Geri Dön

Gazi Mahallesi'nde yaşayan Tunceli Alevilerinin Alevilik algısı

Alevism erception of Tunceli Alevis living in Gazi neighborhood

  1. Tez No: 935873
  2. Yazar: ZÜLFİKAR İŞCAN
  3. Danışmanlar: PROF. DR. MEHMET DÖNMEZ
  4. Tez Türü: Yüksek Lisans
  5. Konular: Din, Sosyoloji, Religion, Sociology
  6. Anahtar Kelimeler: Alevilik, Tunceli Aleviliği, Hızır, Musahiplik, Kentleşme, Alevism, Tunceli Alevism, Hızır, Musahiplik, Urbanization
  7. Yıl: 2025
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: İnönü Üniversitesi
  10. Enstitü: Alevilik Araştırmaları Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Alevilik-Bektaşilik Araştırmaları Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
  13. Sayfa Sayısı: 133

Özet

Türkiye geçtiğimiz yüzyılda, sosyal, kültürel, ekonomik ve geleneksel alanlarda hızla değişmiştir. Bu dönüşüm, toplumun daha önce sorgusuz kabul ettiği yapıların yerini modern devletin oluşturduğu hukuki yapılara bırakmasına yol açmıştır. Modern devlet, belirlediği çeşitli araçlarla bu dönüşümü kentlerde geniş çapta gerçekleştirmeye başlamıştır. Ülke tarihine bakıldığında, yirminci yüzyılın ortalarına doğru çeşitli nedenlerle kırsal alanları terk eden insanlar, büyük kentlerde toplanmış ve kırsal sosyal ve kültürel kurumların etkili olduğu alanlar oluşturmuşlardır. Özellikle büyük şehirlerdeki bazı bölgeler, uzun yıllar kırsal yaşamın etkisini taşıyan sosyal ve kültürel kurumların hâkim olduğu alanlara dönüşmüştür. Bu alanlarda yaşayan topluluklar, zamanla şehirdeki diğer bölgelerle kurdukları ilişkiler sonucunda, kırsalda daha kapsamlı işlevlere sahip bazı sosyal ve kültürel kurumları şehirde yeniden tanımlayıp işlevlerini dar bir çerçeveye indirgemişlerdir. Kentleşme, modernleşme ve sanayileşmenin etkisiyle, kırsalda sosyal düzeni belirleyici işleve sahip olan Aleviliğin temel kurumları da modern hukuki yapılara dönüşmeye başlamıştır. Kırsalda sahip oldukları sosyal, kültürel ve ekonomik statüleri, şehirde zayıflayan bu kurumlar, neredeyse sadece dini işlevleri olan yapılara dönüşmüştür. Bu süreç, geleneksel Alevi kurumlarının kentlerdeki toplumsal ve kültürel rollerini yeniden tanımlamalarını zorunlu kılmıştır. Kentleşme ve modernleşme, Alevilik inancının dokusunda önemli değişiklikler yaratmış, bu değişiklikler ise topluluğun kimliğinde ve inanç pratiklerinde derin etkiler bırakmıştır. Bu çalışma, İstanbul'da Tunceli'den göç eden Alevilerin yoğun yaşadığı Gazi Mahallesi'nde, kentleşmenin Tunceli Aleviliğinin temel kurumları üzerindeki etkilerini incelemektedir. Gazi Mahallesi, kırsaldan kente göç eden Alevilerin kültürel ve dini kimliklerini sürdürmeye çalıştıkları bir alan olarak öne çıkmaktadır. Çalışmada, bu mahallede yaşanan değişimlerin etkileri saha araştırmasıyla analiz edilmiştir. Araştırma kapsamında, mahallede yapılan görüşmeler sırasında ses kayıtları alınmış, gözlem, görüşme ve derinlemesine mülakat yöntemlerinden faydalanılmıştır. Gazi Mahallesi örneği üzerinden, kentleşmenin Tunceli Aleviliği üzerindeki etkileri detaylı bir şekilde incelenmiş ve bu süreçte inancın değişen dokusu hakkında önemli bulgular elde edilmiştir. Bu bulgular, genel olarak Tunceli Aleviliği ile ilgili değerli bilgiler sunmakta ve inancın gelecekteki seyrine ışık tutmaktadır.

