Geri Dön

Tanzimat'tan Cumhuriyet'e Türk resim sanatında kadın giysileri

Women's clothing in Turkish painting from Tanzimat to the Republic

PDF İndir

  1. Tez No: 934850
  2. Yazar: İLKE BAĞKAZAN AVDAN
  3. Danışmanlar: PROF. DR. MEHMET ÜSTÜNİPEK
  4. Tez Türü: Yüksek Lisans
  5. Konular: Sanat Tarihi, Art History
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2025
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: İstanbul Kültür Üniversitesi
  10. Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Sanat Yönetimi Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Sanat Yönetimi Bilim Dalı
  13. Sayfa Sayısı: 260

Özet

Osmanlı Devleti'nde, Tanzimat'tan Cumhuriyet'e kadar geçen süreçte Türk resim sanatında kadın giysileri, toplumsal değişimlere paralel bir dönüşüm geçirmiştir. Türk resim sanatında ele alınan kadın figürleri ve onların giysileri, salt estetik bir unsur olmanın ötesine geçerek; dönemin toplumsal, kültürel ve hatta politik atmosferini yansıtan önemli göstergeler hâline gelmiştir. Tanzimat ile bireylerin hayatına giren Batılılaşma, çağdaşlaşma, kadın hakları, kadın eğitimi gibi kavramlar, resim sanatında birer temaya dönüşmüş ve konu olarak işlenmeye başlamıştır. Bu dönüşümün bir parçası da kadın giysileri olmuştur. Türk kadını, yaşanan sancılı süreç içerisinde eğitimi, sanat eğitimi ve kadın hareketleri ile toplumsal hayatın vazgeçilmez unsuru olmak için çabalamıştır. Tanzimat döneminde Avrupa ile etkileşim hâlinde olan Osmanlı Devleti'ndeki değişimlerle paralel olarak kadınların toplumsal hayattaki konumu ile ilgili hareketler de kaçınılmaz olmuştur. Tanzimat'ın Türk kadınına en önemli katkısı, kadınları eğitim sisteminin içine dâhil etmiş olmasıdır. II. Meşrutiyet, kadınlara toplumsal ve ekonomik alanda var olmaları için destek vermiştir. 1914 yılında İnas Darülfünun'u ve yine aynı yılda İnas Sanayi-i Nefise Mektebi'nin kurulması, Osmanlı kadınının yükseköğretim ve güzel sanatlar alanında da var olmasının önünü açan önemli gelişmelerdir. Yine bu dönemle birlikte kadınlar, seslerini geniş kitlelere duyurabilmek amacıyla kadın dernekleri kurmuş, cemiyetlere katılmıştır. Meşrutiyet döneminin getirdiği özgürlük ortamıyla beraber kadınlar, dergicilik faaliyetlerinde bulunmuştur. Kadın dergilerinin sayısı da gitgide artmaya başlamıştır. Osmanlı kadınının giyim kuşam kültürü uzun yıllar değişime uğramadan devam etmiştir. Saraylı Osmanlı kadını, kentli Osmanlı kadını ve köylü Osmanlı kadını için giyim kuşam alanında değişimlerin başlangıcı yine Tanzimat'la birlikte hayata geçmiştir. Çokkültürlü bir yapıya sahip olan Osmanlı Devleti'nde Ermeni, Rum ve Yahudi kadınlar ile Müslüman Türk kadınlarını ayırt etmek için kıyafet önemli bir araç hâline gelmiştir. XIX. yüzyılda Avrupa ile etkileşimin bir sonucu olarak değişmeye başlayan kadın kıyafetleri, yüzyılın Türk ressamlarının tablolarına da konu olmuştur. Türk sanatı ve arkeolojisi için önde gelen isimlerden olan Osman Hamdi Bey'in tablolarında, dönemin Türk kadınının klasik giyim kuşam kültürü aktarılmaktadır. İlerleyen yıllarda ise Batılı tarzda portre resimleri ile Türk kadını buluşturulmuş, Osmanlı kadını Batılı kıyafetler içinde resmedilmeye başlanmıştır. Bu durum, özellikle erken Cumhuriyet yıllarında görülmektedir. Dönemin tablolarında resmedilen kadın figürleri, salt kadın kıyafetlerini aktarmamış; dönemin toplumsal ve sosyokültürel alanlarında Türk kadınının hangi konumda olduğu hakkında bilgiler de vermiştir. Osmanlı kadın kıyafetlerini resmeden eserler hem görsel hem de kültürel açıdan toplumun bir yansıması olarak dikkate değerdir. Dönemin toplumsal yapısı, kültürel değerleri, kadının yeri ve estetik değerleri bu tablolar aracılığıyla günümüze ulaşmıştır.

