Sera ve tarla koşullarında farklı biyoçar ve mikoriza aşılamalarının mısır bitkisinin besin elementi alımına, karbon bağlanmasına ve verimine etkileri
Effects of different biochar and mycorrhiza applications on nutrient uptake, carbon fixation and yield of maize under greenhouse and field conditions
- Tez No: 939011
- Danışmanlar: PROF. DR. İBRAHİM ORTAŞ
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Ziraat, Agriculture
- Anahtar Kelimeler: Biyoçar, Mikoriza aşılaması, Mısır verim, Bitki kök gelişimi ve Karbon bütçelemesi, Biochar, Mycorrhiza inoculation, Maize Yield, Plant root development and Carbon Budget. Mycorrhizae dependency
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Çukurova Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Toprak Bilimi ve Bitki Besleme Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 115
Özet
Çalışmanın amacı; sera ve tarla koşullarında biyoçar ve mikoriza uygulamalarının mısır verimi, besin elementi alımı ve karbon (C) bağlanmasına etkilerini araştırmaktır. Çalışma sera ve arazi olmak üzere iki aşamalı olarak Çukurova Üniversitesi Araştırma Çifliğinde yerleşik Menzilat serisi topraklarında gerçekleşmiştir. Sera çalışmasıında 3 farklı biyoçar materyali (BM); turunçgil budama atıklarından (TA), tavuk gübresinden (TG) ve biyogaz üretim tesisi atıklarından (BA) üretilen biyoçarlar %0, %1 ve %2 dozlarında (BD), 3 farklı mikoriza çeşidi (kontrol, doğdal mikoriza (DM) ve Rhizophagus Clarus olarak kurulmuştur. P2105 mısır (Zea mays L.) çeşidi kullanılan denemede etkin biyoçar mataryali, doz aralığı ve etkin mikoriza türleri belirlenmiştir. Saksı denmesinden bitki kök ve kök üstü kuru madde (sırası ile 6.55 g saksı-1 ve 11.30 g saksı-1) besin elementleri konsantrasyonları bakımından en etkin biyoçar olarak TG'in ve %1 ve %2 BD'ları arasında ise istatistaki olarak dikkate değer bir farkın olmaması nedeniyle tarla çalışmaları için TG den üretilen %1 dozunun kullanımına karar verilmiştir. Ç.Ü. Araştırma Alanındaki Menzilat toprak serisinde bölünen parseller deneme desenine göre TG den üretilen biyoçar kontrol (%0) ve %1 dozları ile kontrol, DM ve Rh. Clarus mikorizaları kullanılarak 2021 ve 2022 yıllarında iki yıl süre ile aynı parsellerde mısır ekili olarak yürütlmüştür. Çalışmada mısır bitkisi çıkışı sonrasında her 15 günde bir LICOR-LI 8100 aleti yardımı ile CO2 salınımı ölçümleri yapılmıştır. Hasatta kök, kök üstü ve dane kuru madde verimleri, besin elementi konsantırasyonu ve içerikleri belirlendi. Hassata 0-15 cm ve 15-30 cm derinliklerden rizosfer (R) ve rizosfer olmayan (NR) bölgelerden toprak örneklemesi yapıldı. Ayrıca, bitki besin elementi, karbon ve azot içerikleri analiz edilerek toprak ve bitki bütçeleri hesaplandı. Kök morfolojik özellikleri, mikorizal infeksiyon oranları ve toprak strüktür analizleri yapıldı. Araştırma bulguları I. ve II. yıl denemelerinde biyoçar uygulaması yapılan mısır bitkisi dane verimini ve toplam kuru madde verimini istatistiksel olarak anlamlı şekilde artırmıştır. TG'sinden yapılan biyoçar ve mikoriza (özellikle Rh. Clarus) uygulamaları, birinci ve ikinci yıllarda –B uygulamasında yüksek oranda verim artışı ile mikorizaya bağımlık göstermiştir. Birinci yılda kontrole göre –B uygulamasında DM ve Rh. Clarus sırası ile % 21 ve 33 oranında verim artışı sağlamış, + B uygulamasında ile mikoriza tür uygulamaları ise sırasıyla %42 ve %23 oranında artış sağlamış. İkinci yılda –B uygulamasında dane verimleri DM ve Rh. Clarus sırası ile % 14 ve 35 oranında verim artışı sağlamış, + B uygulamasında ise mikoriza tür uygulamaları ise sırası ile %3 ve 5 oranında artış sağlamıştır. Karbon tutumunda biyoçar + mikoriza kombinasyonu en etkili çözüm olmuş (58.41 ton CO2 ha-1), ayrıca bitki besin alımını (P, Zn) iyileştirmiştir. İlk ve ikinci yıllarda yapılan toplam organik karbon analizlerinde, özellikle DM aşılaması yapılan parsellerde -B uygulamasında ortalama 3.97 ton OC ha-1, +B uygulamasında ise ortalama 4.17 ton OC ha-1 daha fazla OC tutuldu. Mikoriza uygulaması özellikle DM aşılaması her iki yılda daha yüksek verim artışına katkı ve mikorizaya bağımlılık sağlamıştır.
