İklim değişikliğine uyumun mekansal planlama ile bütünleştirilmesi bağlamında tipoloji önerisi: Küçük Menderes alt havzaları örneği
A typology proposal in the context of integrating climate change adaptation into spatial planning: The case of sub-basins in the Küçük Menderes River basin
- Tez No: 936463
- Danışmanlar: PROF. DR. MEDİHA BURCU SILAYDIN
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Şehircilik ve Bölge Planlama, Urban and Regional Planning
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Dokuz Eylül Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Şehir ve Bölge Planlama Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Şehir ve Bölge Planlama Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 159
Özet
İklim değişikliği doğal sistemleri ve insan sistemlerini giderek artan bir şekilde etkilemektedir. Bu nedenle iklim değişikliğinin mevcut ve olası etkileri ile başa çıkabilmek, zararlarını azaltmak ve kentleri daha dirençli hale getirebilmek için etkili uyum stratejilerinin geliştirilmesi ve uygulanabilirliğinin sağlanması önem taşımaktadır. Bu doğrultuda mekansal planlama önemli bir araç olarak görülmektedir. İklim değişikliğine uyumun mekansal planlama ile bütünleştirilmesi gerektiği sıkça vurgulanmaktadır. Öte yandan bu bütünleşmenin önünde bazı engeller bulunmaktadır. Bunlardan biri yerel düzeyde özgün, uygulanabilir eylemler sorunu ve ölçek çatışmasıdır. Çalışmada bu sorunun çözümü sınır bağlamında ele alınmaktadır. Bunun için havza ölçeği bir başlangıç noktası olarak görülmüştür. Çalışmanın amacı, alt havza ölçeğinde mikro havza sınırını eşik alarak, havzadaki yapılı çevre, su kaynakları ve koruma alanları çerçevesinde havza özelliklerine dayalı bir tipoloji geliştirmektir. Havzadaki su kaynaklarının risk durumunu, koruma alanlarını (su ve doğa) ve iklim tehlikelerine (deniz seviyesi yükselmesi ve aşırı yağış) karşı mekansal kırılganlığı birlikte ele alan bir tipoloji geliştirilmektedir. Bu doğrultuda bir tipoloji geliştirme yöntemi önerilmektedir. Önerilen yöntemin örnek alan üzerinde uygulanması sonucunda tipoloji tanımlanmaktadır. Bu çalışmanın örnek alanını Küçük Menderes Havzası'ndaki İzmir-Körfez, Çeşme-Karaburun ve Tahtalı-Seferihisar alt havzaları oluşturmaktadır. Sonuçta, 10 ana tip ve alt tiplerinden oluşan bir uyum hedefli mekansal tipoloji tanımlanmaktadır. Bu tiplerin dahil olabilecekleri planlama ilkeleri sunulmaktadır. Bu tipoloji ile iklim değişikliğine uyum çalışmalarının havza çapında ve bütüncül bir bakış açısıyla ele alınması gerektiği vurgulanmaktadır. Böylelikle çalışma, iklim değişikliğine uyum-mekansal planlama alanına katkı sağlayacak ve yerel düzeyde geliştirilecek uyum stratejilerinin yönlendirilmesine yardımcı olacaktır.
Özet (Çeviri)
Climate change exerts an increasing influence on natural and human systems. Therefore, it is important to develop and ensure the applicability of effective adaptation strategies to cope with the current and potential effects of climate change, reduce its damages, and make cities more resilient. In this regard, spatial planning is regarded as a critical instrument. It is frequently emphasised that adaptation to climate change should be integrated with spatial planning. On the other hand, there are some barriers to this integration. One of these issues concerns the specific, applicable actions at the local level and the scale conflict. In this study, the solution to this issue is addressed in the context of the boundary. In this regard, the river basin scale is regarded as a starting point. The objective of this study is to develop a typology based on the characteristics of the river basin within the framework of the built environment, water resources and protected areas, taking the micro-basin boundary as the threshold at the sub-basin scale. A typology is being developed that addresses the risk status of water resources, protected areas (water and nature) and spatial vulnerability to climate hazards (sea level rise and extreme precipitation) in the basin. In this regard, a typology development method is proposed. The typology is defined as applying the proposed method to the case study. The case study consists of İzmir-Körfez, Çeşme-Karaburun and Tahtalı-Seferihisar sub-basins in the Küçük Menderes River Basin. Consequently, an adaptation-oriented spatial typology consisting of 10 main types and their sub-types is delineated. Planning principles that these types can be included in are provided. This typology emphasises that adaptation efforts should be approached in a basin-based and holistic manner. In this way, the study will contribute to the field of climate change adaptation-spatial planning and will help guide adaptation strategies to be developed at the local level.
Benzer Tezler
- Türkiye'de karbon emisyonlarının azaltılmasına yönelik lamine masif ahşap mimarisi ve yöntemleri
Laminated mass timber architecture and methods for reducing carbon emissions in Türkiye
ÜLKEM ARTUÇ
Yüksek Lisans
Türkçe
2025
Mimarlıkİstanbul Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SİNAN MERT ŞENER
- Yeşil alan çevresi farklı kentsel dokuların mikro iklime etkisi, Erzurum örneği
The effect of different urban patterns around the green area on microclimate, the case of Erzurum
ESRA EROĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Peyzaj MimarlığıAtatürk ÜniversitesiKentsel Tasarım Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ MERVE YAVAŞ
- Erzurum kentinin dirençli kent kavramı açısından katılımcı yaklaşımla değerlendirilmesi
Evaluation of the city of Erzurum with a participatory approach in terms of resilient urbanism concept
AYŞE KARAHAN
Doktora
Türkçe
2023
Peyzaj MimarlığıAtatürk ÜniversitesiPeyzaj Mimarlığı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. IŞIK SEZEN
- Kırsal mirasın kültürel peyzaj yaklaşımı ile korunması için bir model önerisi: İznik gölü havzası örneği
A model proposal for conservation of rural heritage with cultural landscape approach: The case of Iznik lake basin
ELİF ACAR BİLGİN
Doktora
Türkçe
2023
MimarlıkBursa Uludağ ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
PROF. DR. FİGEN KIVILCIM ÇORAKBAŞ
- Sustainability of agricultural land through spatial planning: A policy based model for turkey
Tarım arazilerinin mekansal planlama yoluyla sürdürülebı̇lı̇rlı̇ğı̇: Türkı̇ye ı̇çı̇n polı̇tı̇ka temelli bı̇r model
ZEYNEP ERDOĞAN
Doktora
İngilizce
2024
Şehircilik ve Bölge Planlamaİstanbul Teknik ÜniversitesiŞehir ve Bölge Planlama Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ALİYE AHU GÜLÜMSER