Algılanan ebeveyn reddi ve psikolojik semptomlar arasındaki ilişkide duygu düzenleme güçlüğünün aracı rolünün ve dürtüsellik ile aleksitiminin düzenleyici rolünün incelenmesi
Investigating the mediating role of emotion regulation difficulties and the moderating role of impulsivity and alexithymia in the relationship between perceived parental rejection and psychological symptoms
- Tez No: 939330
- Danışmanlar: PROF. DR. İHSAN DAĞ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Psikoloji, Psychology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Hacettepe Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Psikoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Klinik Psikoloji Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 161
Özet
Bu çalışmada algılanan ebeveyn reddi ve psikolojik semptomlar arasındaki ilişkide duygu düzenleme güçlüğünün aracı rolünün ve bu aracılık ilişkisinde algılanan ebeveyn reddi ve duygu düzenleme güçlüğü arasındaki yolda dürtüsellik ve aleksitiminin düzenleyici rollerinin incelenmesi amaçlanmıştır. Çalışmanın örneklemini Türkiye'nin çeşitli üniversitelerinde ön lisans, lisans, yüksek lisans ve doktora düzeyinde eğitim görmekte olan 527 katılımcı oluşturmaktadır. Bilgilendirilmiş onam alındıktan sonra katılımcılara Demografik Bilgi Formu, Yetişkin Ebeveyn Kabul-Ret Ölçeği-Kısa Form, Barratt Dürtüsellik Ölçeği-11, Toronto Aleksitimi Ölçeği-26, Duygu Düzenlemede Zorluklar Ölçeği ve Kısa Semptom Envanteri uygulanmıştır. Veriler SPSS 25 programı ve PROCESS Macro eklentisi kullanılarak analiz edilmiştir. Gerçekleştirilen korelasyon analizlerinin sonuçları, araştırmada kullanılan tüm değişkenler arasındaki ikili ilişkilerin anlamlı olduğunu göstermiştir. Ardından verilere aracı değişken analizi uygulanarak duygu düzenleme güçlüğünün algılanan ebeveyn reddi ve psikolojik semptomlar arasındaki ilişkide kısmi aracılık etkisi olduğu görülmüştür. Ek olarak, düzenlenmiş aracılık analizleri ile ilişkide dürtüsellik ve aleksitiminin düzenleyici rolünün anlamlı olmadığı bulgusuna ulaşılmıştır. Çalışmada ayrıca alternatif bir model oluşturularak algılanan ebeveyn reddi ve psikolojik semptomlar arasındaki ilişkide ilk adımda dürtüsellik ve aleksitiminin, ikinci adımda duygu düzenleme güçlüğünün seri aracı rolü de test edilmiş ve bu modelin istatistiksel olarak desteklendiği görülmüştür. Son olarak, araştırmada elde edilen tüm bulgular alanyazın bağlamında tartışılmış ve çalışmanın klinik doğurguları, sınırlılıkları ve gelecek çalışmalar için önerilere değinilmiştir.
Özet (Çeviri)
The present study aimed to investigate the mediating role of emotion regulation difficulties in the relationship between perceived parental rejection and psychological symptoms. Additionally, the moderating roles of impulsivity and alexithymia were explored particularly in the path between perceived parental rejection and emotion regulation difficulties in the mediating relationship. The sample consisted of 527 participants studying at undergraduate and graduate levels at several universities in Türkiye. After obtaining informed consent, participants completed the Demographic Information Form, the Adult Parental Acceptance-Rejection Questionnaire-Short Form, the Barratt Impulsiveness Scale-11, the Toronto Alexithymia Scale-26, the Difficulties in Emotion Regulation Scale, and the Brief Symptom Inventory. Data were analyzed using SPSS 25 and the PROCESS Macro plug-in. The correlations between all variables used in the study were found to be statistically significant. Subsequently, mediation analyses were conducted and revealed that difficulties in emotion regulation had a partial mediating effect on the relationship between perceived parental rejection and psychological symptoms. Moderated mediation analyses showed that the moderating roles of impulsivity and alexithymia in this relationship were not statistically significant. An alternative model was also tested, in which impulsivity and alexithymia were entered as mediators in the first step, and emotion regulation difficulties in the second step, in the relationship between perceived parental rejection and psychological symptoms. This alternative model was statistically supported. Finally, the results of the study were discussed in the context of existing literature, and clinical implications, limitations, and suggestions for future research were presented.
Benzer Tezler
- Shadow of the past: The roles of early parental rejection, maladaptive personality dispositions, and fear of compassion on depressive symptoms
Geçmişin gölgesi: Erken ebeveyn reddinin, uyumsuz kişilik özelliklerinin, ve şefkat korkusunun depresif semptomların üzerindeki rolleri
UTKU BÜTE
Yüksek Lisans
İngilizce
2021
Psikolojiİzmir Ekonomi ÜniversitesiKlinik Psikoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MUSTAFA FALİH KÖKSAL
- Algılanan ebeveyn kabul-reddinin çeşitli psikopatolojilerle ilişkisi
The relationship between recollections of perceived parental acceptance-rejection and psychopathology
EBRU AKÜN
Doktora
Türkçe
2014
PsikolojiAnkara ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AYŞEGÜL DURAK BATIGÜN
- Üniversite öğrencilerinde algılanan ebeveyn kabulü/reddi ve kişilerarası bağımlılık arasındaki ilişkide kendini kabulün aracı rolü
The mediating role of self-acceptance in the relationship between perceived parent acceptance/rejection and interpersonal dependency in university students
SEDA DEMİREL
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Eğitim ve ÖğretimÇukurova ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ESEF ERCÜMENT YERLİKAYA
- Farklı fakülte öğrencilerinde algılanan ebeveyn kabul-reddi ve psikolojik belirtiler arasındaki ilişkide öz yeterliğin aracı rolünün incelenmesi
Investigating the mediator role of self efficacy in the relationship between parental acceptance-rejection and psychological symptoms in different faculty students
FÜSUN BALAMİR
- Algılanan anne-baba reddi ve sahtekârlık fenomeni arasındaki ilişkide psikolojik uyumsuzluğun aracı rolü
Relationship between perceived parental rejection and impostor phenomenon: The mediating role of psychological maladjustment
ASUDE SENA MUĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Eğitim ve ÖğretimGazi ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. BEHİRE ELİF KUYUMCU