Liderlik davranışlarının lider etkinliği ve takım performansına etkisinde kültürel zekanın aracılık rolü: Otel işletmeleri üzerinde bir uygulama
The mediating role of cultural intelligence in the impact of leadership behaviors on leadership effectiveness and team performance: A study in hotel management
- Tez No: 936538
- Danışmanlar: DOÇ. DR. ERCAN ERGÜN
- Tez Türü: Doktora
- Konular: İşletme, Business Administration
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Gebze Teknik Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İşletme Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 99
Özet
Küreselleşme ile birlikte artan boş zaman, seyahat etme isteği, ve iş gücü hareketliliği, kültürel çeşitliliğin işletmelerin her düzeyinde daha fazla hissedilmesine yol açmaktadır. Bu durum, özellikle konaklama sektörü gibi misafirperverlik odaklı sektörlerde daha belirgin hale gelmektedir. Çünkü konaklama sektörü, farklı kültürel geçmişlere sahip misafirlere hizmet veren ve çalışanlar barındıran bir endüstri olarak, çalışanların kültürel farkındalık ve adaptasyon becerilerinin çok daha önemli olduğu bir alanı temsil etmektedir. Kültürel çeşitlilik, işletmelerin hizmet anlayışını, liderlik biçimlerini ve çalışanlar arasındaki etkileşimleri yeniden şekillendirmektedir. Kültürel çeşitlilikle başa çıkabilme yeteneği, bu sektördeki liderlerin kültürel zekasını ve adaptasyon kabiliyetlerini artırarak, işletmelerin başarılarını doğrudan etkilemektedir. Bu nedenle, akademisyenler ve yöneticiler bu konuyu daha fazla incelemektedir. Ancak, kültürel zeka ile liderlik arasındaki ilişkiyedair hala önemli boşluklar bulunmaktadır. Bu çalışmanın amacı çalışanlar tarafından algılanan liderlik davranışları ile lider etkililiği ve takım performansı arasındaki ilişkide kültürel zekanın aracılık rolünün incelenmesidir. Bu çerçevede, liderlik ve kültürel zeka yazınına katkı sağlanması hedeflenmektedir. Hipotezlerin test edilmesi amacıyla nicel bir araştırma yöntemi uygulanmış, veriler İstanbul'da faaliyet gösteren 4 ve 5 yıldızlı otellerde çalışan toplam 410 iş görenden anket yöntemiyle toplanmıştır. Elde edilen verilerin analizi, regresyon ve PROCESS makro kullanılarak gerçekleştirilmiştir. Elde edilen bulgulara göre, ilişki odaklı liderlik davranışı, lider etkililiğini pozitif yönde etkilerken, değişim odaklı liderlik davranışı da benzer şekilde lider etkililiğini pozitif yönde etkilemektedir. Ayrıca, her iki liderlik tarzı kültürel zekayı da pozitif yönde etkiler. Kültürel zeka, lider etkililiğini doğrudan pozitif yönde etkileyen bir faktör olarak öne çıkmaktadır. İlişki odaklı liderlik, takım performansını pozitif yönde etkilerken, değişim odaklı liderlik davranışı da takım performansını aynı şekilde artırmaktadır. Kültürel zeka ise, takım performansını pozitif yönde etkileyen önemli bir unsurdur. Bu sonuçlar, liderlik davranışlarının ve kültürel zekanın liderlik etkinliği ve takım performansı üzerinde güçlü etkiler yarattığını göstermektedir. Ayrıca, kültürel zekanın ilişki odaklı liderlik davranışı ve değişim odaklı liderlik davranışı ile lider etkililiği ve takım performansı arasında aracılık etkisine sahip olduğunu ortaya koymaktadır.
Özet (Çeviri)
With globalization, the increasing amount of leisure time, desire to travel, and labor mobility have led to a greater presence of cultural diversity at all levels of businesses. This is particularly evident in hospitality-focused industries, such as the accommodation sector. The accommodation industry, which serves guests from diverse cultural backgrounds and employs a culturally varied workforce, represents an area where employees' cultural awareness and adaptability skills are of paramount importance. Cultural diversity reshapes businesses' service approaches, leadership styles, and interactions among employees. The ability to manage cultural diversity directly affects the success of businesses in this sector by enhancing the cultural intelligence and adaptability of leaders. As a result, scholars and managers are increasingly examining this topic. However, there are still significant gaps in understanding the relationship between cultural intelligence and leadership. The purpose of this study is to examine the mediating role of cultural intelligence in the relationship between employees' perceptions of leadership behaviors, leader effectiveness, and team performance. In this context, the study aims to contribute to the literature on leadership and cultural intelligence. A quantitative research method was applied to test the hypotheses, and data were collected through surveys from 410 employees working in 4- and 5-star hotels in Istanbul. The data were analyzed using regression and the PROCESS macro. According to the findings, relationship-oriented leadership behavior positively affects leader effectiveness, while change-oriented leadership behavior also positively influences leader effectiveness in a similar way. Additionally, both leadership styles positively affect cultural intelligence. Cultural intelligence emerges as a factor that directly and positively influences leader effectiveness. Relationship-oriented leadership positively impacts team performance, while change-oriented leadership behavior also increases team performance in the same way. Cultural intelligence is also an important factor that positively affects team performance. These results indicate that leadership behaviors and cultural intelligence have strong effects on leadership effectiveness and team performance. Moreover, cultural intelligence plays a mediating role between relationship-oriented leadership behavior, change-oriented leadership behavior, leader effectiveness, and team performance.
Benzer Tezler
- Yaratıcı örgüt kültürü ve yönetim
Başlık çevirisi yok
HALİL TAŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
1999
Eğitim ve Öğretimİnönü ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF.DR. MUSTAFA AYDIN
- Organizasyonel davranış modellerinin sayısallaştırılması
Getting numerical results from organizational behavior models
ÜLKE AKKOYUNLU
Yüksek Lisans
Türkçe
1999
Endüstri ve Endüstri Mühendisliğiİstanbul Teknik ÜniversitesiPROF.DR. AHMET FAHRİ ÖZOK
- Öğretimsel lider olarak okul yöneticilerinin STEM eğitimi hakkındaki görüşleri
The opinions of school administrators about STEM education as instructional leaders
MEHMET ERCAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
Eğitim ve ÖğretimHarran ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ AHMET GÖÇEN
- Yöneticilik ve liderlikte duygusal zekâ
Emotional intelligence management and leadership
EDA EROĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2016
PsikolojiBeykent Üniversitesiİşletme Yönetimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MEHMET FİKRET GEZGİN
- Etkileşimci ve dönüşümcü liderlik davranışlarının yenilikçi iş davranışına etkisinde örgütsel yenilikçiliğin aracı rolü
The mediating role of organizational innovativeness on the relationship between transactional and transformational leadership and innovative work behaviour
DERYA ALTINBAŞ KÖSEYİĞİTOĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
İşletmeMarmara Üniversitesiİşletme Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MÜGE LEYLA YILDIZ ŞEN