Osmanlı'dan Türkiye Cumhuriyeti'ne silvikültür tarihi (1840-1963)
The history of silviculture from the ottoman empire to the republic of Türkiye (1840–1963)
- Tez No: 941127
- Danışmanlar: PROF. DR. MUSTAFA YILMAZ
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Ormancılık ve Orman Mühendisliği, Forestry and Forest Engineering
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Bursa Teknik Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Orman Mühendisliği Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 200
Özet
Bu çalışmada Osmanlı'dan Türkiye Cumhuriyeti'ne geçen dönemde silvikültür ve silvikültürün ana çalışma alanı içerisinde bulunan ağaçlandırma, fidanlık ve tohum işleri araştırılmıştır. Araştırma yöntemi olarak nitel araştırma yaklaşımından doküman analizi kullanılmıştır. Çalışmanın tarih aralığı, 1840 ile 1963 yılları arasını kapsamaktadır. Osmanlı Devleti Tanzimat'ın ilanıyla ormanlarını Avrupa tarzı bir nizam içerisinde yöneterek gelir etmek istemiştir. Bu kapsamda 1840 yılında İstanbul merkezli ilk orman müdürlüğü kurulmuştur. Ancak başta teknik eleman yetersizliği, piyasa şartları, halkın tepkisi vb. sebeplerle bu girişim başarısız olmuştur. Teknik bilgiye olan ihtiyaç belirgin bir şekilde hissedilmiştir. Kırım Savaşı sonrasında devletin nakit darlığına düşmesi üzerine ormanların tekrardan devlet eliyle işletilmesine karar verilmiştir. Bu sefer işin teknik yönü ihmal edilmeyerek Fransa'dan Tassy ve Stheme isimli uzmanlar davet edilmiştir. Tassy öncülüğünde 1858 yılında ormancılık eğitimi başlamıştır. Orman kurmak, orman yetiştirmek anlamındaki silvikültür dersi mektebin müfredatında yer almıştır. Ancak bu bilgiler başlangıçta hep teorik kalıp hiçbir şekilde ormanlarda uygulanma fırsatı bulunamamıştır. 1877-1878 Osmanlı-Rus Savaşı sırasında Fransızların ülkelerine dönmeleri üzerine silvikültür eğitimi Osmanlı ormancıları tarafından verilmiştir. Bu ormancıların, Fransızların yetiştirdiği talebeler olması nedeniyle dersler Fransız ekolüne göre anlatılmıştır. Bu süreçte silvikültür eğitimi öncekilerin tekrarı niteliğinde teorik düzeyde kalmıştır. Aynı şekilde uygulama hemen hemen hiç yapılmamıştır. Birinci Dünya Savaşı öncesinde Avusturyalı ormancı Veith“Orman Müşaviri”ünvanlıyla göreve başlamıştır. Hendek'te yapılan ilk amenajman planında, meşcerede uygulanacak silvikültürel tedbirler de yer almıştır. Ağaçlandırma, fidanlık ve tohum işleri hayata geçirilmiştir. Milli Mücadele Dönemi'nde yabancı uzmanlar ülkelerine dönmüş ve teknik çalışmalara ara verilmiştir. Cumhuriyet Dönemi'nde Alman uzman Bernhard'ın göreve başlaması, Almanya'da ihtisas eğitimini tamamlayan Türk ormancılar ve Orman Fakültesinin Alman kökenli hocaları Alman silvikültür ekolünü iyice sağlamlaştırmıştır. Bununla birlikte Almanya'da silvikültür alanında doktora yapmış Fikret Saatçioğlu, eğitim, tatbikat ve yayınlarla Türkiye'ye mahsus silvikültür idealini ortaya koymuş ve bunun için çaba sarf etmiştir. 1950 yılından sonra ağaçlandırma, fidanlık tesisi, kaliteli fidan üretimi, tohum ıslahı gibi çalışmalar artarak devam etmiştir. 1963 yılında Türkiye Birinci Beş Yıllık Kalkınma Planı yürürlüğe girmiştir. Planda ormancılık çalışmaları yer almış ve devamlı ormancılık prensibiyle ormanların planlanması zorunlu hale getirilmiştir. Böylece gençleştirme çalışmaları ormancılık eğitiminden bir asır sonra başlayabilmiştir.
