Özbekistan Uygulamalı Sanat ve Zanaatlar Tarihi Devlet Müzesindeki takıların incelenmesi
An analysis of jewelry in the State Museum of Applied Arts and Crafts History of Uzbekistan
- Tez No: 937717
- Danışmanlar: DOÇ. HALDUN ŞEKERCİ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: El Sanatları, Endüstri Ürünleri Tasarımı, Güzel Sanatlar, Crafts, Industrial Design, Fine Arts
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Kütahya Dumlupınar Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Sanat ve Tasarım Ana Sanat Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 132
Özet
Günümüzde tarihi buluntuların insan hayatındaki yeri çok önemlidir. Onlar, geçmişi öğrenmeye, anlamaya ve ondan ders çıkarmaya yardımcı olurlar. Tarihi buluntular, aynı zamanda özümüzü anlamamıza, milli gurur duygusunu şekillendirmemize, kültürel mirası korumamıza ve gelecek nesillere aktarmamızda büyük öneme sahiptir. Onların incelenmesi sadece bilim insanları için değil, toplumun tüm üyeleri için de önemlidir. Araştırmacıların çalışmaları sonucunda bulunan kültürel ve maddi miraslar, arkeolojik kalıntıları, mimari yapıları, sanat eserlerini, el sanatları ürünlerini, yazılı kaynakları, halk sözlü edebiyat örneklerini ve daha pek çok şeyi kapsar. Bu miraslar, sadece tarihi değil, aynı zamanda kültürel ve manevi öneme de sahiptir. Onlar, milli kimliği anlamaya, kültürel çeşitliliği korumaya, geçmişle bağ kurmaya ve gelecek nesillere miras bırakmaya önemli bir rol oynarlar. Bu araştırmada Özbekistan Uygulamalı Sanat ve Zanaatlar Tarihi Devlet Müzesi'ndeki eski takıları, kullanılan malzemeler, stiller, motifler, kompozisyonlar ve türler açısından incelemektir. Bu çalışmada, Taşkent'in tarihi, coğrafi özellikleri, Özbekistan Uygulamalı Sanat ve Zanaatlar Tarihi Devlet Müzesi'nin özellikleri, el sanatları hakkında bilgiler, takı sanatı ve tarihi, takılarda kullanılan metaller, teknikler ve eski dönemlere ait takıların özellikleri ele alınmıştır. Araştırma kapsamında, Özbekistan Uygulamalı Sanat ve Zanaatlar Tarihi Devlet Müzesi'nde görev yapan sanat tarihçileri, müzeciler ve yetkililerle görüşmeler yapılmıştır. Müzede sergide olan 53 takının gözlem formları hazırlanmış ve frekans (f) ile yüzde (%) değerleri değerlendirilmiştir. Özbekistan Uygulamalı Sanat ve Zanaatlar Tarihi Devlet Müzesi'nden toplanan veriler analiz edilmiş, bulgular tablolar halinde sunulmuş ve yorumlanmıştır. Araştırma sonuçlarına göre, %22,5 ile küpe, en cok bulunan takı türüdür. Bununla birlikte %3,5 saç takısı, %1,5 ile burun süsü, %5,5 baş süslemasi (Tillaqosh) takıların olduğu tesbit edilmiştir. Toplamda %33 ile bu dönemdeki kadınların baş süslemelerine önem verdikleri ve bu tür takıların çokça kullandıkları tespit edilmiştir. Takı türlerinin %3,5'inin 20. yüzyıl ortalarına, %9,5'inin 19. yüzyıl sonu - 20. yüzyıl başlarına, %19'unun 19. yüzyıl sonlarına, %38'inin ise 20. yüzyılın son yıllarına ait takı türlerinden oluştuğu görülmektedir. Elde edilen verilere göre, müzede en çok 20. yüzyıl sonuna ait takılar olduğu ortaya çıkarılmıştır. Takılar yapımında kullanılan hammaddelerin olarak ise %11,4 Firuze, %20,7 Mercan, hemde %26,4 gümüş kullanıldığına göre müzedeki takıların çok kısmı gümüşden yapıldığı ispatlanmıştır. Üretim tekniklerinin %18,8 Kabartma, %28,4 Döküm ve %52,8 Dövme tekniği olduğü görülmüştür. Bununla en çok kullanılan teknik dövme tekniği olduğu tespit edilmiştir. Geometrik desenlerin takıları süslemek için %43,5 ile sıkça kullanıldığını, %5,6'sının hayvansal motifli, %20,7'sinin sembolik süslemelerden yapıldığını tespit edilmesi kanıtlıyor. Araştırma sonuçlarına dayanarak, araştırmacı tarafından öneriler sunulmuştur.
