Taşkın riskinin mekânsal ve istatistiksel olarak incelenmesi
Spatial and statistical analysis of flood risk
- Tez No: 939988
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ ÜMRAN KÖYLÜ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Jeodezi ve Fotogrametri, Geodesy and Photogrammetry
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Erciyes Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Harita Mühendisliği Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 96
Özet
Taşkın bir su kaynağının iklimsel ve fizyolojik nedenlerle yatağından taşmasıdır. Taşma sonucu çevresindeki yaşam alanlarının zarar görme olasılığı taşkın riskini oluşturur. Bu risk toprağın türü, jeolojik yapısı, eğim, bakı, arazi yapısı, yağış miktarı ve su kaynağının çevresinin şehirleşme derecesi gibi faktörlere bağlı olarak değişir. Bu çalışmada Ceyhan Havzası taşkın riski bu faktörlere göre mekânsal ve istatistiksel olarak ele alınmıştır. Ceyhan Havzası, Ceyhan Nehri ile oluşmuş Türkiye'nin dokuz şehrinin bir kısmını içine almıştır. Bu yüzden havza sınırları içerisinde birçok yerleşim ve tarım arazisi bulunan Ceyhan Nehri'nin taşkın riski yüksek alanlarının belirlenmesi bu çalışmanın amacını oluşturur. Havzanın büyük olmasından dolayı çalışma alanı Aşağı, Orta ve Yukarı Ceyhan alt havzası olarak ayrılmıştır. Taşkından etkilenebilecek riskli alanların tespit edilmesi ve taşkına etki eden faktörlerin etkisinin araştırılmasında Coğrafi Bilgi Sistemleri (CBS) ve Çok Ölçütlü Karar Analiz yöntemlerinden olan Analitik Hiyerarşi Yöntemi (AHP) kullanılmıştır. Taşkını etkileyebilecek eğim, bakı, yağış, jeoloji, toprak, arazi kullanım, akarsuya uzaklık kriterleri belirlenerek çalışma alanının bu kriterlere bağlı haritaları oluşturulmuştur. Bu haritalara AHP'den elde edilen ağırlık dereceleri işlenerek çakıştırılmış ve taşkından etkilenebilecek riskli alanlar tespit edilmiştir. Çalışma alanının %16'sının çok yüksek riskli alan, %34'ünün yüksek riskli alan olarak belirlenmesi taşkın riski için önlem alınması gerektiğini göstermiştir. Çalışma sonucunda taşkın riski yüksek alanlarda alınabilecek önlemler sunulmuştur. Ayrıca taşkın risk haritaları ve erken uyarı sistemlerinin çözüm sürecinde ne kadar etkili olduğu analiz edilerek gelecekte yaşanabilecek taşkın olaylarına karşı daha dirençli şehirler oluşturulması hedeflenmektedir.
Özet (Çeviri)
Flood is the overflow of a water source due to climatic and variable changes. The possibility of loss of life and damage as a result of overflow constitutes flood risk. The type of this risk varies depending on factors such as geological structure, slope, aspect, land structure, amount of precipitation and the degree of urbanization of the water source. This effective Ceyhan basin flood risk has been addressed spatially and combined according to these factors. The Ceyhan basin includes a part of the ninth part of Türkiye related to the Ceyhan River. The purpose of this study is to determine the flood risk of the Ceyhan River, which has many settlements and agricultural lands within this geographical region, at a high level. Due to the large size of the basin, the study area can be divided into Lower, Middle and Upper Ceyhan sub-basins. Geographic Information Systems (GIS) and Analytical Hierarchy Method (AHP) from Multi-Criteria Decision Analysis methods were used to determine the intervals that may be affected by the flood and the formation of the events affecting the flood. The study is recorded by determining the slope, aspect, precipitation, geology, soil, land use, distance to the stream criteria that will enrich the flood and maps related to these sections are presented. The weight degrees obtained from AHP are processed on these maps and superimposed and the areas that may be affected by the flood are determined. The study component is determined as 16% very high hazardous area and 34% high hazardous area and the precaution preparation process for flood risk is carried out. As a result of the study, the precautions that can be taken in areas with high flood risk are presented. In addition, the flood risk maps and early warning results are analyzed to determine how effective the solution process is and the city model that is more resistant to future flood events is targeted.
Benzer Tezler
- Multi-scale rainfall predictions using data-driven models with advanced data preprocessing techniques
Gelişmiş veri ön işleme teknikleriyle veri odaklı modeller kullanarak çok ölçekli yağış tahminleri
KÜBRA KÜLLAHCI
Doktora
İngilizce
2025
İnşaat Mühendisliğiİstanbul Teknik Üniversitesiİnşaat Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ABDÜSSELAM ALTUNKAYNAK
- Comprehensive assessment of decentralized stormwater systems in urbanized areas under climate change and watershed characteristics
Şehirleşmiş bölgelerde iklim değişikliği ve havza özellikleri altında merkezi olmayan yağmur suyu sistemlerinin kapsamlı değerlendirmesi
SİNA SAM
Doktora
İngilizce
2024
İnşaat Mühendisliğiİstanbul Teknik Üniversitesiİnşaat Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MEHMET ÖZGER
- Diri fay hattına uzaklığına göre halk kütüphaneleri için deprem riskinin coğrafi bilgi sistemleri ile belirlenmesi
A study on determining earthquake risk levels supported by geographic information systems for public libraries located on active fault lines
CEREN BİLGE SEFEROĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2025
Bilgi ve Belge YönetimiHacettepe ÜniversitesiBilgi ve Belge Yönetimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ZEHRA TAŞKIN
- Farklı haritalandırma teknikleriyle Karadeniz Bölgesinin meteorolojik kuraklığının değerlendirilmesi
Evaluation of meteorological drought of the Black Sea Region using different mapping techniques
MUHAMMET SAİT GÖÇER
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
İnşaat MühendisliğiHarran Üniversitesiİnşaat Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. OĞUZ ŞİMŞEK
DR. ÖĞR. ÜYESİ ALİ DEMİR KESKİNER
- Temporal flood risk assessment by remote sensing and gis: The case study of istanbul-Esenyurt
Uzaktan algılama ve CBS ile zamansal taşkın risk değerlendirmesi: İstanbul-Esenyurt örneği
BUSE ÖZER
Yüksek Lisans
İngilizce
2023
Şehircilik ve Bölge PlanlamaGazi ÜniversitesiŞehir ve Bölge Planlama Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ÖZGE YALÇINER ERCOŞKUN