Özet (Çeviri)
In this study, the fields of silviculture, including afforestation, nurseries, and seed management, were examined during the transition from the Ottoman Empire to the Republic of Türkiye. The research method utilized was document analysis within a qualitative research approach. The time frame of the study covers the years between 1840 and 1963. With the declaration of the Tanzimat Reforms, the Ottoman Empire aimed to manage its forests in a European-style system to generate revenue. Within this scope, the first forest directorate, based in Istanbul, was established in 1840. However, this initiative failed due to various reasons, including a lack of technical personnel, market conditions, and public opposition. The need for technical expertise was keenly felt. Following the Crimean War, as the state faced financial shortages, it decided to manage the forests directly once more. This time, the technical aspect was not overlooked, and experts named Tassy and Stheme from France were invited. Under the leadership of Tassy, forestry education commenced in 1858, and a course on silviculture—meaning forest establishment and cultivation—was included in the school curriculum. However, this knowledge remained theoretical and was never practically applied in forests. During the 1877-1878Ottoman-Russian War, the French experts returned to their home country, and silviculture education was provided by Ottoman foresters. Since these foresters were trained by the French, the lessons followed the French model. During this period, silviculture education remained at a theoretical level, repeating previous teachings. Similarly, almost no practical applications were conducted. Before World War I, an Austrian forester named Veith began serving as a forestry consultant. Planned forestry was initiated, and silvicultural measures to be applied in stands were included in the first forest management plan. Afforestation, nursery establishment, and seed management activities were implemented. During the National Struggle period, foreign experts returned to their countries, and technical work was suspended. In the Republican era, the appointment of German expert Bernhard, Turkish foresters who had completed specialized education in Germany, and the German-origin professors of the forestry faculty solidified the German silvicultural model. Additionally, Fikret Saatçioğlu, who earned a doctorate in silviculture in Germany, advocated for a silviculture ideal specific to Türkiye through education, practice, and publications. After 1950, efforts in afforestation, nursery establishment, high-quality seedling production, and seed improvement increased. In 1963, Türkiye's First Five-Year Development Plan was implemented. Forestry activities were included in the plan, making it mandatory to plan forests according to the principle of sustainable forestry. Thus, regeneration efforts began after a century-long delay.
Benzer Tezler
- Osmanlı'dan Türkiye Cumhuriyeti'ne Ereğli-Zonguldak Kömür İşletmeleri (1848-1957)
From the state of Turkish republic Ereğli-Zonguldak enterprises (1848-1957)
SİBEL KARADOĞAN
Yüksek Lisans
Türkçe
1999
Ekonomiİstanbul ÜniversitesiTürk İktisat Tarihi Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. MEHTAP ÖZDEĞER
- Osmanlı'dan Türkiye Cumhuriyeti'ne ordunun siyaset ve toplumsal hayatın diğer alanları üzerindeki etkileri
From Ottoman Empire to the Turkish Republic effects on other areas of army in politics and social life
ŞEYDA BÜKRÜCÜ
Yüksek Lisans
Türkçe
2011
Siyasal BilimlerAkdeniz ÜniversitesiUluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. RAMAZAN İZOL
- Osmanlı'dan Türkiye Cumhuriyeti'ne ağaç bayramları
Arbor days from Ottomans to Republic of Turkey
ERHAN KILIÇ
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
Ormancılık ve Orman MühendisliğiBursa Teknik ÜniversitesiKent Ormancılığı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MUSTAFA YILMAZ
- Osmanlı'dan Türkiye Cumhuriyeti'ne haşhaş: Ekonomik ve siyasi boyutlarıyla (1909-1950)
Poppy from ottoman to Turkish Republic: Economical and political aspects (1909-1950)
SUNA ALTAN
Doktora
Türkçe
2018
TarihAnkara ÜniversitesiTürkiye Cumhuriyeti Tarihi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. SERDAR SARISIR
- Niyazi Sayın ney ekolünün kuramsal ve teknik bağlamlarda çok yönlü incelenmesi
Multi-aspect examination of Niyazi Sayın ney school in theoretical and technical contexts
RICHARD CERMAK