Modern dönemde Nusayriliği İsnâaşeriyye'ye yakınlaştırma çalışmaları: Abdurrahman El-Hayyir örneği
Efforts to bring Nusayrism closer to twelver Shi'ism in the modern era: The case of Abdurrahman Al-Hayyir
- Tez No: 935988
- Danışmanlar: DOÇ. DR. ADEM ARIKAN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Din, Tarih, Religion, History
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 94
Özet
Abdurrahman el-Hayyir (1904-1986) Suriye'de Nusayri nüfusun çoğunlukta olduğu Lazkiye'ye bağlı Kardâha'da doğmuştur. Hayatı Osmanlı Devleti'nin son döneminde başlamış, Fransız manda yönetimi altında Lazkiye merkezli Alevi Devleti'nde ve bağımsız Suriye devleti gibi farklı siyasi ve toplumsal dönemlerde yaşamıştır. Hayyir, bu dönemlerde değişen siyasi ve toplumsal şartlarda bir Nusayri âlim olarak mezhebî kimliklerinin tanınması ve korunması için yapılan çalışmalara katılmıştır. Nusayriliği İsnâaşeriyye Şiiliğine yakınlaştırmak için önemli faaliyetler yürütmüştür. Necef medreselerine öğrenci gönderme gibi eğitim faaliyetleri ve Ca'ferî İslâmî Hayır Cemiyeti'nin kurulması gibi kurumsal faaliyetler içinde yer almıştır. Hayyir, dergilerde makaleler ve kitaplar yazarak önemli yayın faaliyetlerinde bulunmuştur. Yazdığı eserlerinde Nusayrîlik ile İsnâaşeriyye mezhepleri arasındaki itikadî esaslardaki benzerlikleri vurgulamış, farklılıkları önemsiz göstermiştir. Bu tezde İsnâaşeriye mezhebi mensupları tarafından kabul edilen tevhid, adl, nübüvvet, imâmet, mead olmak üzere beş esas konu edilerek Hayyir'in bu konulardaki görüşlerinin mukayesesi yapılmıştır. Öte yandan Nusayrilerin kabul ettiği ancak Hayyir'in yorumlayarak önemsizleştirdiği batıni anlayış ve tenasüh konularındaki görüşleri ise Nusayrilerin farklı kabulleri olarak ele alınmıştır. Hayyir'in Necef medreselerine Nusayri öğrencilerin gönderilmesi, Caferiyye Cemiyeti'nin kurulması ve Mecelletü'n-Nahda gibi yayın faaliyetleri üzerinden iki fırka arasındaki ilişkilerin güçlendirilmesine ve yakınlaşmanın sağlanmasına yönelik çabaları ele alınmıştır. Bu kapsamda çalışmada, dini ve toplumsal yakınlaşma çabaları bağlamında iki fırka arasındaki ilişkilerin geçmişi ve modern tarihi incelenmiş ve Abdurrahman el-Hayyir'in bu süreçte çalışmalarıyla ortaya koyduğu çabalar ayrıntılı bir şekilde ele alınmıştır.
Özet (Çeviri)
Abdurrahman al-Hayyir (1904–1986) was born in Kardaha, a town in Latakia, Syria, where the Nusayri population is the majority. His life began during the final years of the Ottoman Empire, and he lived through various political and social periods, including the French Mandate administration under the Latakia-based Alawite State and the independent Syrian state. During these periods of changing political and social conditions, Hayyir, as a Nusayri scholar, participated in efforts to gain recognition and protection for the sectarian identity of the Nusayris. He carried out significant activities aimed at bringing Nusayrism closer to Twelver Shiism. He was involved in educational initiatives such as sending students to the seminaries in Najaf and institutional efforts like the establishment of the Ja'fari Islamic Charity Association. Hayyir also contributed significantly to academic publications by writing articles and books in various journals. In his works, he emphasized the theological similarities between Nusayrism and Twelver Shiism while downplaying their differences. This thesis examines and compares Hayyir's views on the five fundamental principles accepted by Twelver Shiites: Tawhid (Oneness of God), 'Adl (Divine Justice), Nubuwwah (Prophethood), Imamate, and Ma'ad (Resurrection). Meanwhile, esoteric beliefs and reincarnation, which are accepted by Nusayris but interpreted and minimized by Hayyir, are analyzed as distinctive elements of Nusayri beliefs. The study also explores Hayyir's efforts to strengthen and foster closer ties between the two sects through initiatives such as sending Nusayri students to Najaf seminaries, establishing the Ja'fari Association, and publishing works like Majallat al-Nahda. Within this framework, the historical and modern relations between the two sects are examined in the context of religious and social rapprochement, with a detailed analysis of Abdurrahman al-Hayyir's contributions to this process.
Benzer Tezler
- Nusayri geleneğinde inkarnasyon öğretisi
Incarnation in the Nusayri tradition
HATİCE ARSLAN
Doktora
Türkçe
2015
Dinİstanbul ÜniversitesiFelsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. MAHMUT SALİHOĞLU
- Mustafa Sabri Efendi'nin pozitivizm eleştirisi
Mustafa Sabri Efendi's criticism of positivism
OSMAN MERCAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
DinAnkara Hacı Bayram Veli ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. OSMAN DEMİR
- Yeni dönem şifacılık yönelimlerinden biyoenerjinin oluşumu, gelişimi ve Türkiye'deki dindar bireyler üzerindeki etkisine dair bir araştırma
A research on the formation and development of bioenergy, one of the new era healing trends and its effect on religious individuals in Turkey
EBRU YAKUT
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
DinBursa Uludağ ÜniversitesiFelsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. İBRAHİM GÜRSES
- Merkez sol ve kimlik siyaseti: Eskişehir'de CHP örneği
Center left and identity politics: Case of CHP in Eskisehir
AYDIN KORKMAZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Siyasal BilimlerNecmettin Erbakan ÜniversitesiSiyaset Bilimi ve Kamu Yönetimi Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ BELGİN UÇAR KOCAOĞLU
- Modern dönemde Kur'an'a yaklaşımlar bağlamında edebi tefsir metodu ve Emin El-Huli
The literary interpretation method and Emin El-Huli in the context of approaches towards Quran in modern periods
BURHAN ATSIZ