revealed that GDP has a unidirectional causal effect on female employment and exports, but FDI and exports do not directly affect female employment. Variance decomposition and impulse-response analyses showed that changes in female employment are mainly due to internal dynamics, while the effect of GDP increases over time. On the other hand, the impact of FDI and exports were determined to be limited and variable.

Benzer Tezler

  1. Tez No

    405056

    An analysis of women entrepreneurship policies as a tool for regional development in transition context: The case of Azerbaijan

    Geçiş dönemi ekonomilerinde bölgesel gelişme aracı olarak kadın girişimciliği politikalarının analizi: Azerbaycan örneği

    HATİCE TUĞBA İKİZLER FEARNLEY

    Yüksek Lisans

    İngilizce

    İngilizce

    2015

    Şehircilik ve Bölge Planlamaİstanbul Teknik Üniversitesi

    Şehir ve Bölge Planlama Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. EMİNE FERHAN GEZİCİ KORTEN

  2. Tez No

    253787

    Türkiye'de sigorta sektöründeki yabanacı sermaye yatırımları ve Solvency II'ye uyum süreci

    Foreign direct investments in Turkish insurance sector and adaptation process to Solvency II

    KADİR KAYA

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2009

    SigortacılıkMarmara Üniversitesi

    Sigortacılık Ana Bilim Dalı

    YRD. DOÇ. DR. MEHMET EMİN OKUR

  3. Tez No

    73503

    Avrupa Birliği üyesi ülkelerin EMU (European Monetory Union)'ya geçiş sürecinin Türk finansal piyasalarına etkileri

    The Effects of European Monetary Union transition process on Turkish financial markets

    KADİR MURAT ALTINTAŞ

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    1998

    İşletmeHacettepe Üniversitesi

    İşletme Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. MEHMET BAHA KARAN

  4. Tez No

    4918

    Bankalarda uzun vadeli planlama ve Türk bankalarına ilişkin bir uygulama

    Başlık çevirisi yok

    GÜRCAN ŞEN

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    1988

    Bankacılıkİstanbul Üniversitesi

    PROF. DR. YILDIRIM ÖNER

  5. Tez No

    935761

    Liberal ekonomi politikaları altında İstanbul'un dönüşümü: 1984-1989 arası dönemde istanbul'da yürütülen imar faaliyetleri

    Transformation of İstanbul under liberal economic policies: the redevelopment works between 1984–1989

    EBRU ŞEVKİN

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2025

    Mimarlıkİstanbul Teknik Üniversitesi

    Mimarlık Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. MEHMET MURAT GÜL

Geri Dön