Namazla ilgili tergîb ve terhîb rivayetlerinin tahlili ve tenkidi -Münzirî özelinde-
Analysis and criticism of targhîb and tarhîb narrations about prayer -in the special of the Munzirî-
- Tez No: 939969
- Danışmanlar: DOÇ. DR. SELAHATTİN AYDEMİR
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Din, Religion
- Anahtar Kelimeler: Hadis, Tergîb, Terhîb, Namaz, Münzirî, Hadith, Targhîb, Tarhîb, Prayer, Münzirî
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Kayseri Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Hadis Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Hadis Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 168
Özet
NAMAZLA İLGİLİ TERGÎB VE TERHÎB RİVAYETLERİNİN TAHLİLİ VE TENKİDİ -MÜNZİRÎ ÖZELİNDE- Tayyib Talha PEKER Kayseri Üniversitesi Lisansüstü Eğitim Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi, Mart 2025 Danışman: Doç. Dr. Selahattin AYDEMİR ÖZET Namaz ibadetinin, Müslümanların mükâfatını ümit ettiği ve hesabını vermekte zorlanacağı en önemli kulluk vazifelerinden biri olması nedeniyle bu görevi yerine getirirken tergîb ve terhîb rivayetlerinin etkisini tespit etmek büyük önem taşımaktadır. Kur'ân-ı Kerîm'de bu ilâhî mesajlar, insanların uyması gereken veya kaçınması gereken hususlar olarak tebşîr ve inzâr şeklinde yer almaktadır. Hadislerde ise bu ilâhî vahyin yansıması nebevî üslupla hangi davranışların daha iyi yapılması gerektiği ve hangilerinden kaçınılması gerektiğini açıklayan tergîb ve terhîb kavramlarıyla dile getirilmiştir. Bu metotla aktarılan hadisler zamanla tergîb ve terhîb konularında derlenen eserlerde toplanarak sunulmuştur. Yapılacak bir iş olduğunda insanlar tarafından“Acaba nasıl yapsam daha iyi olur ya da âlimler nasıl yapmış, bu yaptığım doğru mu?”gibi sorular sorulmuştur. Bu bağlamda dinimiz hiçbir alanda boşluk bırakmadan en güzel yaşam tarzının nasıl olacağı konusunda bizlere rehberlik etmiştir. Bu kılavuzluğun bir yansıması olarak Hz. Peygamber'den tergîb ve terhîb rivayetleri nakledilmiş ve bu alanda günümüze kadar birçok eser yazılmıştır. Günümüzde insanlarının gündelik konuşmalarına dikkat edildiğinde dinî konularda kendilerini bazı hadisler ve kelâm-ı kibar ile teşvik veya sakındıran ifadelerin yaygın olduğu görülmektedir. Bu durum hadis alanında kişiyi bir işi yapmaya özendirme (tergîb) veya bir kimseyi korkutarak (terhîb) bir işi yapmaktan sakındırma amacı taşıyan eserlerin akademik açıdan incelenmesinin önemini ortaya koymaktadır. Namaz ibadetinin farz olması nedeniyle namazla doğrudan veya dolaylı olarak ilişkili her söz ve fiile büyük bir hassasiyet gösterilmiştir. Bu bağlamda namazın şartları, erkânı ve âdâbı açısından çok yönlü değerlendirmeler yapılmış ve yapılması gerekenleri teşvik eden veya yapılmaması gerekenleri sakındıran kurallar bütünü oluşturulmuştur. Bu düzeni sağlayan temel etkenler genellikle hadis rivayetleri olmuştur. Bu nedenle tergîb ve terhîb türü eserlerde yer alan hadislerin namaza olan etkilerini daha net ortaya koymak amacıyla Kütüb-i Sitte hadis kaynakları ve onların şerhlerinden yararlanılarak, metinlerde geçen hususların tahlil ve tenkidi yapılması hedeflenmektedir. Elde edilen bulgular doğrultusunda, bu rivayetlerin Müslümanlar üzerindeki etkilerini ve nasıl bir tesir oluşturduğunu hem hadis metinleri hem de kaynakları sunmak suretiyle amaçlanan sonuca ulaşmak hedeflenmektedir.
