Farklı spor dallarındaki sporcuların makro ve mikro besin ögesi alımlarının sporda zihinsel dayanıklılık ve psikolojik performansa olan etkisinin değerlendirilmesi
Evaluation of the effect of macro and micro nutrient intake on mental resilience and psychological performance in athletes from different sports branches
- Tez No: 940039
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ SEVAN ÇETİN ÖZBEK
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Beslenme ve Diyetetik, Spor, Nutrition and Dietetics, Sports
- Anahtar Kelimeler: Spor, Sporcu Beslenmesi, Zihinsel Dayanıklılık, Psikolojik Performans, Besin Ögesi, Sports, Sports Nutrition, Mental Resilience, Psychological Performance, Nutrients
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Üsküdar Üniversitesi
- Enstitü: Sağlık Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Beslenme ve Diyetetik Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Beslenme ve Diyetetik Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 113
Özet
ÖZET Bu araştırma, farklı spor dallarındaki sporcuların makro ve mikro besin ögesi alımlarının sporda zihinsel dayanıklılık ve psikolojik performansa olan etkisinin değerlendirilmesini incelemek amacıyla gerçekleştirilmiştir. Araştırma, farklı spor dallarında yer alan 253 sporcu ile kişisel ve sosyodemografik özellikler bilgi formu, besin tüketim kaydı, Sporda Zihinsel Dayanıklılık Envanteri (SZDE) ve Sporda Psikolojik Performans Değerlendirme Ölçeği (SPPDÖ) anketi ile yüz yüze uygulanmıştır. Sporcuların vücut ağırlığı, boy uzunluğu, bel çevresi, kalça çevresi, boyun çevresi, üst orta kol çevresi, vücut yağ kütlesi, vücut yağ oranı, yağsız vücut kütlesi, toplam vücut suyu ve 4 bölgeden (biseps, triseps, subskapula, suprailiak) deri kıvrım kalınlığı ölçümleri yapılmıştır. Önerilen Diyet Alım (ÖDA) miktarına göre, kadın sporcularda D vitamini, E vitamini, C vitamini, demir, kalsiyum, magnezyum ve folat ortalamaları, ÖDA miktarına göre yetersiz bulunmuştur. Erkek sporcularda ise A vitamini, C vitamini, E vitamini, kalsiyum ve folat ortalamaları, ÖDA miktarına göre yetersiz bulunmuştur. Bu araştırmanın sonucunda sporcuların demir alımı arttıkça, SPPDÖ toplam ve bedensel ve bilişsel kaygı alt faktör puanı azalmıştır. Demir alımı arttıkça, güven ve kontrol alt faktör puanları artmıştır. D vitamini alımı arttıkça SZDE toplam, güven, kontrol ve bedensel ve bilişsel kaygı alt faktör puanları artmıştır. Magnezyum alımı arttıkça kontrol ve SZDE toplam puanı artmış, bedensel ve bilişsel kaygı alt faktör puanı azalmıştır. Piridoksin alımı arttıkça kontrol alt faktör puanı artmıştır. Çoklu Doymamış Yağ Asidi (ÇDYA) alımı arttıkça kontrol alt faktör puanı artmıştır. Kısa Zincirli Yağ Asidi (KZYA) alımı arttıkça bedensel ve bilişsel kaygı alt faktör puanı artmıştır. Kalsiyum alımı arttıkça SZDE toplam puanı azalmıştır. Protein alımı arttıkça kontrol alt faktör puanı artmıştır. Makro ve mikro besin ögelerinin sporda zihinsel dayanıklılık ve psikolojik performansa olan etkisini değerlendirebilmek için daha fazla araştırmaya ihtiyaç duyulmaktadır.
Özet (Çeviri)
ABSTRACT This study aimed to evaluate the effects of macro and micronutrient intake on mental toughness and psychological performance in athletes from various sports disciplines. The research was conducted through face-to-face assessments with 253 athletes from different sports. Data collection tools included a personal and sociodemographic information form, dietary intake records, the Sport Mental Toughness Questionnaire (SMTQ), and the Sport Psychological Performance Evaluation Scale (SPPES). Anthropometric measurements included body weight, height, waist, hip, neck, and mid-upper arm circumferences, body fat mass, body fat percentage, lean body mass, total body water, and skinfold thickness at four sites (biceps, triceps, subscapular, and suprailiac). According to the Recommended Dietary Allowance (RDA), female athletes had inadequate intake of vitamin D, vitamin E, vitamin C, iron, calcium, magnesium, and folate. Male athletes had inadequate intake of vitamin A, vitamin C, vitamin E, calcium, and folate. The findings revealed that increased iron intake was associated with decreased total and subscale scores of physical and cognitive anxiety (SPPES) and increased scores in the confidence and control subscales. Higher vitamin D intake was positively associated with SMTQ total score and subscale scores for confidence, control, and physical-cognitive anxiety. Increased magnesium intake was related to higher SMTQ total and control scores, and lower physical-cognitive anxiety scores. Higher pyridoxine intake was associated with an increase in the control subscale score. Increased polyunsaturated fatty acid (PUFA) intake was linked to higher control scores, while higher short-chain fatty acid (SCFA) intake was associated with increased physical-cognitive anxiety. Moreover, increased calcium intake was linked to a decrease in the SMTQ total score, and higher protein intake was positively associated with the control subscale. Further studies are warranted to better understand the impact of macro and micronutrient intake on mental toughness and psychological performance in athletes.
Benzer Tezler
- Farklı spor dallarındaki sporcuların öfke düzeylerinin araştırılması (Trabzon ili örneği)
Investigation of anger levels of athletes in different sports branches (Trabzon province case)
SEFA VURAL
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
SporRecep Tayyip Erdoğan ÜniversitesiBeden Eğitimi ve Spor Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ARSLAN KALKAVAN
- Farklı spor dallarındaki sporcuların büyüklenmeci narsisizm ve atılganlık düzeylerinin incelenmesi
Investigation of the levels of grandiose narcissism and assertivenss of athletes in different sports
ÇAKIL EGENAZ KEYA
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Psikolojiİstanbul Aydın ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. KENAN SİVRİKAYA
- Farklı spor dallarındaki sporcuların tükenmişlik düzeylerinin bazı değişkenlere göre araştırılması
Investigation of burnout levels of athletes in different sports according to some variables
VOLKAN ÖZCOŞAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
PsikolojiDumlupınar ÜniversitesiBeden Eğitimi ve Spor Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ÇETİN ÖZDİLEK
- Farklı spor dallarındaki sporcuların tekli ve çoklu maksimum izometrik kasılmalara ilişkin iki taraflı açık ve yüzeysel elektromiyografi kayıtlarının incelenmesi
The investigation of bilateral deficit and surface electromyography recordings regarding single and multiple isometric contractions of athletes in different sports branches
HALİL İBRAHİM ÇAKIR
Doktora
Türkçe
2023
SporKütahya Dumlupınar ÜniversitesiBeden Eğitimi ve Spor Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ADNAN ERSOY
- Farklı spor dallarındaki sporcuların potansiyel renal asit yükleri (PRAL) ile idrar ph değerleri arasındaki ilişki
The relationship between potential renal acid loads (PRAL) and urine ph values of athletes in different sport branches
CEREN ALBAYRAK
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Beslenme ve DiyetetikGazi ÜniversitesiBeslenme ve Diyetetik Ana Bilim Dalı
PROF. DR. EFSUN KARABUDAK