Sürdürülebilir deniz dip tarama operasyonları için bulanık AHP ile yüklenici seçim kriterlerinin değerlendirilmesi
Evaluation of contractor selection criteria with fuzzy AHP for sustainable sea dredging operations
- Tez No: 940794
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ SAMET GÜRGEN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Denizcilik, Marine
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İskenderun Teknik Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Deniz Ulaştırma Mühendisliği Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 61
Özet
Deniz, kıyı ve sulak alanlar, dünya genelinde ekonomik ve sosyal açıdan en önemli kaynaklardan biridir. Bu alanlar, açık okyanus, kıyıya yakın bölgeler, tatlı su ile tuzlu suyun birleşim bölgeleri ve iç sulak alanları kapsamaktadır. Ancak, zamanla bu bölgelerde su altında biriken kum, çamur ve sedimentler, deniz dibinin yapısını bozarak su derinliğini azaltmaktadır. Bu durum, özellikle limanlar, kanallar ve marinalar gibi kritik alanlar için büyük bir tehdit oluşturmaktadır. Bu nedenle, limanların ve marinaların derinliğini belirli seviyelerde tutmak hayati bir öneme sahiptir; bu sayede gemi trafiği güvenli bir şekilde sürdürülebilir ve deniz ekosistemleri korunabilir. Deniz dibi tarama işlemleri, bu alanda uzmanlaşmış kamu kurumları ve özel tarama şirketleri tarafından yürütülmektedir. Tarama ihtiyacı olan işletmelerin uygun yükleniciyi seçmesi ise bu sürecin ilk ve en kritik adımını oluşturur. Bu çalışmada, sürdürülebilir deniz dibi tarama operasyonları için yüklenici seçim kriterleri, ekonomik, sosyal ve çevresel sürdürülebilirlik başlıkları altında bulanık AHP metodu kullanılarak değerlendirilmiştir. Her ana kriterin altında dört alt kriter belirlenmiş ve uzmanlar tarafından bunların ikili karşılaştırmaları bulanık ortamda gerçekleştirilmiştir. Çalışma sonuçlarına göre, çevresel kriterler en önemli unsur olarak öne çıkarken, bunu ekonomik ve sosyal kriterler takip etmiştir. Tüm alt kriterler birlikte değerlendirildiğinde, %25,6'lık önem ağırlığı ile çevresel etki azaltma en önemli kriter olarak belirlenmiş; bunu sırasıyla %15,2 ile atık yönetimi ve %13,5 ile enerji verimliliği kriteri izlemiştir. Bu çalışma, karar vericilere sürdürülebilir deniz dibi tarama operasyonlarında yüklenici seçiminde çevresel kriterlerin önemini vurgulamaktadır. Ayrıca, sürdürülebilir deniz dibi tarama operasyonları için bulanık AHP metodunun, yüklenici seçim kriterlerinin değerlendirilmesinde tutarlı ve başarılı bir şekilde uygulandığı görülmüştür.
Özet (Çeviri)
Sea, coastal and wetlands are one of the most economically and socially important resources worldwide. These areas include the open ocean, nearshore areas, freshwater and saltwater junctions, and inland wetlands. However, over time, sand, mud and sediments accumulate underwater in these regions, destroying the structure of the seabed and reducing the water depth. This situation poses a great threat, especially to critical areas such as ports, canals and marinas. Therefore, it is vital to keep the depth of ports and marinas at certain levels; In this way, ship traffic can be maintained safely and marine ecosystems can be protected. Seabed dredging operations are carried out by public institutions and private dredging companies specialized in this field. The first and most critical step of this process is for businesses in need of dredging to select the appropriate contractor. In this study, contractor selection criteria for sustainable seabed dredging operations were evaluated using the fuzzy AHP method under the headings of economic, social and environmental sustainability. Four sub-criteria were determined under each main criterion and their pairwise comparisons were carried out by experts in a fuzzy environment. According to the study results, environmental criteria stood out as the most important element, followed by economic and social criteria. When all sub-criteria were evaluated together, environmental impact reduction was determined as the most important criterion with an importance weight of 25.6%; this was followed by waste management with 15.2% and energy efficiency with 13.5%, respectively. This study emphasizes to decision makers the importance of environmental criteria in contractor selection for sustainable dredging operations. Additionally, it has been shown that the fuzzy AHP method has been consistently and successfully applied in evaluating contractor selection criteria for sustainable seabed dredging operations.
Benzer Tezler
- Liman-tersane alanlarında gerçekleştirilen dip tarama faaliyetlerinde faydalı kullanım olanaklarının değerlendirilmesi
Evaluation of beneficial use possibilities in dredging activities carried out in port- shipyard areas
ALİ BURAK KILIÇ
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Çevre MühendisliğiGazi ÜniversitesiÇevre Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. SEDAT SÜRDEM
- Buhar kazanı yanma atığı küller/poli(dimetilsiloksan) süspansiyonların elektroaktif titreşim sönümleyici olarak yeniden kullanılabilirliğinin araştırılması
Investigation of upcycling possibility of steam boiler coal ash/poly(dimethylsiloxane) suspensions as electroactive vibration damping materials
DENİZ BEGEN
- Performance of bituminous binders and mixtures modified with ship-generated waste
Gemi kaynaklı atıklarla modifiye edilmiş bitümlü bağlayıcıların ve karışımların performansı
CAN ATAKAN ÖZTÜRK
Yüksek Lisans
İngilizce
2025
UlaşımOrta Doğu Teknik Üniversitesiİnşaat Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. HANDE IŞIK ÖZTÜRK
PROF. DR. MURAT GÜLER
- Antalya körfezi karides tuzak balıkçılığı potansiyeli üzerine bir ön çalışma
A preliminary study on shrimp trap fishing potential in gulf of Antalya
ŞAHİN TOPÇU
Yüksek Lisans
Türkçe
2025
Su ÜrünleriAkdeniz ÜniversitesiSu Ürünleri Avlama ve İşleme Teknolojisi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. TURHAN KEBAPÇIOĞLU
- Farklı hammaddelerden üretilmiş balık ağlarına uygulanan kirlenmeyi önleyici işlemlerin etkisi
Investigation the effects of antifouling process applied on fish nets produced from different raw materials
KORHAN ŞEN
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Tekstil ve Tekstil MühendisliğiDokuz Eylül ÜniversitesiTekstil Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ÜMİT HALİS ERDOĞAN