Özet (Çeviri)

Turkey has rapidly changed in the social, cultural, economic, and traditional fields over the past century. This transformation has led to the replacement of structures that were previously accepted unquestioningly by society with legal structures organized by the modern state. The modern state has begun to implement this transformation on a large scale in urban areas using various instruments it has established. Looking at the country's history, people who left rural areas for various reasons around the mid-twentieth century gathered in major cities, creating areas where rural social and cultural institutions were influential. Particularly, some areas in large cities have turned into regions dominated by social and cultural institutions born out of rural life for many years. Over time, the communities living in these areas redefined some social and cultural institutions with more comprehensive functions in the rural areas within the narrow framework of the city due to the relationships they established with other urban regions. With the impact of urbanization, modernization, and industrialization, the fundamental institutions of Alevism, which had a decisive function in social order in rural areas, have started to transform into modern legal institutions. These institutions, which held social, cultural, and economic status in rural areas, have become structures with almost exclusively religious functions as they weakened in urban environments. This process has compelled traditional Alevi institutions to redefine their social and cultural roles in cities. Urbanization and modernization have created significant changes in the texture of the Alevism faith, leaving deep impacts on the community's identity and religious practices. This study examines the effects of urbanization on the fundamental institutions of Tunceli Alevism in Gazi Neighborhood, where Alevis who migrated from Tunceli to Istanbul live densely. Gazi Neighborhood stands out as an area where Alevis who migrated from rural to urban areas strive to maintain their cultural and religious identities. The study analyzes the effects of the changes experienced in this neighborhood through field research. During the research, voice recordings were taken during interviews conducted in the neighborhood, and methods of observation, interview, and in-depth interview were utilized. The effects of urbanization on Tunceli Alevism have been examined in detail through the example of Gazi Neighborhood, and significant findings regarding the changing nature of the faith in this process have been obtained. These findings provide valuable insights into Tunceli Alevism in general and shed light on the future trajectory of the faith.

Benzer Tezler

  1. Gazi Mahallesi'nde yaşayan gençlerin mekânsal deneyimleri üzerine nitel bir araştırma

    A qualitative research on the spatial experiences of youths living in the Gazi District

    BÜŞRA TURAN

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2017

    Sosyolojiİstanbul Üniversitesi

    Sosyoloji Ana Bilim Dalı

    YRD. DOÇ. DR. MURAT ŞENTÜRK

  2. Ankara ili Yenimahalle ilçesi Anadolu mahellesinde aile içi yaşlı istismarının saptanması

    Determination of domestic elderly abuse in Anadolu quarter in Yenimahalle district in Ankara

    FATMA İLHAN

    Tıpta Uzmanlık

    Türkçe

    Türkçe

    2006

    Halk SağlığıGazi Üniversitesi

    Halk Sağlığı Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. SEFER AYCAN

  3. Education for 'motherhood': A case study on subjectivities of the women participating in the Mother-Child Education Program

    'Anneliğin? eğitimi: Anne-Çocuk Eğitim Programı?na katılan kadınların öznellikleri üzerine bir saha çalışması

    SEVİ BAYRAKTAR

    Yüksek Lisans

    İngilizce

    İngilizce

    2009

    Eğitim ve ÖğretimBoğaziçi Üniversitesi

    Sosyoloji Bölümü

    DOÇ. DR. MELTEM AHISKA

  4. Becoming visible through migration: Understanding the relationships between the alevi revival, migration and funerary practices through europe and Turkey

    Göçle görünür olmak: Avrupa ve Türkiye sathında alevi uyanışı, göç ve cenaze uygulamaları arasındaki ilişkinin anlaşılması

    BESİM CAN ZIRH

    Doktora

    İngilizce

    İngilizce

    2012

    AntropolojiUniversity College London

    Antropoloji Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. RUTH MANDEL

  5. Kentsel ölçekte mekansal ayrışma: Edirne Çingene Mahallesi örneği

    Kentsel ölçekte mekansal ayrişma: Edirne Çingene Mahallesi örneği

    GAMZE KILINÇ DEMİRVURAN

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2007

    Şehircilik ve Bölge PlanlamaGazi Üniversitesi

    Şehir ve Bölge Planlama Ana Bilim Dalı

    YRD. DOÇ. DR. NEVİN TURGUT GÜLTEKİN