Use of food web bioaccumulation modeling to estimate human exposure to organic compounds via fish consumption
Besin zinciri biyobirikim modellemesi kullanarak insanların organik kimyasallara balık tüketimi yoluyla maruziyetinin tahmini
- Tez No: 940990
- Danışmanlar: PROF. DR. İPEK İMAMOĞLU
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Çevre Mühendisliği, Environmental Engineering
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: İngilizce
- Üniversite: Orta Doğu Teknik Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Çevre Mühendisliği Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 168
Özet
Bu çalışmada, Türkiye'deki göllerde izlenen hidrofobik organik kirleticilerin biyobirikim potansiyellerini tahmin etmek için“Aquatic Foodweb and TMF Model”modeli kullanıldı. Literatürde mevcut veriler, kullanılan modelin pelajik, demersal ve birleşik besin ağlarında türlerin kimyasal konsantrasyonlarını tahmin etmek için kullanıldı. Bu veriler daha sonra balık tüketiminin insan sağlığına yönelik riskleri değerlendirmek için kullanıldı. Duyarlılık analizi, tüm türler için logKow ve sudaki kimyasal konsantrasyonunu hassas parametreler olarak belirlerken, detritus ve fitoplanktonun lipid içeriğinin organizmalardaki kimyasal konsantrasyonu üzerinde büyük bir etkisi olduğunu ortaya koydu. Model, Kanada'daki Ontario Gölü ve Türkiye'deki Efteni Gölü ve Karaboğaz Gölü verileriyle doğrulandı. Aşırı tahmin gözlemlendi, bu da şu eksikliklere atfedildi: (i) besin ağı ve diğer çevresel verilerle ilgili bölgeye özel bilgilere, (ii) eliminasyon mekanizmalarına, (iii) kimyasalların biyoyararlanabilirliğinin dahil edilmesine. Model, Sapanca Gölü'nden kadife balığı ve sazandaki, İznik Gölü'nden gümüş balığındaki organoklorlu pestisit konsantrasyonlarını belirlemek için uygulandı. İnsan sağlığı risk değerlendirmesi, yetişkinler, ergenler ve çocuklar üzerindeki hem kanserojenik hem de kanserojenik olmayan etkileri için yapıldı. Sonuçlar, aşırı tahmin ihtimali olsa da Sapanca Gölü ve İznik Gölü'nden balık tüketiminin kanserojenik ve kanserojenik olmayan risklerinin kabul edilebilir limitlerin üzerinde olduğunu olduğunu ortaya koymaktadır. Bu göllerdeki kimyasal konsantrasyonlarının çevre kalite standartlarının üzerinde olması, bu çalışmanın sonuçları gösterdiği üzere balık tüketiminin potansiyel sağlık riskleri taşımasına sebep olmuştur. Bu tez çalışması, bu göllerden kaynaklanan potansiyel kimyasal tehlikeleri vurgulamaktadır.
Özet (Çeviri)
In this study, the Aquatic Foodweb and TMF Model was used to predict bioaccumulation potentials of hydrophobic organic pollutants monitored in lakes in Türkiye. Data available in the literature was used for predicting specie chemical concentrations in pelagic, demersal and combined food webs. These data were then used to assess risks to human health via consumption of fish. Sensitivity analysis yielded logKow and chemical concentration in water as sensitive parameters for all species, whereas lipid content of detritus and phytoplankton had a great impact on the chemical concentration in organisms. Model was validated with data from Lake Ontario, Canada, and Lake Efteni and Lake Karaboğaz from Türkiye. Overprediction was observed, which was attributed to lack of: (i) site-specific information on food web and other environmental data, (ii) elimination mechanisms, (iii) incorporation of bioavailability of chemicals. The model was applied to determine organochlorine pesticide concentrations in tench and common carp from Lake Sapanca and sand smelt from Lake İznik. Human health risk assessment was conducted for both carcinogenic and non-carcinogenic health impacts on adults, adolescents and children. The outcomes reveal that the carcinogenic and non-carcinogenic risks associated with the consumption of fish from Lake Sapanca and Lake İznik are above acceptable limits, although overestimation potential is present. Chemical concentrations in these water resources are above the environmental quality standards, which result in potential health risks associated with fish consumption, as per model results. This thesis study underscores potential chemical related dangers originating from these lakes.
Benzer Tezler
- Doğadan ilham alan sürdürülebilir eko-endüstriyel park gelişimi ve tasarımı
Bio-inspired sustainable eco-industrial park development and design
OLCAY GENÇ
Doktora
Türkçe
2020
İnşaat Mühendisliğiİskenderun Teknik Üniversitesiİnşaat Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ERCAN ERDİŞ
- Samandağ kumsalında yeşil deniz kaplumbağasının besin ağındaki rolünün antropojenik etkilere göre değerlendirilmesi
Assessment of sea turtle role on the food web in terms of anthropogenic impacts on Samandag beach
ESRA BARIN
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
BiyolojiÇanakkale Onsekiz Mart ÜniversitesiBiyoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ŞÜKRAN YALÇIN ÖZDİLEK
- Gıda ile temas eden ambalaj malzemelerinde nanoparçacıkların kullanımının toksikolojik açıdan incelenmesi ve konuya ilişkin türkiye ve dünyadaki yasal düzenlemelerin değerlendirilmesi
Oxicological investigation of the use of nanoparticles in food packaging materials contacting food and evaluation of the legal regulations concerning the topic in turkey and around the world
AYSEL SEZER
Yüksek Lisans
Türkçe
2025
Farmasötik ToksikolojiHacettepe ÜniversitesiFarmasötik Toksikoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AYLİN GÜRBAY
- Foodstagramming: Kuşaklar açısından değerlendirilmesi ve yiyecek içecek işletmesi tercihine etkisi
Foodstagramming: Evaluation in terms of generations and it's effect on food and beverage establishment preference
DUYGU DEMİR
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
Gastronomi ve Mutfak SanatlarıMuğla Sıtkı Koçman ÜniversitesiTurizm İşletmeciliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. BURHAN KILIÇ
