Saçaklızade Mehmed Efendi ve kıraat ilmindeki yeri
Sachaklizade Mehmed Efendi and his place in the science of qira'at
- Tez No: 938842
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ MEHMET EFE
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Din, Religion
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Bursa Uludağ Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Kur’ân-ı Kerîm Okuma ve Kırâat İlmi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 234
Özet
Saçaklızade Mehmed Efendi olarak tanınan Muhammed b. Ebî Bekr el-Marʿaşî, 1660-1732 yılları arasında Anadolu'da yaşamış bir Osmanlı alimidir. Eğitimini Şam ve Anadolunun çeşitli şehirlerinde tamamlamıştır. Hayatı boyunca, farklı ilim dallarında çok sayıda eser telif etmenin yanı sıra, yetiştirdiği öğrencilerle de adını duyurmuştur. Osmanlı ilmiyesinin merkez teşkilatı içinde yer almamasına rağmen eser ve fikirleri yankı uyandırmış, ilmî yazışmalar vasıtasıyla, İstanbul uleması ile arasında ilmî ve kültürel bağlar kurmuştur. Dönemindeki sosyal ve kültürel değişmelere karşı ıslahçı bir tavır sergilemiştir. Ansiklopedik bir müellif olan Saçaklızade'nin kıraat ve tecvid sahasında kaleme aldığı eserler, yazıldığı dönemde karşılık bulmuş, kıraat ilminin en üst makamını temsil eden kişilerden olumlu ya da olumsuz dönüşler almıştır. Özellikle dâd harfinin fonetiği ekseninde yaşanan tartışmalarda Saçaklızade'nin de dahil olduğu görülmektedir. Bütün bu özelliklerinden dolayı, onun kıraat anlayışının akademik olarak incelenmesi, alana katkı sunacak bir çalışma olarak görülmektedir. Üç bölümden oluşan bu çalışmanın ilk bölümünde, Saçaklızade'nin eğitim dönemi onun ilim anlayışının temelini tespit bakımından ele alınmıştır. İkinci bölümde, kıraat ilmine bakışı ve yaptığı ilimler tasnifinde kıraat ilminin konumu hususu incelenmiştir. Üçüncü ve son bölümde ise, onun kıraat ilmi ile ilgili eseri Tehzîbü'l-kırâât, içerdiği konular bakımından incelenmiş, müellifin kıraat konularına yaklaşımının tespiti hedeflenmiştir. Bu bağlamda, gerek onun kaynak olarak kullandığı eserler, gerekse sonraki dönemde kaleme alınan kıraat eserleri mukayese amacıyla kullanılmıştır. Saçaklızade teorik alanda özgün kıraat eserleri yazmakla yetinmemiş, aynı zamanda pratik olarak Kur'an ve kıraat eğitimine de önem vermiştir.. Kıraat ve tecvid sahasında rağbet gören eserler kaleme alan Saçaklızade'nin fikirleri kendisinden sonraki alimler üzerinde etki bırakmıştır. Dolayısıyla bu çalışmada Saçaklızade'nin, döneminin yaygın kıraat anlayışından farklılık arzeden bakış açısı kıraat konuları üzerinden tespit edilmeye çalışılmıştır.
Özet (Çeviri)
Muhammed b. Ebî Bekr el-Marʿaşî, known as Saçaklızade Mehmed Efendi, was an Ottoman scholar who lived in Anatolia between 1660 and 1732. He completed his education in Damascus and various cities in Anatolia. Throughout his life, in addition to authoring numerous works in different branches of science, he also made a name for himself through the students he educated. Although he was not a part of the central organization of the Ottoman scholarly community, his works and ideas made a splash, and he established scientific and cultural ties with the scholars of Istanbul through scholarly correspondence. He displayed a reformist attitude towards the social and cultural changes of his period. The works written by Saçaklızade, an encyclopedic author, in the fields of recitation and tajweed were well-received in the period they were written, and received positive or negative feedback from people representing the highest authority in the science of recitation. It is seen that Saçaklızade was also involved in the discussions especially on the phonetics of the letter“dâd”. Because of all these features, the academic examination of his understanding of recitation is seen as a study that will contribute to the field. This study consists of three parts. In the first part, Saçaklızade's education period is discussed in terms of determining the basis of his understanding of science. In the second section, his perspective on the science of recitation and the position of the science of recitation in his classification of sciences were examined. In the third section, his work on the science of recitation, Tehzîbü'l-kırâât, was examined in terms of the topics it contained, and the author's approach to recitation issues was aimed to be determined. In this context, both the works he used as sources and the recitation works written in the following period were used for comparison purposes. Saçaklızade did not only write original recitation works in the theoretical field, but also gave importance to the Quran and recitation education in practice. Saçaklızade, who wrote popular works in the field of recitation and tajweed, had an impact on the scholars who came after him. Therefore, in this study, Saçaklızade's perspective, which differed from the common recitation understanding of his period, was tried to be determined through recitation issues.
Benzer Tezler
- Muhammed bin Ebî Bekir el-Mar‛aşî ve Cühdü'l-Mukill adlı eserinin tecvid ilmindeki yeri
Muhammed bin Ebî Bekir el-Mar‛aşî and position of his book called Cühdü'l-Mukill in the tecvid discipline
FATİH DOKGÖZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
DinNecmettin Erbakan ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ALİ ÇİFTCİ
- Saçaklızâde Mehmed Efendi'nin 'Risâle fi'l-ittilâi alâ ba'zi'd-desâisi'l-vâkıati fi'l-beyzâvî' adlı eseri -tahkik ve değerlendirme-
Başlık çevirisi yok
ALİ OSMAN UŞAK
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
DinKocaeli ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MEHMET ÇİÇEK
- Saçaklızâde'nin eserleri ve Teshîlü'l-Ferâiz adlı eserin tahkiki
Saçaklizâde's practice of works and the edition of his work Tashîl al-Farâid
OSMAN MAGOMETOV
Yüksek Lisans
Türkçe
2016
DinMarmara ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. VECDİ AKYÜZ
- Dâvud el-Karsî'nin 'Şerhu'l-Velediyyeti'l-Cedîde'adlı eserinin tahlil, tahkik ve tercümesi
Analysis, critical edition and translation of Dâwud al-Qarsî's Sharh al-Waladiyyah al-Jadîdah
ABDULLAH ÖZTOP
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
FelsefeYalova ÜniversitesiFelsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ABDULKADİR COŞKUN
- İslâm medeniyeti'nde 18. yüzyıla kadar ilimlerin sınıflandırılması eserlerinde matematiğin konumu
The position of mathematics in the categorization of sciences till 18th century in Islamic civilisation
ECEM ÇETİNKAYA
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
FelsefeÇankırı Karatekin ÜniversitesiFelsefe Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ AYŞE KÖKCÜ