Bilinçli seçimlerin yapı taşları: Sürdürülebilirlik bilincinin ekseninde sürdürülebilir tüketim kararlarının psikolojik yansımaları
Building blocks of conscious choices: Psychological reflections of sustainable consumption decisions in the context of sustainability consciousness
- Tez No: 934741
- Danışmanlar: PROF. DR. İBRAHİM KIRÇOVA
- Tez Türü: Doktora
- Konular: İşletme, Business Administration
- Anahtar Kelimeler: Sürdürülebilirlik Bilinci, Algılanan Tüketici Etkinliği, Çevrimiçi Alışveriş, Tüketici İyi Oluşu, Tüketici Suçluluğu, Sustainability Consciousness, Perceived Consumer Effectiveness, Online Shopping, Consumer Well-being, Consumer Guilt
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Yıldız Teknik Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İşletme Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: İşletme Yönetimi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 266
Özet
ÖZET BİLİNÇLİ SEÇİMLERİN YAPI TAŞLARI: SÜRDÜRÜLEBİLİRLİK BİLİNCİNİN EKSENİNDE SÜRDÜRÜLEBİLİR TÜKETİM KARARLARININ PSİKOLOJİK YANSIMALARI Bu tez çalışması, tüketicilerin sürdürülebilir tüketim davranışlarını şekillendiren bilişsel ve duygusal faktörleri çok boyutlu bir perspektiften incelemeyi amaçlamaktadır. Araştırmanın problem alanı, özellikle gelişmekte olan ülkelerde kaynakların hızla tükenmesi, çevre kirliliği, toplumsal eşitsizlik, ekonomik dengesizlikler ve gelir eşitsizliklerinin artması gibi problemlerin bireysel tüketim tercihleriyle nasıl örtüştüğü sorusuna odaklanmaktadır. Bu çerçevede araştırmada, çevresel, sosyal ve ekonomik sürdürülebilirlik bilincinin sürdürülebilir tüketim davranışları üzerindeki etkileri ile algılanan tüketici etkinliğinin (ATE) kısmi aracılık rolü araştırılmış; ayrıca çevrimiçi alışverişin sürdürülebilir tüketim davranışları ile mutluluk, yaşam memnuniyeti ve öznel zindelik gibi iyi oluş boyutlarıyla ve tüketici suçluluğu ile olan ilişkilerde düzenleyici bir faktör olarak işlevi incelenmiştir. Bu bağlamda tez çalışması, çeşitli değişkenleri bir arada inceleyerek, sürdürülebilirlik odaklı tüketim kararlarının çok yönlü bir analizini sunmayı amaçlamaktadır. Böylece, bireylerin sürdürülebilir tüketim eğilimlerine ilişkin karmaşık dinamiklerin anlaşılması ve kuramsal yaklaşımlarla ilişkilendirilmesi hedeflenmiştir. Tez çalışmasının amaçları doğrultusunda farklı sosyoekonomik ve demografik özelliklere sahip katılımcılardan çevrimiçi anket yöntemiyle elde edilen nicel veri seti ve geliştirilen hipotezler yapısal eşitlik modellemesi (YEM) gibi çok değişkenli istatistiksel teknikler kullanılarak analiz edilmiştir. Araştırmada elde edilen bulgular, gelişmekte olan ülkelerde sürdürülebilirlik bilincinin hangi boyutlarda daha güçlü olduğunu ve tüketici davranışlarının çok boyutlu bir yaklaşımla incelenmesi gerektiğini göstermesi bakımından önem taşımaktadır.
Özet (Çeviri)
ABSTRACT BUILDING BLOCKS OF CONSCIOUS CHOICES: PSYCHOLOGICAL REFLECTIONS OF SUSTAINABLE CONSUMPTION DECISIONS IN THE CONTEXT OF SUSTAINABILITY CONSCIOUSNESS This thesis aims to examine the cognitive and emotional factors shaping consumers' sustainable consumption behaviors from a multidimensional perspective. The research problem focuses on how individual consumption preferences align with issues such as the rapid depletion of resources, environmental pollution, social inequality, economic imbalances, and growing income disparities, particularly in developing countries. Within this framework, the study investigates the effects of environmental, social, and economic sustainability consciousness on sustainable consumption behaviors, along with the partial mediating role of perceived consumer effectiveness (PCE). Additionally, it examines the role of online shopping as a moderating factor in the relationship between sustainable consumption behaviors and well-being dimensions, such as happiness, life satisfaction, and subjective well-being, as well as consumer guilt. In this context, the thesis aims to provide a comprehensive analysis of sustainability-oriented consumption decisions by simultaneously examining various variables. Thus, it seeks to understand the complex dynamics of individuals' tendencies toward sustainable consumption and relate these dynamics to theoretical approaches. In line with the objectives of the study, a quantitative dataset was collected through an online survey from participants with diverse socioeconomic and demographic characteristics. The developed hypotheses were analyzed using multivariate statistical techniques such as structural equation modeling (SEM). The findings of the study are significant in terms of demonstrating the dimensions in which sustainability consciousness is stronger in developing countries and emphasizing the necessity of a multidimensional approach to consumer behaviors.
Benzer Tezler
- Disinformation in the post-truth era: A comparative analysis of the European Union, Türkiye and Brazil's instruments and practices for combating online disinformation
Hakikat sonrası çağda dezenformasyon: Avrupa Birliği, Türkiye ve Brezilya'nın çevrim içi dezenformasyonla mücadeleye yönelik araç ve pratiklerinin karşılaştırmalı analizi
İREM ŞARDAŞLAR
Yüksek Lisans
İngilizce
2025
HukukAnkara ÜniversitesiLatin Amerika Çalışmaları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. BESİME PINAR ÖZDEMİR
- Lider imajının yaratılmasında fotoğrafın işlevi
The function of photography in building a leader?s image
MURAT ÇELİKER
Yüksek Lisans
Türkçe
2009
Güzel SanatlarSüleyman Demirel ÜniversitesiGrafik Ana Sanat Dalı
DOÇ. DR. ALİ M. BAYRAKTAROĞLU
- 8. sınıf öğrencilerinin lise tercihlerinin belirlenmesinde davranış yatkınlığı algılarının incelenmesi
An investigation of the behavioral dispositions of 8th grade students in determining their high school preferences
DEMET DUMAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Eğitim ve ÖğretimPamukkale ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. SERHAT SÜRAL
- Örgüt topluluklarında yeni örgüt formlarının oluşumu: Türkiye ve Avrupa bağlamında bir araştırma
Formation of new organizational forms in organizational populations: A study in the context of Türkiye and Europe
SENCER ÖZEL
Doktora
Türkçe
2024
İşletmeGalatasaray Üniversitesiİşletme Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NACİYE AYLİN ATAAY SAYBAŞILI
- Yapı düşey dış kabuğu ısı yalıtım uygulamaları ile enerji verimliliği arasındaki ilişkinin incelenmesi
Investigation of relationship between energy efficiency and insulate applications on vertical outer shell of building
ÖZLEM AYDIN