Özet (Çeviri)
The study aimed to investigate the effects of biochar and mycorrhiza applications on maize yield, nutrient uptake and carbon (C) binding under greenhouse and field conditions. The study was carried out during in two phases, under greenhouse and field conditions, on Menzilat series soil located in Çukurova University Research Farm. In the greenhouse study, 3 different feedstock materials were biochared (BM). Produced biochars from citrus pruning wastes (TA), chicken manure (TG) and biogas production plant wastes (BA) at 0%, 1% and 2% doses (BD) were established in 3 different mycorrhiza species (control, indigenous mycorrhiza (DM) and Rhizophagus Clarus. Effective biochar material, dose range and effective mycorrhiza species were determined in the greenhouse experiment using maize (Zea mays L.) variety P2105. From the pot experiment, it was decided to use TG as the most effective bio fertilizer in terms of nutrient concentrations in plant root and shoot dry matter (6.55 g pot-1 and 11.30 g pot-1, respectively) and since there was no significant difference in statistical value between 1% and 2% BDs, 1% dose of TG used for field study. Under Ç.U. Research Farm area, a split-plot experimental was designed by biochar produced from TG with control (0%) and 1% doses and non-mycorrhizae, DM, and Rh. Clarus mycorrhizae spores were used in 2021 and 2022 for two years in the same plots planted with maize seeds. In the study, CO2 emissions were measured every 15 days after maize sowing using a LICOR-LI 8100 instrument. At harvest, root, shoot dry matter and grain yields, nutrient concentrations and CN contents were determined. Soil and plant budgets were calculated by analyzing nutrient, carbon and nitrogen contents of soil samples from rhizosphere (R) and non-rhizosphere (NR) regions at 0-15 cm and 15-30 cm soil depths. Root morphological characteristics, mycorrhiza infection rates and soil structure were analyzed as well. The results of the study showed that mycorrhizae species application significantly increased grain yield and total dry matter yield of maize plants in years I. and II. experiments. Biochar and mycorrhizae (especially Rh. Clarus) applications from TG showed dependence on mycorrhizae with a high yield increase in the -B treatment in the first and second years. In the first year experiment, DM and Rh. Clarus increased the yield by 21 and 33%, respectively, while in the +B treatment, mycorrhiza species treatments increased the yield by 42 and 23%, respectively. In the second year, grain yields of DM and Rh. Clarus increased the grain yields by 14 and 35% in the -B treatment, while in the +B treatment, mycorrhiza species treatments increased by 3 and 5%, respectively. Biochar + mycorrhiza combination was the most effective solution for carbon sequestration (58.41 tons CO2 ha-1) and also improved nutrient uptake (P, Zn). In the total organic carbon analyses performed in the first and second years, especially in the plots inoculated with natural mycorrhiza, an average of 3.97 tons OC ha-1was retained in the -B treatment and an average of 4.17 tons OC ha-1more OC was retained in the +B treatment. Mycorrhiza inoculation especially DM inoculation was resulted in higher contribution to yield and mycorrhizae dependency for both years.
Benzer Tezler
- Asitleştirilmiş ve Zn ile zenginleştirilmiş biyoçarın toprak düzenleyici olarak kullanılabilirliği
Usability of acidified and Zn enriched biochar as a soil conditioner
SALİH DEMİRKAYA
Doktora
Türkçe
2024
ZiraatOndokuz Mayıs ÜniversitesiToprak Bilimi ve Bitki Besleme Ana Bilim Dalı
PROF. DR. COŞKUN GÜLSER
- Determining the weed competitive ability of different chickpea cultivars under greenhouse and field conditions
Sera ve tarla koşullarında farklı nohut çeşitlerinin yabancı ot rekabetinin yeteneğinin belirlenmesi
HARUNA KOLO GAJI
Yüksek Lisans
İngilizce
2022
ZiraatNiğde Ömer Halisdemir ÜniversitesiBitkisel Üretim ve Teknolojileri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. KHAWAR JABRAN
- Donar bitkilerin yetişme koşulları ve anterlere farklı sürelerle soğuk uygulamasının ekmeklik buğdayda haploid bitki rejenerasyonuna etkileri üzerinde bir araştırma
Effects of growing conditions of donor plants and different cold pretreatments on haploid plant regeneration from anthers of bread wheat
SEVDA ALTINTAŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2004
ZiraatÇukurova ÜniversitesiTarla Bitkileri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. İBRAHİM GENÇ
- Tohumluk patates (Solanum tuberosum L.) üretiminde transplant bitki ve minitüber kullanım olanakları
Possibilities of using transplant and minituber for the production of seed potato (Solanum tuberosum L.)
ERCAN ÖZKAYNAK
- Farklı salep türlerinde doku kültürü, sera ve tarla koşullarında üretim çalışmaları
Production studies in different orchid species in vitro culture, greenhouse and field conditions
YASEMİN SEYMAN