Maden atıkları depolama tesislerinin incelenmesi, Gümüşhane Gümüştaş madencilik ikinci atık depolama tesisi örneği
Investigation of mine waste storage facilities, the case of Gümüşhane Gümüştaş mining second waste storage facility
- Tez No: 936817
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ MEHMET KÜRŞAT DİLMAÇ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Metalurji Mühendisliği, Metallurgical Engineering
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Atatürk Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Metalurji ve Malzeme Mühendisliği Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 67
Özet
Amaç: Madencilik endüstrisi tarafından üretilen önemli miktarlardaki işleme atıklarının yüzeyde depolanmasını içeren çağdaş uygulamalar, çeşitli çevresel zorluklara yol açabilir. Özellikle, genellikle metalik cevherlerde bulunan pirit (FeS2) gibi sülfit mineralleri, mevcut su ve oksijen ile kimyasal reaksiyonlar yoluyla oksidasyona uğrayabilir. Bu kimyasal dönüşüm, çevredeki ortamın pH koşullarına uygun olarak asitlik seviyesini ve çözünürlük oranını etkiler ve sonuçta asit maden drenajı (AMD) olarak bilinen bir olguya yol açar. Ayrıca, madencilik faaliyetlerinde geniş depolama alanlarına duyulan ihtiyaç ve atık depolamaya ilişkin fahiş maliyetler, madencilik sektörünün karşılaştığı diğer önemli zorlukları temsil etmektedir. Bu çalışma, Gümüşhane Gümüştaş cevher zenginleştirme atık depolama tesisini, kurşun-çinko madenciliği faaliyetlerinden kaynaklanan proses atıklarının toplanması için kullanılan atık depolama tesislerinin (ADT) geliştirilmesi için bir vaka çalışması olarak incelemektedir. Yöntem: Atık depolama tesislerinin tasarlanması, inşası ve denetimi, ilgili yasal mevzuatlara uygun olarak gerçekleştirilmektedir. Çevresel etkilerin bertaraf edilmesi amacıyla atık biriktirme havuzunun geçirimsizliğini arttırabilmek amacıyla tabana kil serildikten sonra sıkıştırılmaktadır. Tabanın son derece iyi sızdırmazlığa sahip olması talep edildiğinde ise tabana sentetik polimer astar serilmektedir. Sızdırmazlığın sağlanması, uygun materyallerin uygun yöntemle elde edilmesi ve uygulanması dâhilinde mümkün olabilmektedir. Gümüştaş 2. ADT inşaat yapımı çerçevesince, basamaklı şev kazıları, dolgular, eğim hazırlığı, drenaj sistemi kurulumu, kil temel tabakası, serim işlemlerinin uygulanması, kontrol kuyuları açılması, koruma kanalı kazıları ve dolgu çalışmaları uygulanmıştır. Geçirimsizliği sağlamak için kullanılan jeomembranlar üzerinde kayma, bütünlük (integrity), vakum, hava basıncı ve destructive testler uygulanmıştır. Maden işletmesinde tekniğe ve mevzuata uygun olarak atık barajları yapılmaktadır. Bulgular: 2.ADT' de geçirimsizliğin sağlanması, iki materyalin doğru strateji sayesinde elde edilmesi ve uygulanmasıyla mümkün olmaktadır. Bu materyallerden ilk olarak kullanılan ve en önemlisi kil vb. malzemeler, diğeri ise jeosentetik malzemelerdir. Çalışma sırasında maden atık depolama tesislerinde izolasyon sağlamak amacı ile kullanılan kil ve jeosentetik ürünler tüm ayrıntılarıyla incelenmiş ve yöntemin avantajları ele alınmıştır. Ayrıca atık depolama tesislerinin inşaat süreçleri yönetmelik ve standartlara uygun bir şekilde gerçekleştirilmiş, bulunan kontrol ve ölçüm sonuçları ise çevresel etkiler açısından analiz edilmiştir. Sonuç: Çalışma sahasında, proses atık sularının toplandığı alanda çevreye herhangi bir sızıntı veya kaçak oluşumunu önlemek amacıyla gerekli tüm saha ve laboratuvar testleri uygulanmıştır. Sızdırmazlığı engelleyebilmek amacıyla kullanılan doğal ve sentetik malzemelerin, belirli standartlar dahilinde uygulandıkları gözlemlenmiştir. Maden sahasında üretim tamamlandıktan sonra, atık depolama alanları doğaya geri kazandırılacaktır.
