Süperpanoptikon kuramından hareketle tüketim alışkanlıklarının yeni boyutlarının incelenmesi
Examining new dimensions of consumption habits based on superpanopticon theory
- Tez No: 940692
- Danışmanlar: PROF. DR. ÜNAL ŞENTÜRK
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Sosyoloji, Sociology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İnönü Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Sosyoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 165
Özet
Kolaylaştırıcı yönleriyle hayata yayılan bilişim teknolojileri, giderek daha güçlü ve kapsamlı veri toplama ile örtüşmektedir. İnsanlık tarihinin hiçbir döneminde bu kadar çok bilgi ele geçirilmemiş, kaydedilmemiş, sınıflandırılmamış ve ticari bir ürüne dönüştürülmemiştir. Kişiliğimizin, ekonomik durumumuzun, sosyal ilişkilerimizin, zaaflarımızın, geçmiş tecrübelerimizin ve gelecek ile ilgili beklentilerimizin belgelendiği süperpanoptik bir toplum haline gelmekteyiz. Gözetim, sıradan bir faaliyet haline gelirken, gözetim toplumunda yaşayan bizler çoğu zaman gözetim faaliyetlerini modern toplumsal yaşamın bir gerekliliği olarak görüyoruz. Gözetim, modern sonrası tüketim çağında yaşayan bireyler için var olmanın, konforun ve güvenliğin teminatı, bir fırsat yahut bir indirim gibi algılanmakta ve görmezden gelinmektedir. Tüketim faaliyetleri, internet ortamına taşındıkça, buradaki sanal deneyimlerimiz özellikle teknolojik yazılım ve donanıma sahip güçler tarafından verilere dönüştürülmekte; bu veriler bireylerin denetlenmesinde, kontrol edilmesinde, yönlendirilmesinde, manipüle edilmesinde ve sınıflandırılmasında kullanılmaktadır. Kapitalizm, enformasyon teknolojileri üzerinden işlemekte; elektronik teknolojiler hem yeni yatırım alanları açmak hem de bu teknolojileri kullanan insanların deneyimleri üzerinde hak iddia etmek suretiyle gücüne güç katmaktadır. Gündelik hayatın bütününe yayılan enformasyon teknolojilerine ilişkin, hayatı kolaylaştıracakları ve demokratik gelişime katkı sağlayacaklarına dair iyimserlikler her geçen gün distopyaya dönüşmektedir. Gözetim, bilim kurgunun bir konusu gibi görülmektedir. Tezimiz, gözetim olgusuna farklı bir kuram ile yaklaşmasından ötürü literatüre yeni bir bakış açısı kazandırmayı hedeflemektedir. Çalışmamızda, ilk olarak tüketim alışkanlıklarının artan oranda elektronik ortama kaydığı, elektronik ortamda gerçekleşen tüketim deneyimlerinin ise şirketler tarafından kişisel verilere dönüştürüldüğü ve gözetimin bu kişisel veriler üzerinden uygulandığı, bunun ise gerçek bireyler açısından ayırıma neden olup, bazıları için dezavantajlara, bazıları içinse ayrıcalıklar neden olabileceği savunulmaktadır.
Özet (Çeviri)
The information technologies that pervade life with their facilitative aspects are increasingly overlapping with more powerful and comprehensive data collection. At no time in human history has so much information been captured, recorded, classified and turned into a commercial product. We are becoming a superpanoptic society in which our personality, economic status, social relationships, foibles, past experiences and future prospects are documented. Surveillance has become an ordinary activity, while those of us living in a surveillance society often see surveillance as a necessity of modern social life. Surveillance is perceived and ignored as a guarantee of existence, comfort and security, an opportunity or a discount for individuals living in the post-modern age of consumption. As consumption activities move to the internet, our virtual experiences here are transformed into data, especially by forces with technological software and hardware, and these data are used to monitor, control, direct, manipulate and classify individuals. Capitalism operates through information technologies; electronic technologies both open up new investment areas and strengthen their power by claiming rights over the experiences of people who use these technologies. Optimism about information technologies, which pervade all aspects of daily life, that they will make life easier, contribute to democratic development and reduce inequalities by facilitating access to information, is turning into dystopia every day. Surveillance is seen as a subject of science fiction. Our thesis aims to bring a new perspective to the literature as it approaches the phenomenon of surveillance with a different theory. In our study, it is firstly argued that consumption habits are increasingly shifting to the electronic environment, consumption experiences in the electronic environment are transformed into personal data by companies and surveillance is applied through these personal data, which may cause discrimination for real individuals and cause disadvantages for some and privileges for others.
Benzer Tezler
- Veri tabanlı pazarlama ve süperpanoptikon ilişkisinin tüketici satın alma niyetine etkisi
The effect of the relationship data based marketing and superpanopticon on consumer purchasing intent
DEMET ÇAKMAK
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
Halkla İlişkilerİstanbul Yeni Yüzyıl ÜniversitesiHalkla İlişkiler ve Reklamcılık Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ SEVGİ NUR SADEDİL
- Sosyal medyada dijital kimlik inşasında gözetim toplumunun etkisi
The effect of surveillance society on digital identity construction in social media
MERVE YILDIZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Halkla İlişkilerİstanbul ÜniversitesiHalkla İlişkiler ve Tanıtım Ana Bilim Dalı
PROF. DR. YEŞİM GÜÇDEMİR
- Toplumsal denetim ve kontrol mekanizması olarak gözetim olgusu ve sosyal medyada kullanıcın kendini ifşa etmesi üzerine bir araştırma
Surveillance fact as a social supervision and control mechanism and a study on self-disclosure of consumer on social media
FERHAT KORKMAZCAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
GazetecilikMarmara ÜniversitesiGazetecilik Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. NECMİ EMEL DİLMEN
- 'Gözetim Toplumu' teorilerinin tarihsel ve teorik bir incelemesi
Historical and theoretical examination of 'Survellance Society' theories
GÖKHAN AKDAĞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2015
SosyolojiAdnan Menderes ÜniversitesiSosyoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ÜMİT TATLICAN
PROF. DR. VEYSEL BOZKURT
- Siyasal bir denetim aracı olarak panoptikon
Panopticon as a political control tool
ÖYKÜ ULUSOY
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
SosyolojiSivas Cumhuriyet ÜniversitesiSosyoloji Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. AHMET MAZLUM