Kadınlara karşı her türlü ayrımcılığın ortadan kaldırılması sözleşmesi (CEDAW) ve kadın haklarına etkileri
Convention on the eliminating all forms of discrimination against women (CEDAW) and its effects on women's rights
- Tez No: 936927
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ SELİN DİNGİLOĞLU
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Uluslararası İlişkiler, International Relations
- Anahtar Kelimeler: CEDAW, Toplumsal Cinsiyet Eşitliği, Feminist Hukuk Teorisi, Kadın Hakları, Uluslararası Sözleşmeler, CEDAW, Gender Equality, Feminist Legal Theory, Women's Rights, International Agreements
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Üsküdar Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Uluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Uluslararası İlişkiler Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 82
Özet
Bu tez, Kadınlara Karşı Her Türlü Ayrımcılığın Ortadan Kaldırılması Sözleşmesi'nin (CEDAW) kadın hakları üzerindeki etkilerini hem teorik hem de pratik bağlamda incelemeyi amaçlamaktadır. Tezin temel amacı, CEDAW'ın uluslararası hukuk sistemindeki konumunu feminist hukuk kuramları çerçevesinde analiz etmek ve sözleşmenin Türkiye'deki uygulanma biçimini feminist perspektiflerden değerlendirmektir. Bu doğrultuda çalışmada, resmî belgeler, sözleşme metni, istatistikî veriler, feminist sivil toplum kuruluşlarının hazırladığı raporlar ve CEDAW denetim mekanizmalarının sunduğu çıktılar temel birincil kaynaklar olarak kullanılmıştır. Birinci bölümde, feminist hukuk kuramlarının temel ilkeleri ve bu kuramların uluslararası hukuki metinlere yönelik eleştirileri ele alınmıştır. Liberal, radikal, post-yapısalcı ve postmodern feminist yaklaşımlar karşılaştırmalı biçimde incelenmiş; özellikle hukukun toplumsal cinsiyet eşitsizliklerini nasıl yeniden ürettiği sorunsallaştırılmıştır. Feminist hukuk kuramlarının kadın hakları üzerindeki etkisinin anlaşılması, CEDAW'ın anlam ve sınırlarını değerlendirmek bakımından kuramsal bir temel sunmuştur. İkinci bölümde, CEDAW'ın yapısal özellikleri, hukuki bağlayıcılığı, devletlere getirdiği yükümlülükler ve temel ilkeleri ele alınmıştır. Sözleşmenin normatif çerçevesi, yalnızca hukuki metin olarak değil, aynı zamanda toplumsal cinsiyet eşitliğini tesis etmeyi amaçlayan politik bir araç olarak da değerlendirilmiştir. Bu bağlamda feminist hukuk teorileri çerçevesinde CEDAW'a yönelik eleştiriler ortaya konmuş; sözleşmenin kadına yönelik şiddet, ekonomik haklar, siyasi katılım ve eğitim gibi alanlardaki düzenlemelerinin yetersizlikleri ve potansiyelleri irdelenmiştir. Üçüncü bölümde ise, CEDAW'ın Türkiye'deki etkileri hukuki reformlar ve toplumsal yansımalar üzerinden incelenmiştir. Türkiye'nin taraf devlet olarak yerine getirmesi gereken yükümlülükleri ve bu kapsamda gerçekleştirdiği yasal düzenlemeler değerlendirilmiş; Medeni Kanun, Ceza Kanunu ve 6284 sayılı Kanun gibi reformların uygulamadaki karşılığı analiz edilmiştir. Ayrıca Türkiye'deki feminist hareketlerin CEDAW'a yaklaşımı, bu sözleşmeye yönelik eleştirileri ve reformlara ilişkin değerlendirmeleri detaylı şekilde tartışılmıştır. Feminist sivil toplum kuruluşlarının hazırladığı gölge raporlar üzerinden, uygulama eksiklikleri, ataerkil yargı pratikleri, cezasızlık kültürü ve siyasal temsilde yaşanan eşitsizlikler ortaya konmuştur. Bu çalışma, CEDAW'ın yalnızca hukuki bir belge değil, aynı zamanda kadınların insan haklarının korunmasında önemli bir mücadele aracı olduğunu ortaya koymaktadır. Bununla birlikte, sözleşmenin etkinliğinin yalnızca metinsel düzenlemelerle sınırlı kalmaması, uygulamaya yönelik politikalarla desteklenmesi gerektiği sonucu çıkarılmıştır. Türkiye bağlamında CEDAW'ın etkisini değerlendirirken, feminist hukuk kuramlarının sunduğu eleştirel perspektifler toplumsal cinsiyet eşitliğinin sağlanmasında hukuki reformların tek başına yeterli olmadığını göstermektedir. Tez, bu yönüyle feminist kuram ve uluslararası hukuk kesişiminde özgün bir katkı sunmayı hedeflemektedir.