Özet (Çeviri)
Aim: Contemporary practices involving the surface storage of substantial quantities of processing waste generated by the mining industry can result in a variety of environmental challenges. Notably, sulfide minerals such as pyrite (FeS2), which are generally founded in metallic ores, can undergo oxidation through chemical reactions with available water and oxygen. This chemical transformation impacts the acidity level and solubility ratio in accordance with the pH conditions of the surrounding environment, ultimately leading to a phenomenon known as acid mine drainage (AMD). Furthermore, the necessity for extensive storage areas in mining operations, coupled with the exorbitant costs associated with waste storage, represents additional significant challenges faced by the mining sector. This study examines the Gümüşhane Gümüştaş ore processing tailings storage facility as a case study for the development of tailings storage facilities (TSFs) that are utilized for the collection of production waste materials from lead-zinc mining activities. Method: The design, construction and supervision of waste storage facilities are carried out in accordance with the relevant legal regulations. In order to increase the impermeability of the waste accumulation pond to eliminate environmental impacts, clay is laid on the bottom and compacted. When extremely good sealing of the bottom is required, a synthetic polymer liner is laid on the bottom. Sealing is only possible if the appropriate materials are obtained and applied in the appropriate way. The construction of the Gümüştaş 2nd ADT involved stepped slope excavations, backfilling, slope preparation, drainage system installation, clay base course, paving, control wells, protection trench excavations and backfilling. Shear, integrity, vacuum, air pressure and destructive tests were performed on the geomembranes used to ensure impermeability. Tailings dams are constructed at the mine in accordance with the technique and legislation. Findings: 2.Providing impermeability in ADT is possible by obtaining and applying two materials with the right strategy. The first and most important of these materials is clay and the other is geosynthetic materials. During the study, clay and geosynthetic products used to provide insulation in mine waste storage facilities were examined in detail and the advantages of the method were discussed. In addition, the construction processes of the tailings storage facilities were carried out in accordance with the regulations and standards, and the control and measurement results were analyzed in terms of environmental impacts. Result: All necessary field and laboratory tests were performed to prevent any leakage or leakage to the environment in the area where process wastewater is collected. It has been observed that the natural and synthetic materials used to prevent sealing are applied within certain standards. After production is completed at the mine site, the waste storage areas will be recycled back into nature.
Benzer Tezler
- Maden atıkları depolama tesislerinin incelenmesi , Gümüşhane Koza Mastra Altın İşletmesi örneği
Investigation of mine waste storage facilities: The case of Gümüşhane mastra Koza Old Mining
VOLKAN EMRE DEMİR
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Çevre MühendisliğiAtatürk ÜniversitesiÇevre Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. BEYHAN KOCADAĞİSTAN
- Doğal taş ve mermer üretiminin çevresel etkileri ve atık yönetiminin incelenmesi: Bilecik ili örneği
Environmental effects of natural stone and marble production and waste management analysis: Example of Bilecik province
TUĞBA ÇİLENKOĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
Çevre MühendisliğiSakarya ÜniversitesiÇevre Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ÖMER HULUSİ DEDE
- Altın madeninde kuru atık depolama yönteminin incelenmesi
Investigation of dry waste storage method in gold mine
EMİNE GÜNAL NAS
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Maden Mühendisliği ve MadencilikÇanakkale Onsekiz Mart ÜniversitesiMaden Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ŞEYHMUS ERKAN YERSEL
- Kamu kurumlarında sıfır atık yönetim sisteminin uygulanması: Su ve kanalizasyon idareleri üzerine bir inceleme
Implementation of zero waste management system in public institutions: A study on water and sewerage administrations
ZEHRA ÖZGER KOÇAK
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Çevre Mühendisliğiİstanbul Teknik ÜniversitesiÇevre Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ HÜSEYİN GÜVEN
- Katı atık depo sahalarında meteorolojik faktörlerin depo gazı oluşumu üzerindeki etkilerinin incelenmesi
The evaluation of the meteorological factors affecting landfill gas generation in landfills
İBRAHİM UYANIK
Yüksek Lisans
Türkçe
2012
Çevre MühendisliğiYıldız Teknik ÜniversitesiÇevre Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. BESTAMİN ÖZKAYA