Otonom gemilerin uluslararası deniz taşımacılığındaki hukuki statüsü ve sorumluluk esasları
Legal status and liability principles of autonomous ships in maritime transport
- Tez No: 937439
- Danışmanlar: PROF. DR. MESUT HAKKI CAŞIN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Hukuk, Law
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Yeditepe Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Özel Hukuk Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 227
Özet
Denizcilik sektörü, insansız araç yönetimi ve yapay zekâ robotik teknolojilerin dahil olmasıyla birlikte önemli bir devrime sahne olmaktadır. Eşya taşımacılığında önemli bir rol oynayan gemilerin mürettebatsızlaşması, uzaktan kontrol edilmesi veya tamamen bir yazılım sistemiyle donatılarak kendi kendini yönetmesi, bu sektörde ortaya çıkacak bazı hukuki sorunları da beraberinde getirmektedir. Dolayısıyla insansız araçların ne olduğu, yönetiminin nasıl gerçekleştiği, yasal dayanaklarının olup olmadığı, varsa da bu yasal dayanakların somut olaya nasıl uygulanacağı hususlarının incelenmesi önem arz etmektedir. Bunun için öncelikle“gemi”kavramı uluslararası sözleşmeler ve 6102 Sayılı Türk Ticaret Kanunu kapsamında incelenip kontrol merkezi çalışanlarının yasal statüsü değerlendirilecektir. Ayrıca, giderek otonomlaşan ve yazılımla kontrol edilen bu gemilerin yazımlarını üreten kişinin de insan olması ve hata yapabilme ihtimalinin göz önünde bulundurulması gerekmektedir. Bu bağlamda, insan-bilgisayar etkileşimleri, risk yönetimi, seyrüsefer güvenliği, deniz haydutluğu gibi unsurlar da otonom gemiler ve deniz hukuku kapsamında incelenmesi gereken önemli hususlardır. Bununla beraber, yazılımla yönetilen ve faaliyet gösteren her sektör gibi deniz taşımacılığında da otonom gemilerin siber güvenliğinin sağlanması bu husustaki en önemli endişelerden biri olacaktır. Çünkü deniz taşımacılığı dünya tedarik zincirine hizmet ediyor olması sebebiyle kesintiye uğramadan 7/24 aktif çalışan bir sektördür ve herhangi bir kesintinin bedeli milyar dolarlara mal olmaktadır. Bir diğer detaylı analiz gerektiren konu ise hukuki sorumluluk hususudur çünkü deniz taşımacılığı doğası gereği risk ve tehlike barındırır. Otonom gemi ile taşımacılık yapılırken herhangi bir zarar meydana geldiğinde, kimin sorumlu olabileceği, o kişinin sorumluluğunun sınırlandırılıp sınırlandırılamayacağı hususu muğlaktır. Dolayısıyla otonom gemilerde sorumluluğun nasıl olması gerektiği de bu tez dahilinde incelenecek konulardan bir tanesidir. Son olarak, sigorta konusunun da bu sektör açısından yeniden şekillenmesi gerekmektedir. Çünkü otonom gemilerle beraber, siber saldırı ya da yazılımsal hatalar yüzünden gerçekleşmesi muhtemel yeni rizikolar ortaya çıkmaktadır ve bu da yeni sigorta türlerinin ortaya çıkması anlamına gelmektedir. Özetle bu tez, deniz hukukundaki mevcut düzenlemelerin kısa bir özetini sunarak ve denizcilik sektörünün gelecekte karşı karşıya kalması muhtemel sorunları analiz ederek çözüm önerisi sunmayı amaçlamıştır.
Özet (Çeviri)
The maritime sector is witnessing an important revolution with the inclusion of unmanned vehicle management and artificial intelligence robotic technologies. The fact that ships, which play an important role in the carriage of goods, become crewless, remotely controlled or self-managed by being completely equipped with a software system brings along some legal problems that will arise in this sector. Therefore, it is important to examine what unmanned vehicles are, how they are managed, whether they have legal grounds, and if so, how these legal grounds will be applied to the concrete case. For this purpose, firstly, the concept of 'ship' will be examined within the scope of international conventions and Turkish Commercial Code No. 6102 and the legal status of control centre employees will be evaluated. In addition, it is necessary to take into consideration that the person who produces the software of these increasingly autonomous and software-controlled ships is also human and may make mistakes. In this context, factors such as human-computer interactions, risk management, navigation safety, maritime banditry are important issues to be examined within the scope of autonomous ships and the law of the sea. Nevertheless, ensuring the cyber security of autonomous ships will be one of the most important concerns in maritime transport, as in every sector that is managed and operated by software. Because maritime transport is a sector that operates 24/7 without interruption due to the fact that it serves the world supply chain, and any interruption costs billions of dollars. Another issue that requires detailed analysis is the issue of legal liability, because maritime transport inherently involves risk and danger. When any damage occurs during transport with an autonomous ship, it is unclear who can be responsible and whether that person's liability can be limited. Therefore, how the liability should be in autonomous ships is one of the issues to be examined in this thesis. Finally, the issue of insurance also needs to be reshaped in terms of this sector. Because with autonomous ships, new risks arise due to cyber-attacks or software failures, which means the emergence of new types of insurance. In summary, this thesis aims to provide a brief summary of the current regulations in maritime law and to analyse the problems that the maritime sector is likely to face in the future and to propose solutions.
Benzer Tezler
- The liability for loss of or damage to goods from a collision involving mass
İnsansız gemilerin dahil olduğu çatmada yüke gelen zarardan taşıyanın sorumluluğu
HASAN BURAK YILDIZ
Yüksek Lisans
İngilizce
2024
HukukAnkara ÜniversitesiDenizcilik, Ulaştırma Hukuku ve Siyaseti
DR. ÖĞR. ÜYESİ KÜBRA VAR TÜRK
- Risk assessment in maritime transportation
Deniz taşımacılığında risk değerlendirme
BÜLENT BAKAN
Doktora
İngilizce
2022
DenizcilikPiri Reis ÜniversitesiDeniz Ulaştırma İşletme Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. RAUF NURETTİN NİŞEL
- Legal aspects of maritime autonomous surface ships related to the safety of navigation
Otonom yüzey gemilerinin seyir güvenliği ile ilgili yasal yönleri
DARİO BUFAZI
Yüksek Lisans
İngilizce
2025
Ankara ÜniversitesiDenizcilik, Ulaştırma Hukuku ve Siyaseti
DR. ÖĞR. ÜYESİ KÜBRA VAR TÜRK
- Deniz ticareti hukukunda otonom gemiler
Autonomous ships in maritime law
MUSTAFA YILMAZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
HukukAnkara Sosyal Bilimler ÜniversitesiÖzel Hukuk Bilim Dalı
PROF. DR. MEHMET EMİN BİLGE
- Otonom gemilerin deniz kazalarındaki hukuki sorumluluklarının değerlendirilmesi
Evaluation of the legal responsibilities of autonomous ships in maritime accidents
SADET AYDIN
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Hukukİskenderun Teknik ÜniversitesiDenizcilik İşletmeleri Yönetimi Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ MURAT AYMELEK