İmar barışı ile yapılan mimari değişikliklerin deprem etkisi açısından incelenmesi; Antalya örneği
Evaluation of earthquake resistance in architectural modifications approved under the zoning amnesty; The Antalya case
- Tez No: 938615
- Danışmanlar: PROF. DR. ZEYNEP YEŞİM İLERİSOY
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Mimarlık, Architecture
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Gazi Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Mimarlık Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 133
Özet
Türkiye jeolojik konumu dolayısıyla aktif olarak depremlere maruz kalmaktadır. Özellikle son yaşanan büyük depremler sonrasında Türkiye'deki tüm iller deprem riski taşımaktadır. Bu noktada bilinçli kentleşme ve uygulamalarla mevcut yapıların deprem risklerine hazırlanması önceliklendirilmelidir. Kentleşmenin bilimsel kuralı önce planlama, sonra yapılaşma iken; ülkemizde önce yapılaşma sonra planlama modeliyle de karşılaşılmaktadır. Depremle mücadelenin kaideleri sarsan bu zıt yaklaşımda ise ilk akla gelen İmar Affı uygulamalarıdır. Deprem riskine dair farkındalığın artırılmasını amaçlayan bu çalışmada imar aflarına karşı daha bilinçli bir yaklaşım geliştirilmesi hedeflenmektedir. Bu doğrultuda 25 yıllık periyot içerisinde deprem riski artan illerden Antalya'daki imar affından faydalanan yapılardan bir örneklem grubu oluşturulmuş, 20 tane yapıda deprem sırasında yapı davranışlarını etkileyecek hangi af başlıklarının onaylandığı belirlenmiştir. Af başlıkları çerçevesinde yapılan incelemelerle ortaya çıkan benzerlikler ve farklılıklar tablolaştırılarak analiz edilmiştir. Nitel bir araştırma olan vaka analizleri ile elde edilen verilere göre, bölgeye yönelik“(i)kat ilavesi, (ii)balkonların duvar örülerek kapalı alana dahil edilmesi, (iii)nitelik değişikliği amaçlı duvarların kaldırılması, (iv)döşemelerin kesilmesi, (v)cephe değişiklikleri”başlıklarının imar aflarında en yaygın uygulamalar olduğu tespit edilmiştir. Değişkenlerin mevcut bir yapıdaki deprem davranışına etkileri yapısal analizler aracılığı ile karşılaştırılmıştır. Özellikle deprem riski artan illerden Antalya'daki etkileri dikkate alındığında; en elverişsiz davranışlar, (v) cephe değişikliği, (i) kat ilavesi, (iv) döşeme kesilmesini içeren af maddelerinde bulunmuştur. Bu da en temelde, zemin emniyet gerilmesi sınırının aşılmasına, kiriş ve kolonlarda hasar oluşmasına, burulma düzensizliği oranında artışlara sebebiyet vermiştir. Sonuç olarak; bu analizlerden elde edilen çıkarımların uygulamaya esas düzenlemeler yapılırken idarelerin ve mimarların bilinçlenmesine katkı koyacağına inanılmaktadır.
Özet (Çeviri)
Due to its geological location, Turkey is actively exposed to earthquakes. Especially after the recent major earthquakes, all provinces in Turkey are at risk of earthquakes. At this point, conscious urbanization and practices to prepare existing structures for earthquake risks should be prioritized. While the scientific rule of urbanization is first planning, then construction, in our country, the model of first construction, then planning is also encountered. In the context of earthquake management, the first thing that comes to mind in this conflicting approach is the implementation of the Zoning Amnesty. In this context, a sample group was created from buildings benefiting from the zoning amnesty in Antalya, one of the provinces where earthquake risk has increased in the past 25 years. It was determined which amnesty headings were approved in 20 buildings that might affect the behavior of buildings during earthquakes. The similarities and differences emerging from the examinations within the framework of the amnesty headings were tabulated and analyzed. According to the data obtained from the case analyses, which is a qualitative study, it was determined that the most common applications in zoning amnesty were the following headings: (i) adding additional floors, (ii) enclosing balconies by building walls, (iii) removing walls for changing the function, (iv) cutting floors, (v) changes in facades. The effects of structural variables on the seismic behavior of an existing structure have been compared through structural analyses. Specifically, considering the effects in Antalya, one of the cities with an increased earthquake risk, the most unfavorable behaviors were found in amnesty articles, including: (v) facade modification, (i) addition of floors, and (iv) floor cutting. Fundamentally, these led to exceeding the soil safety stress limits, causing damage in beams and columns, and increasing torsional irregularity.As a result, it is believed that the insights gained from these analyses will contribute to raising awareness among authorities and architects when making regulations for practical implementation.
Benzer Tezler
- Kentsel kültür mirasına yönelik risk azaltımı için bir yönetim modeli önerisi: İstanbul-Büyükada örneği
A management model for risk mitigation for urban cultural heritage: Istanbul-Büyükada case study
EVREN UZER VON BUSCH
Doktora
Türkçe
2010
Şehircilik ve Bölge Planlamaİstanbul Teknik ÜniversitesiŞehir ve Bölge Planlama Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NURAN ZEREN GÜLERSOY
- Bir geçiş dönemi olarak İstanbul'da 3. Ahmet Devri mimarisi
Ottoman architecture in İstanbul during the period of Ahmet 3. (1703-1730)
GÜLÇİN CANCA
Doktora
Türkçe
1999
Sanat TarihiMimar Sinan Güzel Sanatlar ÜniversitesiSanat Tarihi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ZEKİ SÖNMEZ
- Yenileşme ve kentsel sit alanlarında uygulamaları: Kadıköy Tarihi Çarşı sit alanı örneği
Regeneration and applications in protected urban areas: Kadıköy Historical Bazaar protected area
BANU GÜR
Yüksek Lisans
Türkçe
2006
Şehircilik ve Bölge PlanlamaMimar Sinan Güzel Sanatlar ÜniversitesiŞehir ve Bölge Planlama Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AKIN ERYOLDAŞ
- Urban transformation as political and ideological intervention in space: A case study in Diyarbakır
Mekana politik ve ideolojik bir müdahale olarak kentsel dönüşüm: Diyarbakır örneği
DİREN TAŞ
Yüksek Lisans
İngilizce
2019
SosyolojiOrta Doğu Teknik ÜniversitesiSosyoloji Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. BARIŞ MÜCEN
- İstanbul'da 19. yüzyıl kentsel yaşamında koşut olarak değişen saray ve konut mimarlığı
The Palace and house architecture changing parallel to urban life in nineteenth century Istanbul
NEVİN KURTAY
Doktora
Türkçe
2001
Sanat Tarihiİstanbul Teknik ÜniversitesiSanat Tarihi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. METİN SÖZEN