Özet (Çeviri)
In today's world, historical findings hold immense importance in human life. They assist in learning about, understanding, and drawing lessons from the past. Historical findings are also crucial in helping us understand our essence, shaping national pride, preserving our cultural heritage, and passing it on to future generations. The examination of these findings is important not only for scientists but also for all members of society. The cultural and material heritages discovered through the work of researchers include archaeological remains, architectural structures, works of art, handicrafts, written sources, examples of oral folk literature, and much more. This heritage is not only of historical significance but also of cultural and spiritual importance. They play a significant role in understanding national identity, preserving cultural diversity, establishing a connection with the past, and leaving a legacy for future generations. This research aims to examine the old jewelry in the State Museum of Applied Arts and Crafts History of Uzbekistan in terms of the materials used, styles, motifs, compositions, and types. In this study, the history and geographical features of Tashkent, the characteristics of the State Museum of Applied Arts and Crafts History of Uzbekistan, information about handicrafts, the art and history of jewelry, the metals used in jewelry, techniques, and the characteristics of jewelry from ancient times were discussed. Within the scope of the research, interviews were conducted with art historians, museum curators, and officials working at the State Museum of Applied Arts and Crafts History of Uzbekistan. Observation forms were prepared for 53 pieces of jewelry on display in the museum, and frequency (f) and percentage (%) values were evaluated. The data collected from the State Museum of Applied Arts and Crafts History of Uzbekistan were analyzed, and the findings were presented and interpreted in tables. According to the research results, earrings are the most frequently found type of jewelry, with 22.5%. In addition, it was determined that there were 3.5% hair accessories, 1.5% nose ornaments, and 5.5% head ornaments (Tillaqosh). It was determined that a total of 33% of women in this period placed importance on head ornaments and used such jewelry extensively. It is seen that 3.5% of jewelry types belong to the mid-20th century, 9.5% to the late 19th century - early 20th century, 19% to the late 19th century, and 38% to the last years of the 20th century. According to the data obtained, it has been revealed that the museum has the most jewelry from the end of the 20th century. As for the raw materials used in the production of jewelry, it has been proven that most of the jewelry in the museum is made of silver, with 11.4% turquoise, 20.7% coral, and 26.4% silver being used. It was observed that 18.8% of production techniques were repoussé, 28.4% casting, and 52.8% tattooing. Therefore, it was found that the most frequently used technique is the tattooing technique. It is confirmed that geometric patterns are frequently used to adorn jewelry, with 43.5%, while 5.6% are made with animal motifs, and 20.7% are made with symbolic ornaments. Based on the research results, suggestions have been presented by the researcher.
Benzer Tezler
- Билим, илим жана маданият тармагындагы Кыргызстан менен Түркиянын кызматташтыгы (1992-2012 жж.)
Kırgız Cumhuriyeti ile Türkiye Cumhuriyeti arasında eğitim, bilim ve kültürel ilişkiler (1992-2012)
KADRİ AĞGÜN
Doktora
Kırgızca
2016
TarihKyrgyz State University named after I ArabaevTarih Ana Bilim Dalı
PROF. DR. TÖLÖBEK ABDRAHMANOV
- Bir çözgü boyama-desenlendirme tekniği olarak 'ikat' ve çağdaş uygulaması
'İkat' and its contemporary application as a solution dyeing-designing technique
SALIMEH AMANJANI
Sanatta Yeterlik
Türkçe
2018
Tekstil ve Tekstil MühendisliğiMarmara ÜniversitesiTekstil Ana Sanat Dalı
PROF. GÜNAY ATALAYER
- Şah-ı Zinde taç kapıları çini süslemelerinin bilgi grafikleri tasarımı
Information graphics design of Shah-i Zinde entrance gates tile decorations
ÖMER OKUR
Doktora
Türkçe
2024
Sanat TarihiErciyes ÜniversitesiSanat Tarihi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SULTAN MURAT TOPÇU
- Kavşaklardaki trafik yoğunluğunun yarattığı hava kirliliği maliyetinin simülasyon modellemesi ile analizi: Temur Malik-Mirzo Ulugbek Kavşağı örneği
Analysis of air pollution cost caused by traffic densityat intersections by simulation modeling: Sample ofTemur Malik Street-Mirzo Ulugbek Street intersection
OKAN HAMDİ GÖKTUĞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Trafikİstanbul Teknik ÜniversitesiGeomatik Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. BİHTER EROL