Geri Dön

Bayesçi akıl yürütme ile ilgili bilişsel kusurların tanım ve sınırları üzerine

On the definition an limits of cognitive biases related to bayesian reasoning

PDF İndir

  1. Tez No: 936824
  2. Yazar: İLKNUR ÇOĞAL
  3. Danışmanlar: PROF. DR. İBRAHİM ENİS SINIKSARAN
  4. Tez Türü: Doktora
  5. Konular: Ekonomi, Psikoloji, İşletme, Economics, Psychology, Business Administration
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2024
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: İstanbul Üniversitesi
  10. Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: İşletme Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
  13. Sayfa Sayısı: 116

Özet

Bu doktora tezi, belirsizlik ve sınırlı bilgi işleme kapasitesi altında karar verme sürecinde karar vericilerin, alternatifleri değerlendirmesi ve belirsizliği azaltması için bir sistematik sunan Bayesçi Akıl Yürütme (BAY) ve bu kapsamda karşılaşılan sorunları,“İnsanlar tutarlı olasılık değerlendirmeleri yapabiliyorlar mı?”sorusuna cevap vermeye çalışarak ortaya koymaktadır. Çalışmada olasılık yargılarına ulaşırken karşılaşılan hatalar incelenmiş ve üç deney tasarlanarak bu hataların sınırları araştırılmıştır. İlk deneyde problemde verilen bilginin miktarı ve sunuş biçiminin BAY performansına etkisi, ikinci ve üçüncü deneylerde ise BAY problemlerindeki parametrelerin etkisi incelenmiştir. Çalışma, BAY kusurlarının varlığına ve bu kusurların sınırlarına dair yeni içgörüler sunmayı amaçlamaktadır. Sonuçlar, bireylerin olasılık değerlendirmelerinde karşılaştıkları bilişsel kusurların sınırlarını çizerken, bu alanda yapılacak gelecekteki çalışmalar için de önerilerde bulunmaktadır.

Özet (Çeviri)

This doctoral thesis explores decision-making processes under uncertainty and limited information processing capacity, focusing on how decision-makers evaluate alternatives and reduce uncertainty through a framework provided by Bayesian Reasoning (BR). The study addresses the question,“Are individuals capable of making consistent probabilistic judgments?”by examining the challenges and limitations encountered in this context. The research investigates errors in probabilistic reasoning, and three experiments were designed to analyze the boundaries of these errors. The first experiment evaluates the impact of the quantity and presentation format of information on BR performance, while the second and third experiments examine the effects of parameters within BR problems. This study aims to provide new insights into the existence and boundaries of BR-related errors. The findings outline the cognitive biases individuals face in probabilistic judgments and offer suggestions for future research in this area.

Benzer Tezler

  1. Tez No

    959016

    Evaluating performance of large language models in bluff-based card games: A comparative study

    Blöf temelli kart oyunlarında büyük dil modeline ait performans değerlendirilmesi: Karşılaştırmalı bir çalışma

    İREM ŞALK

    Yüksek Lisans

    İngilizce

    İngilizce

    2025

    Bilgisayar Mühendisliği Bilimleri-Bilgisayar ve Kontrolİstanbul Teknik Üniversitesi

    Oyun ve Etkileşim Teknolojileri Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. SANEM SARIEL UZER

  2. Tez No

    243730

    Doğrusal olmayan Bayesçi regresyon ve yüksek frekanslı ses sistemlerinde bir uygulama

    Bayesian analysis of nonlinear regression and its applications (ultrasonic calibration of nonlinear regression and its applications)

    MERAL ÇEVİK

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2009

    İstatistikYıldız Teknik Üniversitesi

    İstatistik Ana Bilim Dalı

    YRD. DOÇ. DR. AHMET ATIF EVREN

  3. Tez No

    915991

    Bayesçi gizli sınıf analizi ve makine öğrenimi yöntemleri ile CRISPR Cas9 gen düzenlemesinde hedef dışı skorların tahmini

    Prediction of off-target scores in CRISPR Cas9 gene editing with bayesian latent class analysis and machine learning methods

    ALİ MERTCAN KÖSE

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2024

    BiyoistatistikMimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi

    İstatistik Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. OZAN KOCADAĞLI

  4. Tez No

    707744

    Bayesci doğrusal olmayan ortak değişkenli Yapısal Eşitlik Modeli: Fomo sosyal medya bağımlılığı ve akademik motivasyon arasındaki ilişki

    Bayesian nonlinear covariate variable Structural Equation Model: The relationship between fomo social media addiction and academic motivation

    MURAT YILDIRIM

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2022

    İstatistikSivas Cumhuriyet Üniversitesi

    İşletme Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. MAHMUT KARTAL

  5. Tez No

    715247

    Bayesci ve klasik tahmin yöntemleri kullanılarak bazı sürekli dağılımlar için istatistiksel sonuç çıkarımı

    Statistical inference for some continuous distributions using bayesian and classical parameter estimation methods

    ASUMAN YILMAZ

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2021

    İstatistikVan Yüzüncü Yıl Üniversitesi

    İstatistik Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. MAHMUT KARA

Geri Dön