İkinci Dünya Savaşı döneminde krom özelinde Türk-Alman ticari ilişkileri
Turkish-German commercial relations during World War II: A focus on chromium mining
- Tez No: 939233
- Danışmanlar: DOÇ. DR. HÜLYA TOKER
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Uluslararası İlişkiler, International Relations
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Yozgat Bozok Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Uluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 224
Özet
Birinci Dünya Savaşı'nda müttefik olan iki ülke, savaş sonrası ekonomik yıkım nedeniyle bir süre diplomatik ve ticari duraksama yaşamış, ancak 1923 itibarıyla ilişkiler yeniden canlanmıştır. 1933'te Adolf Hitler'in iktidara gelmesiyle Almanya'nın yayılmacı ve askeri güç odaklı politikaları, ticari ilişkinin yeni bir boyuta evrilmesine neden olmuştur. İkinci Dünya Savaşı döneminde Türkiye ile Almanya arasındaki ticaretin en önemli unsurlarından biri krom madeni olmuştur. Almanya, silah sanayisi için kritik bir hammadde olan kromu Türkiye'den temin ederken, Türkiye ise Almanya'dan askeri ekipman ve temel ihtiyaç maddelerini elde etmiştir. Türkiye, devlet merkezli ekonomik karar alma politikası uygulamış ve krom ticaretinde ekonomik ve stratejik çıkarlarını gözeterek hem Mihver hem de Müttefik devletlerle ticaret yapmıştır. Ayrıca, savaş sırasında Almanya'nın kliringe yönelmesini kendi lehine kullanmış, Almanya'nın yüksek fiyat ödemesi ticaretin sürdürülmesini teşvik etmiştir. Savaşın Müttefikler lehine dönmesi ve Müttefiklerin Türkiye üzerindeki baskısı sonucu Türkiye, politik dengeleri gözetme ihtiyacı duymuş ve bu durum ticari ilişkilerde değişimlere yol açmıştır. Bu süreç ekonomik milliyetçiliğin uluslararası rekabet ortamında nasıl şekillendiğini ve devletlerin ekonomik politikalarını güvenlik stratejileriyle nasıl harmanladığını göstermiştir. İkinci Dünya Savaşı Döneminde Krom Özelinde Türk-Alman Ticari İlişkileri konusu üzerinde hazırlanan tezde, daha önce yayımlanmamış Türk Diplomatik Arşivinde bulunan belgeler başta olmak üzere diğer arşivler, yayımlanmış eserler incelenerek Türkiye'nin savaş süresince ekonomik çıkarları ve diplomatik manevra alanını koruma çabaları, Gilpin'in ekonomik kaygı ve öncelliklerin ulusal güvenlikle doğrudan ilişkili olduğu görüşüyle bağlantılı olarak incelenmiştir. Tezde, İkinci Dünya Savaşı'ndaki tarafsızlık ve denge siyasetinin yanı sıra denge ticareti de yaptığı sonucuna ulaşılmıştır.
Özet (Çeviri)
The two countries, having been allies in World War I, experienced a period of diplomatic and commercial stagnation due to the economic devastation caused by the war. However, their relations began to revive in 1923. With Adolf Hitler's rise to power in 1933, Germany's expansionist and militaristic policies led to a transformation in the nature of these trade relations. One of the most significant aspects of Turkish-German trade during World War II was chromium ore. While Germany imported chromium—an essential raw material for its arms industry—from Turkey, Turkey acquired military equipment and essential goods from Germany in return. Turkey pursued a state-centered economic decision-making policy and engaged in chromium trade with both the Axis and Allied powers while safeguarding its economic and strategic interests. Furthermore, during the war, Turkey leveraged Germany's shift to a clearing system to its advantage, as Germany's willingness to pay high prices incentivized the continuation of trade. As the war turned in favor of the Allies and their pressure on Turkey increased, Turkey felt the need to maintain political balance, leading to shifts in trade relations. This process illustrates how economic nationalism evolved within the context of international competition and how states integrated economic policies with security strategies. This thesis, focusing on Turkish-German trade relations during World War II with a particular emphasis on chromium, is based on previously unpublished documents from the Turkish Diplomatic Archive, as well as other archival sources and published works. It examines Turkey's efforts to protect its economic interests and diplomatic maneuvering space in connection with Gilpin's argument that economic concerns and priorities are directly linked to national security. The study concludes that, in addition to its neutrality and balance policy during World War II, Turkey also engaged in balance trade.
Benzer Tezler
- İkinci Dünya Savaşı'nda Türk-Alman krom, silah ticareti ve kredi ilişkileri
Turkish-German chrome, weapon trade and credit relationships during Second World War
MEHMET ÖZKAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2013
Savunma ve Savunma TeknolojileriHarp Akademileri KomutanlığıSavunma Kaynakları Yönetimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SABRI BURAK ARZOVA
DR. SEZEN KILIÇ
- Atatürk Döneminde madencilik (1923-1938)
Atatürk Period mining (1923-1938)
HİLAL ÖZ
Doktora
Türkçe
2018
TarihAnkara ÜniversitesiAtatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MESUT ÇAPA
- İngiliz arşiv belgeleri ışığında Türkiye-İngiltere siyasi ve ekonomik ilişkileri (1939-1945)
Political and economical relations between Turkey and Great Britain in the light of British archival documents (1939-1945)
GÜLSE KOCA
- The Times gazetesine göre İkinci Dünya Savaşı sırasında Türk dış politikası
Turkish foreign policy in the Second World War as perceived by The Times
İLKER CENDER
Yüksek Lisans
Türkçe
2013
TarihOndokuz Mayıs ÜniversitesiTarih Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. BÜNYAMİN KOCAOĞLU
- Burdur ili mermer sektörünün kurumsal ve ekonomik yapısı
İnstitutional and economic structure of marble sector in burdur
AHMET SARITAŞ