Özet (Çeviri)

In the Ottoman Empire, from the Tanzimat period to the Republic of Türkiye, women's clothes portrayed on canvas in Turkish painting were transformed parallel to social changes. The female figures and their clothes in Turkish painting went beyond being pure aesthetic parts; they have become significant indicators reflecting the social, cultural, and even political structure of the period. During the Tanzimat period, concepts such as Westernization, modernization, women's rights, and women's education came into people's lives. These became themes in painting and were taught as lessons. Women's clothing became a part of this transformation. Turkish women have struggled to become an essential part of social life through their education, art education and women's movements during this painful process. In the Ottoman Empire, which interacted with Europe during the Tanzimat period in parallel with the formations of, some movements for women were inevitable. Without question, the most significant contribution of the Tanzimat period to Turkish women is their inclusion in the education system. The Second Constitutional Monarchy supported women to exist in the social and economic fields. In 1914, the establishment of the Inas Darülfünun (Istanbul Women's University) and the Inas Sanayi-i Nefise Mektebi (The High Academy of Fine Arts for Girls) in the same year were huge developments that paved the way for Ottoman women's presence in higher education and fine arts. However, women set up women's associations and joined societies to make themselves heard by the masses during this period. With the environment of freedom brought by the Constitutional Monarchy period, women were involved in magazine publishing activities. The number of women's magazines began to increase gradually. The clothes culture of Ottoman women continued unchanged for many years. The beginning of changes in the field of clothing for the Ottoman women of the palace, the city, and the peasantry was eventualized with the Tanzimat period. In the Ottoman Empire, which had a multicultural structure, clothing became an important tool to distinguish between Armenian, Greek and Jewish women and Muslim Turkish women. Women's clothing began to change as a consequence of the interaction with Europe in the XIXth century. It was also the subject of the paintings of Turkish painters of the 19th century. In the paintings of Osman Hamdi Bey, one of the leading names in Turkish art and archaeology, the classic clothing culture of Turkish women of the period was portrayed. Western-style portrait paintings were introduced to Turkish women in the upcoming years. Ottoman women began to be portrayed in Western clothes. It is seen especially in the early Republican period. The female figures depicted in the paintings of the period not only portrayed women's clothing but also provided information about the position of Turkish women in the social and sociocultural areas of the period. Paintings depicting Ottoman women's clothing are notable both visually and culturally as reflections of society. The social structure, cultural values, the place of women and aesthetic values of the period have reached the present day through these paintings.

Benzer Tezler

  1. Tez No

    405513

    Türk resim sanatında (1908 - 1930) Erken Cumhuriyet Dönemine kadar ilk ve öncü kadın ressamlar

    Başlık çevirisi yok

    SEBAHAT AKÇAY

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2015

    Güzel SanatlarDoğuş Üniversitesi

    Plastik Sanatlar Ana Bilim Dalı

    PROF. NAZAN ERKMEN

  2. Tez No

    497071

    Tanzimat'tan Cumhuriyet'e Türk resminde modernleşme: İmgeler ve batılı kimlik

    Modernization in Turkish painting from tanzimat to Republic period: Images and western identity

    ELİF DASTARLI DELLALOĞLU

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2018

    Güzel Sanatlarİstanbul Üniversitesi

    Sanat Tarihi Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. AHMET KAMİL GÖREN

  3. Tez No

    358463

    1839-1960 batı anlayışına dönük Türk resim sanatında sanatın nesnesi ve öznesi olarak dönem sanatçılarının insan figürüne yaklaşımı

    1839-1960 the approach of artists of the period to the human figure as an object and subject of the art in the Turkish painting art oriented to the western understanding

    MUSTAFA BAYTAR

    Sanatta Yeterlik

    Türkçe

    Türkçe

    2014

    Güzel SanatlarYıldız Teknik Üniversitesi

    Sanat ve Tasarım Ana Bilim Dalı

    PROF. AHMET ATAN

  4. Tez No

    274434

    Batı'da eğitim görmüş Türk ressamları ve aldıkları eğitimin sanatlarına yansımaları

    Turkish artists who received education in the west and the reflection of this education on their works

    MUSTAFA BAYTAR

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2010

    Güzel SanatlarMimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi

    Resim Bölümü

    PROF. AYDIN AYAN

  5. Tez No

    72910

    Tanzimat'tan Cumhuriyet'e kadar Türk karikatüründe felsefe

    Philosophy in the Turkish caricature from the Ottoman reformation to Republic

    TALİA KUNDAKÇI

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    1998

    Güzel SanatlarDokuz Eylül Üniversitesi

    Resim Ana Sanat Dalı

    DOÇ. DR. AHMET SİPAHİOĞLU

Geri Dön