Tarihi perspektiften Varlık Vergisi ve eşitsizlik tartışmaları: Normatif bir vergi önerisi
Wealth Tax and inequality discussions from historical perspective: A normative tax proposal
- Tez No: 935318
- Danışmanlar: PROF. DR. NURİ SEMİH ÖZ
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Hukuk, Maliye, Tarih, Law, Finance, History
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Maliye (Kamu Ekonomisi) Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 437
Özet
11 Kasım 1942 tarihinde 4305 sayılı kanun ile yürürlüğe giren Varlık Vergisi'ni her yönüyle analiz etmeyi ve günümüzde uygulanabilecek bir normatif bir varlık vergisine ışık olup olamayacağı araştırılarak analiz edilmesi amaçlanan bu çalışma beş bölümden oluşmaktadır. Çalışmanın kuramsal çerçevesinin çizildiği ilk bölümde servet ve gelir dağılımdaki eşitsizliğin kaynağının mülkiyet ilişkisi olduğu ve bu konudaki en etkin vergi politikasının da serveti vergilendirmek olduğu sonucuna varılmıştır. Çalışmanın ikinci bölümünde Türkiye'nin 2. Dünya Savaşı dönemindeki sahip olduğu ekonomik ve mali koşullar ile politikalar istatistiki veriler üzerinde tüm yönleriyle analiz edilerek 1942 yılında itibariyle uygulanan Varlık Vergisi'nin Türkiye'nin mevcut ekonomik şartları ve başta savunma olmak üzere artan kamu harcamalarına kaynak yaratabilmek için zorunlu olduğu sonucuna varılmıştır. Çalışmanın üçüncü bölümünde ise Varlık Vergisi tüm yönleriyle ve istatistiki verileriyle araştırılmış, Varlık Vergisi'nin yasal gerekçelerinden artan kamu harcamalarının finansmanına büyük ölçüde katkı sağladığı, diğer yasal gerekçelerinde de kısmen başarılı olduğu kanaatine varılmıştır. Bununla birlikte aynı bölümde Varlık Vergisi'nin ilk yasal metnin de düzenlenmesi gereken birçok konunun eksik bırakıldığı, ancak daha sonra kararname, talimat ve uygulamalarla bu eksiklerin bir kısmının giderildiği sonucuna varılmıştır. Yine Varlık Vergisi ile azınlıklara eşitsizlik yapıldığı konusunda, Varlık Vergisi'nin azınlıklara miktar olarak daha çok uygulandığı tespit edilmiş olmakla birlikte, dönemin varlık seviyeleri açısında bunun doğal bir sonuç olduğu ve Varlık Vergisi ile ilgili yasal hiçbir düzenleme de azınlıklara ilişkin ayrımcı bir ifade geçmediği, azınlık olup olmadığı gözetilmeksizin çoğunluğu azınlıklara ait 413 olan Varlık Vergisi'nin terkin edildiği ve son olarak bu verginin uygulanması sonucunda azınlıkların servet dağılımında eski yerlerini çoğunlukla koruduğu kanaatine varılmıştır. Çalışmanın dördüncü bölümünde ise Varlık Vergisi gibi 1. Dünya Savaşı sırasında Osmanlı Devleti, Amerika Birleşik Devletleri ve İngiltere'de uygulanan olağandışı vergiler, 2. Dünya Savaşı sebebiyle Fransa'da uygulanan Ulusal Dayanışma Vergisi ve son olarak Türkiye'de 1994 yılında uygulanan Net Varlık Vergisi ile Varlık Vergisi'nin karşılaştırılma analizi yapılmıştır. Analiz sonucunda, olağandışı vergiler ile Varlık Vergisi'nin bir kısım benzerlikleri olduğu, özellikle Fransa gibi hukuk sisteminin köklü olduğu bir ülkede uygulanan Ulusal Dayanışma Vergisi ile Varlık Vergisi'nin birçok yönünün benzer olduğu sonucuna varılmıştır. Çalışma son bölümünde ise çeşitli ve bir kısım veriler üzerinden Türkiye'de 2. Dünya Savaşı döneminde ve günümüzdeki servet ve gelir dağılımındaki eşitsizliğin seviyesi analiz edilerek, 2. Dünya Savaşı döneminde de günümüzde de Türkiye'de eşitsizlik seviyesinin çok ciddi seviyelerde olduğu ve 2. Dünya Savaşı sırasında uygulanan Varlık Vergisi'nin kısa bir dönemde olsa nispeten bu dönemdeki eşitsizlikteki artışa set çektiği, günümüzdeki eşitsizlikle mücadele ve servetin yoğunlaşmasını engellemek için de nihayetinde normatif bir varlık vergisine ihtiyaç olduğu sonucuna varılmıştır.
