Araştırma–geliştirme (Ar–Ge) faaliyetlerinin dış ticaret üzerine etkisi; seçilmiş OECD ülkeleri üzerine bir analiz
The impact of research and development (R&D) activities on foreign trade; an analysis of selected OECD countries
- Tez No: 938752
- Danışmanlar: DOÇ. DR. DİLEK ÖZDEMİR
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Ekonomi, Economics
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Atatürk Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İktisat Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 120
Özet
Dünya ekonomisini derinden etkileyen küreselleşme süreci, uluslararası ticaretin, sermaye hareketlerinin, teknoloji transferinin ve bilgi paylaşımının hız kazandığı dinamik bir dönüşümü ifade etmektedir. Bu süreçte, ülkelerin rekabet gücünü koruyabilmesi ve küresel piyasalarda etkin bir aktör olabilmesi, teknolojik yenilikleri üretme ve adapte etme kapasitesine bağlıdır. Bu bağlamda, Ar-Ge faaliyetleri ülkelerin teknolojik gelişimi yakalamasında kilit bir rol oynamaktadır. Etkin ve sürdürülebilir Ar-Ge politikaları sayesinde ülkeler, hem değişken küresel rekabet koşullarına uyum sağlayabilmekte hem de dış ticaret hacmini artırarak ekonomik büyüme ve refah düzeyini yükseltmeyi amaçlamaktadır. Bu doğrultuda, Ar-Ge harcamaları, ülkelerin uzun vadeli kalkınma stratejilerinde merkezi bir konuma sahip olup, sürdürülebilir büyüme ve rekabet gücünün temel bileşenlerinden biri olarak değerlendirilmektedir. Bu çalışmada, 1996-2021 dönemine ait 25 OECD ülkesine ilişkin verilerle Ar-Ge harcamalarının dış ticaret açıklığı üzerindeki asimetrik etkileri NARDL modeliyle analiz edilmiştir. Modelde bağımlı değişken olarak dış ticaret açıklık oranı, temel bağımsız değişken olarak ise Ar-Ge harcamalarının GSYH içindeki payı kullanılmıştır. Ayrıca ekonomik büyüme oranı, doğrudan yabancı yatırımların GSYH'ye oranı ve kamu harcamalarının GSYH içindeki payı kontrol değişkenleri olarak analize dâhil edilmiştir. Elde edilen bulgular, Ar-Ge harcamalarının dış ticaret açıklığı üzerindeki etkisinin asimetrik bir yapı sergilediğini ortaya koymaktadır.
Özet (Çeviri)
The globalization process, which has a profound impact on the world economy, represents a dynamic transformation in which international trade, capital movements, technology transfer and information sharing accelerate. In this process, the ability of countries to maintain their competitiveness and become an effective actor in global markets depends on their capacity to produce and adapt technological innovations. In this context, R&D activities play a key role for countries to catch up with technological development. Thanks to effective and sustainable R&D policies, countries can adapt to changing global competition conditions and aim to increase economic growth and welfare by increasing foreign trade volume. Accordingly, R&D expenditures have a central position in countries long-term development strategies and are considered as one of the key components of sustainable growth and competitiveness. In this study asymmetric effects of R&D expenditures on trade openness are analyzed with the NARDL model using data from 25 OECD countries for the period 1996-2021. In the model, trade openness ratio is used as the dependent variable and the share of R&D expenditures in GDP is used as the main independent variable. In addition, the economic growth rate, the ratio of foreign direct investments to GDP and the share of public expenditures in GDP are included in the analysis as control variables. The findings reveal that the effect of R&D expenditures on trade openness exhibits an asymmetric structure.
Benzer Tezler
- The effect of research and development expenditures on technological change: The case of Turkish manufacturing industry
Araştırma ve geliştirme harcamalarının teknolojik değişim üzerindeki etkisi: Türk imalat sanayi örneği
ATAKAN AKINCI
Doktora
İngilizce
2023
Bilim ve Teknolojiİstanbul Üniversitesiİktisat (İngilizce) Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HASAN VERGİL
- Linking national business system with firm level innovation: The mediating role of intellectual capital and absorptive capacity
Firma düzeyi yeniliği ile bağlantılı ulusal iş sistemi: Entelektüel sermaye ve özümseme kapasitesinin arabulucu rolü
BASHİR AHMAD
Doktora
İngilizce
2017
İşletmeİstanbul Teknik Üniversitesiİşletme Ana Bilim Dalı
Assoc. Prof. Dr. MEHMET ERÇEK
- Innovation management in design-intensive family firms from office furniture manufacturing industry: A dynamic capability perspective from an emerging market
Ofis mobilyası imalat sanayisindeki tasarım yoğun aile firmalarında inovasyon yönetimi: Gelişmekte olan bir pazardan dinamik yetenek perspektifi
SELİN GÜLDEN
Doktora
İngilizce
2022
Endüstri Ürünleri Tasarımıİstanbul Teknik ÜniversitesiEndüstriyel Tasarım Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ÖZLEM ER
- Tekstil sektöründe inovasyonun önündeki engellere dair Delphı – Bulanık AHP analizi: Örme kumaş alanında bir uygulama
Barriers to innovation in the textile sector: Delphi – Fuzzy AHP analysis: An application in the knitted fabric field
DONOKHON ALİMOVA
Yüksek Lisans
Türkçe
2025
Tekstil ve Tekstil Mühendisliğiİstanbul Ticaret ÜniversitesiSanayi Politikaları ve Teknoloji Yönetimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. SABRİ ÖZ
- Teknolojik gelişme dinamikleri ve ihracatın niteliği: Panel veri analizi
Dynamics of technological progress and the structure of exports: A panel data analysis
HANİFE BIDIRDI