Kentsel dönüşüm uygulamalarının kent morfolojisine etkilerinin değerlendirilmesine yönelik bir yöntem önerisi: Konya kent merkezi örneği
A model proposal to evaluate the effects of urban renewal implementations on urban morphology: a case on Konya city center
- Tez No: 940031
- Danışmanlar: PROF. DR. SEMRA ARSLAN SELÇUK
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Mimarlık, Architecture
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Gazi Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Mimarlık Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 191
Özet
Kentsel dönüşüm, kentlerin fiziksel, sosyal ve ekonomik yapısını değiştiren önemli bir araç olarak ortaya çıkmaktadır. Bu noktada tarihi kent merkezleri kentlerin yüzyıllar içerisinde oluşan özgün dokusunu yansıtması sebebiyle dikkatle yaklaşılması gereken alanlardır. Tez kapsamında bu alanlarda uygulanan kentsel dönüşüm projelerine odaklanılmıştır. Konya tarihi kent merkezinde uygulanan projelerin, kentin yüzyıllar içerisinde oluşan özgün dokusunu kesintiye uğratacak nitelikte olması çalışmanın temel problemini oluşturmaktadır.“Kentsel dönüşüm projeleri, kentsel sürekliliği bozmadan nasıl uygulanabilir?”sorusundan yola çıkılarak Konya tarihi kent merkezi içerisinde bulunan Şükran Mahallesi, Bedesten Çarşısı ve Türbe Önü Çarşıları çalışma alanı olarak seçilmiştir. Bu alanlarda uygulanan ve bir kısmı henüz tamamlanmamış olan kentsel dönüşüm projeleri kentsel morfoloji yaklaşımları kullanılarak analiz edilmiştir. Kentsel morfoloji yaklaşımları kültürün etkisiyle oluşan kent formunun oluşum sürecini sosyal boyutunu da ele alarak anlamaya yarayacak analiz yöntemlerini barındırmaktadır. Tez kapsamında Tarihsel Coğrafi Yaklaşım, Konfigürasyonel Yaklaşım ve Tipolojik Süreç Yaklaşımlarından yararlanılarak, mahalle ölçeğinden yapı ölçeğine uzanan kapsamlı bir analiz yöntemi geliştirilmiştir. Geliştirilen yöntem ile kentsel dönüşüm alanlarının yıkımlar öncesine kadar olan gelişim süreçleri araştırılarak çalışma alanlarının morfolojik yapısı incelenmiştir. Daha sonra yıkım öncesi morfolojik yapı ve yapı tipolojileri analiz edilerek, kentsel dönüşüm sonrasında ortaya çıkan doku ve tipolojilerle karşılaştırılarak projelerin kente etkisi tartışılmıştır. Yapılan analizler kentsel dönüşüm projelerinin tarihi kent merkezinin morfolojik yapısını büyük ölçüde değiştirerek kentsel sürekliliği kesintiye uğrattığını ortaya çıkarmaktadır. Bu çalışma ile Konya tarihi kent merkezinin morfolojik yapısı belgenmiş ve değerlendirilmiş, ayrıca kentlerin tarihi ve mimari açıdan önemli kentsel alanlarına yönelik müdahaleler için kullanılabilecek kapsamlı bir analiz yöntemi geliştirilmiştir.
Özet (Çeviri)
Urban renewal emerges as a significant tool for altering the physical, social, and economic structure of cities. At this point, historical city centers are areas that should be approached with caution, as they reflect the unique texture of cities formed over centuries. This thesis focuses on urban regeneration projects implemented in these areas. The main problem of the study is that the projects implemented in the historical city center of Konya are of a nature that will interrupt the unique texture of the city formed over centuries. Based on the question of“how urban renewal projects can be implemented without disrupting urban continuity?”, Şükran Neighborhood, Bedesten Bazaar, and Türbe Önü Bazaars located in the historical city center of Konya, were selected as the study area. Urban renewal projects implemented in these areas, some of which have not yet been completed, were analyzed using urban morphology approaches. Urban morphology approaches provide analysis methods that will help to understand the formation process of the urban form formed under the influence of culture by addressing its social dimension. Within the scope of the thesis, a comprehensive analysis method extending from the neighborhood scale to the building scale has been developed by using the Historical Geographical Approach, Configurational Approach, and Typological Process Approach. Through this framework, the morphological structure of the study areas examined by tracing the development processes of urban renewal areas until the demolitions. Afterwards, the morphological structure and building typologies before demolition were analyzed, and the impact of the projects on the city was discussed by comparing them with the texture and typologies that emerged after urban renewal. The findings reveals that urban renewal projects interrupt urban continuity by dramatically changing the morphological structure of the historic city center. With this study, a comprehensive analysis method that can be used for interventions in historically and architecturally significant urban areas of cities has been developed.
Benzer Tezler
- Demiryolu istasyonlarının kentsel mekâna etkileri: Ankara garları örneği
The role of rallway stations and railway avenues on urban spatial structure: The case of Ankara stations
ARDA AYDAR
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Şehircilik ve Bölge PlanlamaÇankaya ÜniversitesiŞehir ve Bölge Planlama Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. EZGİ ORHAN
- Experiencing urban morphology development in terms of urban property relations: Cases from historical peninsula
Kent morfolojisi gelişiminin mülkiyet ilişkileri bağlamında deneyimlenmesi: Tarihi yarımada'dan örnekler
EZGİ KÜÇÜK
Yüksek Lisans
İngilizce
2014
Şehircilik ve Bölge Planlamaİstanbul Teknik ÜniversitesiKentsel Tasarım Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AYŞE SEMA KUBAT
- İstanbul-Boğaziçi Üsküdar Sahil Şeridi ve öngörünüm bölgesinde mekânsal değişimin irdelenmesi
Examination of spatial change in İstanbul-Boğaziçi Üsküdar Coastline and frontal view area
FERİDE KÜBRA TAY
Doktora
Türkçe
2023
Peyzaj MimarlığıBartın ÜniversitesiPeyzaj Mimarlığı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. CANAN CENGİZ
- Formation of an Ottoman town in the Balkans; the case study of Kavala
Balkanlarda bir Osmanlı şehrinin kuruluşu; Kavala örneği
VELIKA IVKOVSKA
- Kentsel dönüşüm uygulamalarının kent özlemi ve kentlilik açısından değerlendirilmesi Sulukule-Taşoluk örneği
Evaluation of urban transformation applications in terms of urban aspiration and urbanization
HACER UZUN
Yüksek Lisans
Türkçe
2009
İletişim BilimleriKadir Has Üniversitesiİletişim Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. LEVENT SOYSAL