Algılanan ebeveyn tutumları ile psikolojik sağlamlık arasındaki ilişkide ikincil travmatik stresin aracılık rolü
The mediating role of secondary traumatic stress in the relationship between perceived parental attitudes and psychological resilience
- Tez No: 934987
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ MUSTAFA GÜRSOY
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Psikoloji, Psychology
- Anahtar Kelimeler: Algılanan ebeveyn tutumları, psikolojik sağlamlık, ikincil travmatik stres, Perceived parental attitudes, psychological resilience, secondary traumatic stress
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Arel Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Klinik Psikoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 89
Özet
ÖZET ALGILANAN EBEVEYN TUTUMLARI İLE PSİKOLOJİK SAĞLAMLIK ARASINDAKİ İLİŞKİDE İKİNCİL TRAVMATİK STRESİN ARACILIK ROLÜ Yüksek Lisans Tezi BEYZA NUR DUMAN İSTANBUL AREL ÜNİVERSİTESİ LİSANSÜSTÜ EĞİTİM ENSTİTÜSÜ Klinik Psikoloji (DANIŞMAN: DR. ÖĞR. ÜYESİ MUSTAFA GÜRSOY) İSTANBUL, 2025 Bu araştırmada, algılanan ebeveyn tutumları ile psikolojik sağlamlık arasındaki ilişkide, ikincil travmatik stresin aracılık rolü incelenmiştir. Psikolojik sağlamlık, bireylerin stresli ve zorlayıcı yaşam olayları karşısında uyum sağlama, bu süreçlerden toparlanarak işlevselliklerini sürdürebilme becerisi olarak tanımlanır. Ebeveyn tutumları ise anne ve babaların çocuklarına yönelik geliştirdikleri davranış biçimlerinin, birey tarafından algılanma şeklini ifade eder. İkincil travmatik stres, bir kişinin doğrudan travmatik bir deneyim yaşamasa bile, dolaylı maruz kaldığı olaylar sonucunda gösterdiği stres tepkileri olarak açıklanabilir. Çalışma, 18-65 yaş aralığında, İstanbul'da yaşayan 252 katılımcıdan elde edilen verilerle gerçekleştirilmiştir. Katılımcıların 83'ü erkek, 169'u kadındır. Araştırmada kullanılan veri toplama araçları; Algılanan Ebeveyn Tutumları Çocuk Formu, Kısa Psikolojik Sağlamlık Ölçeği ve İkincil Travmatik Stres Ölçeği olmuştur. Değişkenler arasındaki ilişkiler korelasyon analizi ile, aracılık etkisi ise yapısal eşitlik modellemesiyle değerlendirilmiştir. Sonuçlar, olumlu anne-baba tutumlarının ikincil travmatik stresle negatif yönde, psikolojik sağlamlıkla ise pozitif yönde anlamlı bir ilişkiye sahip olduğunu göstermiştir. Ayrıca, ikincil travmatik stresin, algılanan ebeveyn tutumları ile psikolojik sağlamlık arasındaki ilişkide aracılık rolü üstlendiği belirlenmiştir. Bununla birlikte, literatürde olumsuz olarak değerlendirilen bir ebeveyn tutumu alt boyutunun bu çalışmada olumlu bir sonuçla ilişkilendirilmesi, dikkat çeken bir bulgu olmuştur. Araştırmadan elde edilen sonuçlar, literatür çerçevesinde tartışılmış ve değerlendirilmiştir.
Özet (Çeviri)
ABSTRACT THE MEDIATING ROLE OF SECONDARY TRAUMATIC STRESS IN THE RELATIONSHIP BETWEEN PERCEIVED PARENTING ATTITUDES AND PSYCHOLOGICAL RESILIENCE MASTER'S THESIS BEYZA NUR DUMAN GRADUATE SCHOOL, ISTANBUL AREL UNIVERSITY Clınıcal Psychology (SUPERVISOR: ASSIST. PROF. DR. MUSTAFA GÜRSOY) İSTANBUL, 2025 This study investigated the mediating role of secondary traumatic stress in the relationship between perceived parental attitudes and psychological resilience. Psychological resilience is defined as individuals' ability to adapt to stressful and challenging life events, recover, and maintain functionality. Parental attitudes refer to parents' behavioral patterns toward their children as perceived by the individual. Secondary traumatic stress describes stress responses in individuals indirectly exposed to traumatic events rather than experiencing them firsthand. The study was conducted with 252 participants aged 18–65 living in Istanbul, including 83 men and 169 women. Data were collected using the Perceived Parental Attitudes Scale – Child Form, the Brief Resilience Scale, and the Secondary Traumatic Stress Scale. Correlation analysis was used to examine relationships between variables, and structural equation modeling was applied to assess the mediating effect. The results showed that positively perceived parental attitudes were negatively associated with secondary traumatic stress and positively associated with psychological resilience. Secondary traumatic stress mediated this relationship. Notably, one typically negative parental attitude sub-dimension was linked to a positive outcome. These findings were evaluated within the existing literature.
Benzer Tezler
- Ebeveyn tutumları ve sosyal medyada partneri gözetleme davranışı arasındaki ilişkide romantik ilişki odaklı obsesif kompulsif belirtilerin aracı rolü
The mediator role of romantic relationship-focused obsessive compulsive symptoms in the relationship between parental attitudes and partner surveillance behavior on social media
BÜŞRA AYDIN
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
PsikolojiMaltepe ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ECE BEKAROĞLU
- Ebeveyn tutumları ve öz şefkatin yetişkinlerde psikolojik sağlamlık ile ilişkisi
The relationship of parental attitudes and self-compassion with psychological resilience in adults
ASLI BULUT
Yüksek Lisans
Türkçe
2025
Psikolojiİstanbul Kent ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. KÜLTEGİN ÖGEL
- Perceived parental relationship, self-discrepancy, and personality characteristics in relation to psychological well-being
Algılanan ebeveyn ilişkisi, benlik farklılıkları, ve kişilik yapıları ile psikolojik iyi olma hali arasındaki ilişki
DERYA GÜRCAN
Doktora
İngilizce
2015
PsikolojiOrta Doğu Teknik ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. TÜLİN GENÇÖZ
- Ergenlerin algılanan ebeveyn tutumları, bağlanma stilleri ve psikolojik sağlamlık düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi
Examining the relationship between adolescents' perceived parental attitudes, attachment styles and psychological resilience levels
ÜMMÜGÜLSÜM DERİN
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Psikolojiİstanbul Gelişim ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ BÜLENT TANSEL
- Karanlık üçlü (dark triad) kişilik örüntülerinin çocukluk çağı örseleyici yaşantıları ve yeniden mağduriyet (re-viktimizasyon) açısından değerlendirilmesi-İstanbul örneklemi
Evaluation of dark triad personality patterns in terms of childhood trauma and re-victimization-Istanbul sample
GÜLÇİN ŞENYUVA
Doktora
Türkçe
2021
Adli Tıpİstanbul Üniversitesi-CerrahpaşaSosyal Bilimler Ana Bilim Dalı
PROF. DR. M. FATİH YAVUZ
DOÇ. DR. Z. BELMA GÖLGE