Özet (Çeviri)
This study, which aims to analyze all aspects of the Wealth Tax, which came into force with Law No. 4305 on 11 November 1942, and to investigate whether it can shed light on a normative wealth tax that can be applied today, consists of five chapters. In the first chapter where the theoretical framework of the study is drawn, it is concluded that the source of inequality in wealth and income distribution is property relations and that the most effective tax policy in this regard is to tax wealth. In the second chapter of the study, Turkey's economic and financial conditions and policies during World War II are analyzed in all aspects on statistical data and it is concluded that the Wealth Tax imposed in 1942 was compulsory in order to create resources for Turkey's current economic conditions and increasing public expenditures, especially defense. In the third chapter of the study, the Wealth Tax was investigated with all its aspects and statistical data, and it was concluded that the Wealth Tax contributed greatly to the financing of increasing public expenditures from its legal justifications, and that it was partially successful in its other legal justifications. However, in the same chapter, it was concluded that many issues that needed to be regulated in the first legal text of the Wealth Tax were left incomplete, but some of these deficiencies were later remedied with decrees, instructions and practices. Again, regarding the issue of inequality towards minorities with the Wealth Tax, it was determined that although the Wealth Tax was applied more to minorities in terms of amount, this was a natural result in terms of the wealth levels of the period, and no legal regulation regarding the Wealth Tax included any discriminatory expression regarding minorities, the Wealth Tax, which belonged to minorities in the majority regardless of whether they were minorities or not, was cancelled, and finally, as a result of the application of this tax, minorities mostly maintained their former places in the distribution of wealth. In the fourth chapter of the study, a comparative analysis of the Wealth Tax and extraordinary taxes such as the Wealth Tax applied in the Ottoman Empire, the United States and England during World War I, the National Solidarity Tax applied in France due to World War II and finally the Net Wealth Tax applied in Turkey in 1994 was made. As a result of the analysis, it was concluded that extraordinary taxes and the Wealth Tax have some similarities, and that many aspects of the Wealth Tax and the National Solidarity Tax applied in a country with a deep-rooted legal system such as France are similar. In the last chapter of the study, the level of inequality in wealth and income distribution in Turkey during World War II and today is analyzed using various and some data, and it is concluded that the level of inequality in Turkey during World War II and today is at very serious levels, and that the Wealth Tax implemented during World War II relatively curbed the increase in inequality in this period, albeit in a short period of time, and that ultimately a normative wealth tax is needed to combat today's inequality and prevent the concentration of wealth.
Benzer Tezler
- High-frequency trading dynamics in Turkish index futures: A comprehensive analysis
Türk endeks vadeli işlem sözleşmelerinde yüksek frekanslı işlem dinamikleri üzerine kapsamlı bir analiz
ONUR OLGUN
Doktora
İngilizce
2025
İşletmeİstanbul Teknik Üniversitesiİşletme Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. CUMHUR ENİS EKİNCİ
- Muhyiddin İbnü'l-Arabî'nin varlık ve siyaset düşüncesinin Selçuklu Anadolu'sundaki tesirleri (1204-1240)
Muhyiddin Ibn al-'Arabī's being-politics thought and its effects on Seljuk Anatolia (1204-1240)
MUHAMMET EMİN ÜNAL
- Kitab-ı Mukaddes'te ve Kur'an-ı Kerim'de niyet
Intention in the Bible and the Quran
ZEYNEP MANİSALI
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
DinAtatürk ÜniversitesiDinler Tarihi Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ MUHAMMET YEŞİLYURT
- Modern düşüncede temsil fikri ve postmodern itirazlar
The idea of representation in modern thought and postmodern objections
SEMA CEVİRİCİ
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
FelsefeUludağ ÜniversitesiFelsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. KASİM KÜÇÜKALP
- A critical view of the relations of art capital, public sphere and art initiatives in Turkey
Türkiye'de sanat sermayesi, kamusal alan ve sanat inisiyatifleri ilişkisine eleştirel bir bakış
İPEK ÇANKAYA
Doktora
İngilizce
2017
Sanat TarihiYeditepe ÜniversitesiMedya Çalışmaları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. IŞIK ÖZKAN