Teknoloji itişli ve talep çekişli faktörlerin inovasyona etkisi
The impact of technology-push and demand-pull factors on innovation
- Tez No: 940693
- Danışmanlar: PROF. DR. AHMET KİBAR ÇETİN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Ekonomi, Economics
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İktisat Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Uluslararası İktisat Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 73
Özet
Bu tez çalışması, Türkiye'deki firmaların inovasyon süreçlerini teknoloji itişli ve talep çekişli faktörler çerçevesinde analiz ederek, bu faktörlerin imalat ve hizmet sektörlerinde ürün ve süreç inovasyonları üzerindeki etkilerini ampirik olarak incelemeyi amaçlamıştır. OECD ve EUROSTAT tarafından geliştirilen CIS-2022 veri setinden elde edilen 5.528 firma verisine dayanan çalışma, probit modeli kullanılarak gerçekleştirilmiştir. Teknoloji itişli faktörler (Ar-Ge, patent, üniversite mezunu çalışan oranı) ve talep çekişli faktörler (müşteri memnuniyeti, yeni müşteri kazanımı, müşteri odaklı çözümler, Ar-Ge dışı harcamalar) sektörel farklılıklar bağlamında değerlendirilmiştir. Bulgular, imalat sektöründe teknoloji itişli faktörlerin özellikle ürün inovasyonunda baskın olduğunu, süreç inovasyonunda ise etkilerinin sınırlı kaldığını göstermektedir. Ar-Ge, ürün inovasyonunda güçlü bir etkiye sahipken, patent ve üniversite mezunu çalışan oranı yalnızca ürün inovasyonunda anlamlıdır. Talep çekişli faktörlerden Ar-Ge dışı harcamalar ve yeni müşteri kazanımı süreç inovasyonunda etkiliyken, müşteri memnuniyeti ve müşteri odaklı çözümler sınırlı katkı sağlamıştır. Hizmet sektöründe teknoloji itişli faktörler hem ürün hem de süreç inovasyonlarını desteklerken, Ar-Ge ve üniversite mezunu çalışan oranı ürün inovasyonunda daha belirgindir. Talep çekişli faktörler, hizmet sektöründe ürün inovasyonunda etkili olmuş, ancak süreç inovasyonuna katkıları sınırlı kalmıştır. İşbirlikleri ve Ar-Ge dışı harcamalar, her iki sektörde inovasyonun temel itici güçleridir. Kamu destekleri sektörel farklılıklar gösterir; imalat sektöründe ulusal destekler, hizmet sektöründe AB destekleri daha etkilidir. Çalışma, inovasyon politikalarının sektörel farklılıklara duyarlı, Ar-Ge ve işbirliği odaklı tasarlanması gerektiğini vurgular. Küçük firmaların desteklenmesi, nitelikli iş gücüne erişimin kolaylaştırılması ve dijital altyapının güçlendirilmesi önerilmektedir. Bu politikalar, Türkiye'nin inovasyon kapasitesini artırarak ekonomik kalkınmaya katkı sağlayacaktır.
Özet (Çeviri)
This thesis examines the innovation processes of Turkish firms through the lens of technology-push and demand-pull factors, analyzing their impact on product and process innovations in the manufacturing and service sectors. Based on data from 5,528 firms obtained from the OECD and EUROSTAT Community Innovation Survey (CIS-2022), the study employs a probit model. Technology-push factors (R&D, patents, proportion of university-educated employees) and demand-pull factors (customer satisfaction, new customer acquisition, customer-oriented solutions, non-R&D expenditures) are evaluated within the context of sectoral differences. Findings reveal that in the manufacturing sector, technology-push factors, particularly R&D, are dominant in product innovation but have limited effects on process innovation. Patents and the proportion of university-educated employees are significant only for product innovation. Among demand-pull factors, non-R&D expenditures and new customer acquisition significantly influence process innovation, while customer satisfaction and customer-oriented solutions show limited impact. In the service sector, technology-push factors support both product and process innovations, with R&D and university-educated employees being more prominent in product innovation. Demand-pull factors are more effective in product innovation but have limited contributions to process innovation. Collaborations and non-R&D expenditures emerge as key drivers of innovation in both sectors. Public support varies by sector; national support is more effective in manufacturing, while EU support is more impactful in services. The study emphasizes the need for innovation policies tailored to sectoral differences, focusing on R&D and collaboration. Recommendations include supporting small-scale firms, enhancing access to qualified labor, and strengthening digital infrastructure. These policies will bolster Turkey's innovation capacity, contributing to economic development and global competitiveness.
Benzer Tezler
- Elektrik enerjisi tüketimi, Türkiye değerlendirmesi ve analitik hiyerarşi süreci ile irdelenmesi
Consumption of electrical energy, Turkish review and study of analitycal hierarchy process
KEMAL GÖK
Yüksek Lisans
Türkçe
2016
Enerjiİstanbul Teknik ÜniversitesiEnerji Bilim ve Teknoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ASİYE BERİL TUĞRUL
- Marka geliştirmede tasarım ve inovasyon olgusunun tüketici ürünleri üzerinden incelenmesi
An examination of design and innovation phenomena in brand development through consumer goods
EFECAN ÇAKMAKÇI
Yüksek Lisans
Türkçe
2015
Endüstri Ürünleri TasarımıMimar Sinan Güzel Sanatlar ÜniversitesiEndüstri Ürünleri Tasarımı Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. HIZIR TENGÜZ ÜNSAL
- Manufacture and testing of a composite driveshaft for automotive applications
Kompozit malzemeli bir şaftın otomotiv uygulamaları için üretimi ve testi
SAMET TATAROĞLU
Yüksek Lisans
İngilizce
2015
Makine Mühendisliğiİstanbul Teknik ÜniversitesiUçak ve Uzay Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HALİT SÜLEYMAN TÜRKMEN
- Bir ticari araç arka aks milinin modellenmesi veyorulma analizi
Başlık çevirisi yok
OZAN SEREN
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Makine MühendisliğiGebze Teknik ÜniversitesiMakine Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. EMEL KURAM
- Elektrikli dikey kalkış ve inişli hava araçlarının sertifikasyon süreçlerinin uçuşa elverişlilik yönünden incelenmesi: FAA ve EASA uygulamalarının karşılaştırılması
Investigation of certification processes of electric vertical take-off and landing aircraft in terms of ai̇rworthiness: Comparison of FAA and EASA applications
MEHMET BULUT
Yüksek Lisans
Türkçe
2025
Sivil Havacılıkİstanbul Gelişim ÜniversitesiHavacılık Yönetimi Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ OĞUZ YILDIZ