Özet (Çeviri)
ANALYSIS AND CRITICISM OF TARGHÎB AND TARHÎB NARRATIONS ABOUT PRAYER -IN THE SPECIAL OF THE MUNZIRÎ- Tayyib Talha PEKER Kayseri Üniversity Institute of Graduate Education Master Thesis, Ay Yıl Thesis Advisor: Doç. Dr. Selahattin AYDEMİR ABSTACT Due to the prayer (salat) being one of the most significant acts of worship for Muslims, for which they hope for reward and fear accountability, it is crucial to determine the impact of the hadiths of encouragement (tergib) and deterrence (terhib) in fulfilling this duty. In the Qur'an, these divine messages are presented as glad tidings (tabshir) and warnings (indhar) regarding what people should adhere to or avoid. In the hadiths, these divine revelations are expressed through the prophetic style, explaining what should be done better and what should be avoided using the concepts of tergib and terhib. When faced with a task, questions such as“How should I do this better?”or“How did the scholars do this?”and“Is what I am doing correct?”are often asked. In this context, our religion has left no area unaddressed, guiding us on how to live the best lifestyle. Reflecting this guidance, many works of tergib and terhib, transmitted from the Prophet Muhammad and reaching us today, have been written. When examining contemporary discourse, it is evident that expressions used to encourage or dissuade individuals in religious matters through certain hadiths and wise sayings are prevalent. This highlights the importance of studying works in the field of hadith that aim to motivate individuals to perform certain actions or to deter them from others through fear. Given that the prayer (salat) is obligatory, every word and action directly or indirectly related to it has been treated with great sensitivity. In this context, comprehensive evaluations have been made regarding the conditions, pillars, and etiquettes of prayer, resulting in a set of rules that encourage what should be done and discourage what should not be done. The primary factors ensuring this order are generally hadith narrations. Therefore, to more clearly reveal the impact of hadiths found in works of encouragement and deterrence (tergib and terhib) on prayer, it is aimed to analyze and critique the issues mentioned in the texts by utilizing the hadith sources of Kutub al-Sittah and their commentaries. Based on the findings, the goal is to determine the effects of these narrations on Muslims and how they influence them, thereby achieving the intended outcome by presenting both the hadith texts and their sources.
Benzer Tezler
- Namazla ilgili uydurma hadislerin değerlendirilmesi
Namazla ilgili uydurma hadislerin değerlendirilmesi
SELAMİ ÇÖLBEYİ
Yüksek Lisans
Türkçe
2016
DinDokuz Eylül ÜniversitesiTemel Bilimler Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. AHMET TAHİR DAYHAN
- Hanefi Mezhebi içerisinde namazla ilgili içtihat farklılıkları
Different jurisprudence related to prayer in Hanafi sect
ÜMRAN ERYILMAZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
DinKahramanmaraş Sütçü İmam ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. İZZET SARGIN
- İslam hukukunda hava durumu ve iklimin taharet ve namazla ilgili hükümlere etkisi
The effect of weather and climate on the rulings on taharah and prayer in Islamic law
AMMAR ALTVEŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
DinNecmettin Erbakan ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ABDULLAH ACAR
- İbni Arabî'nin Fütuhat-ı Mekkiyyesi'nde temizlik ve namazla ilgili hükümlerdeki hikmetler
Wisdoms in verdicts concerning with ritual cleaning and salah in the Futuhat al-Mekkiyye of Ibn Arabi
FATMA BETÜL GÖKER
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
DinBartın ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ MUHAMMET ABDÜLMECİT KARAASLAN
- Korku namazı ile ilgili rivayetlerin tespit ve değerlendirilmesi
Detection and evaluation of narrations about the fear prayer
ENSAR YAŞAR
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
DinRecep Tayyip Erdoğan ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ FATİH GÜMÜŞ
- Savaş ve afet esnasında doktorun faaliyetleri ile ilgili fıkhî hükümler
Fiqh rulings related to doctor's activities during war and disaster
FATEMA SAİDAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
DinNecmettin Erbakan ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. HUZEYFE ÇEKER