Özet (Çeviri)
This thesis aims to examine the current status of the Convention on the Elimination of All Forms of Discrimination against Women (CEDAW) on women's rights from both theoretical and practical perspectives. The main purpose of the thesis is to analyze the framework of feminist legal theories in the international legal system of CEDAW and to examine the implementation of the convention in Türkiye from feminist perspectives. In this context, official documents, the text of the convention, statistical data, reports prepared by feminist civil society organizations and the CEDAW audit report were used as the main financial sources presented. In the first section, the basic principles of feminist legal theories and their criticisms of international legal texts are discussed. Liberal, radical, post-structuralist and postmodern feminist approaches are examined comparatively; in particular, how law reproduces gender inequalities is problematized. Understanding the impact of feminist legal theories on women's rights provides a theoretical basis for evaluating the meaning and limits of CEDAW. In the second section, the structural features of CEDAW, its legal binding nature, the obligations it imposes on states and its basic principles are discussed. The normative framework of the convention is evaluated not only as a legal text but also as a political tool aiming to establish gender equality. In this context, criticisms of CEDAW are presented within the framework of feminist legal theories; the inadequacies and potentials of the convention's regulations in areas such as violence against women, economic rights, political participation and education are examined. In the third section, the effects of CEDAW in Turkey are examined through legal reforms and social reflections. The obligations that Turkey must fulfill as a party state and the legal regulations it has implemented within this scope are evaluated; the practical equivalents of reforms such as the Civil Code, the Penal Code and Law No. 6284 are analyzed. In addition, the approach of feminist movements in Turkey to CEDAW, their criticisms of this agreement and their evaluations of the reforms are discussed in detail. Through shadow reports prepared by feminist civil society organizations, deficiencies in implementation, patriarchal judicial practices, the culture of impunity and inequalities in political representation are revealed. This study demonstrates that CEDAW is not only a legal document but also an important tool for the protection of women's human rights. However, it has been concluded that the effectiveness of the convention should not be limited to textual regulations alone but should be supported by policies aimed at implementation. While evaluating the impact of CEDAW in the context of Turkey, the critical perspectives offered by feminist legal theories show that legal reforms alone are not sufficient to ensure gender equality. In this respect, the thesis aims to make an original contribution to the intersection of feminist theory and international law.
Benzer Tezler
- Aile içi şiddetin önlenmesinde tedbir kararının işlevselliği
The functionality of the precautionary measure in the prevention of domestic violence
YILMAZ CAN
Doktora
Türkçe
2022
SosyolojiAnkara Yıldırım Beyazıt ÜniversitesiSosyoloji Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MUSA ÖZTÜRK
- The right to healthcare under CEDAW and the position of Syrian women refugee
CEDAW sözleşmesi kapsamında sağlık hizmeti alma hakkı ve Suriyeli kadın mültecilerin durumu
IŞILAY BORAN
Yüksek Lisans
İngilizce
2021
Kamu YönetimiTED ÜniversitesiGöç Araştırmaları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ŞEBNEM AKİPEK ÖCAL
- Uluslararası hukukta kadın haklarının korunmasına ilişkin düzenlemelerin Türkiye iç hukukuna etkisi
The effect of regulations on the protection of women's rights in international law on Türkiye's domestic law
TURGAY GEDİK
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Uluslararası İlişkilerGiresun ÜniversitesiUluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. KEMAL ÇİFTÇİ
- İnsan hakları açısından enerjiye erişim kavramı
The concept of access to energy from a human rights perspective
PINAR AKSAKAL AYDIN
- Türk Hukukunda ayrımcılık suçu: TCK 122. madde
Discrimination crime in Turkish Law: Article 122 of TPC
BUHARİ ÇETİNKAYA
Yüksek Lisans
Türkçe
2012
HukukGalatasaray ÜniversitesiKamu Hukuku Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ÜMİT KOCASAKAL