Ortaokul öğrencilerinin bilimin doğasını anlama düzeyleri: kültürlerarası karşılaştırma
Secondary school students' level of understanding of the nature of science: Intercultural comparison
- Tez No: 940745
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ EMİNE BERNA GÜCÜM
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Education and Training
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Hacettepe Üniversitesi
- Enstitü: Eğitim Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Matematik ve Fen Bilimleri Eğitimi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Fen Bilgisi Eğitimi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 142
Özet
Bu araştırmada, ortaokul öğrencilerinin bilimin doğasını anlama düzeylerini cinsiyet, sınıf düzeyi ve kültürel kökenlerine göre karşılaştırılması amaçlanmıştır. Araştırma 2022-2023 öğretim yılı Ankara, Keçiören, Mamak ve Altındağ ilçelerinde 1375 öğrenci ile yürütülmüştür. Araştırmada belirlenen problem ve alt problemlerine nicel ve nitel araştırma yöntemlerinin kullanıldığı karma yöntemle cevap aranmıştır. Aikenhead, Fleming ve Ryan (1989) tarafından geliştirilen Bilim, Teknoloji ve Toplum Hakkındaki Görüşler ve Lederman ve diğerleri (2002) tarafından geliştirilen Bilimin Doğası Hakkındaki Görüşleri ölçeğinin Çelikdemir (2005) tarafından Türkçeye uyarlanmış İlköğretim Düzeyi İçin Bilimin Doğası Ölçeği ile veriler toplanmıştır. Araştırmanın nitel kısmı öğrenci görüşmeleriyle gerçekleşmiştir. Araştırmada nitel verilerin analizi öğrencilerle yapılan görüşmelerle gerçekleştirilmiştir. Çalışmanın sonucunda ortaokul öğrencilerinin problem cümlesindeki değişkenlere göre bilimin doğasını anlama düzeylerinde farklılıklar gözlemlenmiştir. Araştırmada, öğrencilerin kültürel kökenleri ile bilimin tanımlama şekilleri arasında bilimin tanımı, alanlardan farkı, bilimsel bilginin değişebilirliği, öznelliği, bilimsel bilgideki gözlem ve çıkarımların rolü, yaratıcılığı, bilim insanlarının toplumun sosyal ve kültürel yapısından etkilendiği, bilimsel teori ve kanunlar arasındaki fark, bilimsel yöntem ve bilimsel bilgideki tahmin ve belirsizliğin rolü açısından Türk öğrenciler lehine anlamlı fark bulunmuştur. Türk öğrencilerin çağdaş ve gerçekçi görüşe sahip oldukları, Suriye kökenli öğrencilerin ise çoğunlukla geleneksel bakış açısına ve yetersiz düzeyde bilgi birikimine sahip oldukları görülmüştür. Öğrencilerin cinsiyetleri ile bilimin doğasını anlama düzeyleri, bilimsel bilginin öznelliği konusunda kız öğrencilerin lehine anlamlı bir fark bulunmuştur. Sınıf düzeylerine göre altıncı sınıf düzeyindeki öğrencilerin lehine bilimin tanımı, bilimsel bilginin öznelliği, bilimsel bilginin yaratıcılığı ve bilim insanlarının toplumun sosyal ve kültürel yapısından etkilendiği konusunda bilgili görüşler bakımından, yedinci sınıf öğrencilerinin lehine fark ise bilginin değişebilirliği konusunda gözlenmiştir.
Özet (Çeviri)
In this study, it was aimed to compare secondary school students' levels of understanding the nature of science according to their gender, grade level and cultural background. The research was conducted with 1375 students in Ankara, Keçiören, Mamak and Altındağ districts in 2022-2023 academic year. The problem and sub-problems determined in the research were answered with a mixed method using quantitative and qualitative research methods. Data were collected with the Views on Science, Technology and Society scale developed by Aikenhead, Fleming and Ryan (1989) and the Views on the Nature of Science scale developed by Lederman et al. The qualitative part of the research was conducted through student interviews. In the study, qualitative data were analysed through interviews with students. As a result of the study, differences were observed in secondary school students' levels of understanding the nature of science according to the variables in the problem statement. In the study, a significant difference was found in favor of Turkish students in different dimensions of the nature of science. A significant difference was found between the gender of the students and their level of understanding the nature of science and subjectivity of scientific knowledge in favour of female students. According to grade levels, a significant difference was found in favor of students at the sixth-grade level and seventh grade level.
Benzer Tezler
- Ortaokul öğrencilerinin üst bilişsel farkındalık düzeyleri ile bilimin doğası anlayışları arasındaki ilişkişinin incelemesi
The relationship between secondary school students' metacognitive awareness and nature of science understandings
FATMA GÜLSUYU
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Eğitim ve ÖğretimAdıyaman ÜniversitesiMatematik ve Fen Bilimleri Eğitimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ABUZER AKGÜN
- Ortaokul öğrencilerinin bilimin ve bilimsel sorgulamanın doğası görüşlerinin probleme dayalı öğrenme yaklaşımı ile geliştirilmesi
Developing middle school students' views of nature of science and nature of scientific inquiry based on problem based learninf approach
CANSU ÇIRAK
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Eğitim ve ÖğretimGiresun ÜniversitesiFen ve Matematik Eğitimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. GÜNKUT MESCİ
- Farklı sosyo-ekonomik düzeylerdeki okullarda 7. sınıf elektrik enerjisi ünitesinin öğretiminde ortak bilgi yapılandırma modelinin etkisinin incelenmesi
Investigation of the effect of the common knowledge construction model on teaching of the 7th grade electrical energy unit at school with different socio-economic levels
BELKIZ CAYMAZ
Doktora
Türkçe
2018
Eğitim ve ÖğretimKastamonu Üniversitesiİlköğretim Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ABDULLAH AYDIN
- Ortaokul öğrencilerinin bilimin doğasına yönelik anlayışları ile bilimsel süreç becerileri arasındaki ilişkinin incelenmesi
Investi̇gati̇ng the relati̇onshi̇p between secondary school students' understandi̇ngs of nature of sci̇ence and sci̇ence process ski̇lls
DERYA SİNE
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Bilim ve TeknolojiAdıyaman ÜniversitesiMatematik ve Fen Bilimleri Eğitimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SERVET EKMEKCİ
- Ortaokul öğrencilerinin üstbilişsel farkındalık seviyelerinin, sosyobilimsel konulara yönelik tutumlarının ve bilimin doğası anlayışlarının incelenmesi
Investigation of middle school students' metacognitive awareness levels, attitudes towards socio-scientific issues, and understanding of the nature of science
SİNEM DEMİRCAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2025
Eğitim ve ÖğretimMarmara ÜniversitesiMatematik ve Fen Bilimleri Eğitimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ÖZGÜR KIVILCAN DOĞAN