Üçüncü gıda rejimi çerçevesinde gıda arz güvenliği: Cairns grubu ülkeleri üzerine bir analiz
Food supply security within the framework of the third food regime: An analysis on the Cairns group countries
- Tez No: 934819
- Danışmanlar: PROF. DR. EMİNE KILAVUZ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Ekonomi, Economics
- Anahtar Kelimeler: Gıda Rejimi, DTÖ Tarım Müzakereleri, Cairns Grubu, Panel ARDL, Food Regime, WTO Agricultural Negotiations, Cairns Group, Panel ARDL
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Nuh Naci Yazgan Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İktisat Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 170
Özet
Tarımsal gıda üretim süreçleri küresel anlamda üç kez gıda rejimlerinin etkisi ile değişim geçirmişlerdir. Dünya ekonomisinde küresel güç niteliğindeki ülke ve grupların önderliğinde şekillenen gıda rejimlerinin ilkinde hâkim güç İngiltere iken, ikinci gıda rejiminde hâkim güç Amerika Birleşik Devletleri olmuştur. Günümüzde de hala geçerliliğini koruyan gıda rejimi olan üçüncü gıda rejiminde güç uluslararası kuruluşlar ve çok uluslu şirketlerin eline geçmiştir. Bu rejimde amaç uluslararası ticaret özendirmek ve tarımdaki korumacılıkların kaldırılıp serbest ticaretin geliştirilmesidir. Temel amacı dünya ticaretinin serbestleşmesi olan Dünya Ticaret Örgütü (DTÖ) üçüncü gıda rejiminde önemli bir yere sahiptir. DTÖ'nün ileri tarım müzakereleri kapsamında kademe kademe tarım ticaretindeki tarife ve engellerin kaldırılması için çalışmalar yapılmıştır. DTÖ'nün tarım ürünleri ticaretinin serbestleşmesi için uygulamaya koyduğu politikalar gelişmiş ülkelerin lehine sonuçlar doğururken gelişmekte olan ülkelerde kırsal nüfusun yoksullaşması sonucunu doğurmuştur. Bu tezin amacı tarım ticaretinin serbestleşmesinin gıda arz güvenliği üzerindeki etkilerini analiz etmektir. Uluslararası tarımsal ticaret sisteminde piyasa odaklı reformları savunan tarım ülkeleri koalisyonu olan Cairns Grubu ülkeleri üzerinden gıda arz güvenliği konusu ele alınmıştır. Üçüncü Gıda Rejimi'nin etkili olduğu 1995-2022 dönemi verileri ile çalışmanın analiz kısmında Panel Otoregresif Dağıtılmış Gecikme (ARDL) modeli kullanılmıştır. Modelde tarımsal üretim endeksi üzerinde ekonomik büyüme, karbondioksit emisyonu, pestisit ve gübre kullanımı ile küreselleşme endeksi ve tarımsal toplam faktör verimliliği değişkenlerinin etkisi araştırılmıştır. Analiz sonucu elde edilen bulgulara göre uzun dönemde tarım ticaretinin serbestleşmesi bu ülkelerin gıda arz güvenliği üzerinde olumlu etkiye sahipken; kısa dönemde olumsuz etkiye sahiptir. Bununla birlikte gübre kullanımı verimlilik artışı da gıda arz güvenliği üzerinde olumlu etkiye sahiptir.
Özet (Çeviri)
Agricultural food production processes have undergone three significant changes globally, influenced by food regimes. In the first food regime, which was shaped under the leadership of countries and groups with global economic power, the dominant power was the United Kingdom. In the second food regime, the dominant power became the United States. In the third food regime, which still remains valid today, power has shifted to international organizations and multinational corporations. The aim of this regime is to encourage international trade and to develop free trade by removing protectionism in agriculture. The World Trade Organization (WTO), whose primary objective is the liberalization of world trade, holds an important place in the third food regime. Within the framework of the WTO's advanced agricultural negotiations, efforts have been made to gradually eliminate tariffs and barriers in agricultural trade. The policies implemented by the WTO for the liberalization of agricultural trade have yielded results favorable to developed countries, while causing rural populations in developing countries to fall into poverty. The aim of this thesis is to analyze the effects of agricultural trade liberalization on food supply security. The issue of food supply security was addressed through the Cairns Group countries, a coalition of agricultural countries advocating market-oriented reforms in the international agricultural trade system. The Panel Autoregressive Distributed Lag (ARDL) model was used in the analysis part of the study with the data of the period 1995- 2022, when the Third Food Regime was effective. In the model, the effects of economic growth, carbon dioxide emissions, pesticide and fertilizer use, globalization index and agricultural total factor productivity variables on the agricultural production index were investigated. According to the findings obtained as a result of the analysis, while agricultural trade liberalization has a positive effect on the food supply security of these countries in the long term, it has a negative effect in the short term. In addition, the increase in fertilizer use efficiency also has a positive effect on food supply security.
Benzer Tezler
- Çekirdek enflasyonun ölçülmesinde alternatif yaklaşımlar: Türkiye uygulaması
Alternative approaches to measure core inflation: The Turkish case
ABDURRAHMAN NAZİF ÇATIK
- Küreselleşme sürecinde tarım sektörü: Tarımsal ürünlerin fiyatlarının belirleyicileri ve Türkiye deneyimi
Agricultural sector in the globalization process: Determinants of agricultural products prices and Turkey's experience
GÜLİZ ARDİLLİ
- Türk basınında düzensiz göçün görsel temsili: Taliban yönetimi sonrası Afgan göçü
Visual representation of irregular migration in the Turkish press: Afghan migration after the Taliban regime
ZİNDAN ÇAKICI
Doktora
Türkçe
2024
GazetecilikGalatasaray ÜniversitesiRadyo Televizyon ve Sinema Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. EMİNE NAZLI AYTUNA
- Assessing the impacts of urban land use/land cover change on soil ecosystem services
Kentsel arazi kullanımı/arazi örtüsü değişiminin toprak ekosistem servisleri üzerindeki etkilerinin değerlendirilmesi
MELTEM DELİBAŞ
Doktora
İngilizce
2023
Şehircilik ve Bölge Planlamaİstanbul Teknik ÜniversitesiŞehir ve Bölge Planlama Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AZİME TEZER