Bireysel başvurunun Türk hukukunu dönüştürücü etkisi: İşkence yasağı bağlamında etki analizi
The transformative effect of the individual application on Turkish law: Impact analysis in the context of the prohibition of torture
- Tez No: 941490
- Danışmanlar: PROF. DR. ÖMER ANAYURT
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Hukuk, Law
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Kamu Hukuku Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 427
Özet
Yaklaşık 35 yıldır Türk hukukunda varlığını sürdüren bireysel başvuru kapsamında verilen kararların ulusal hukukumuzu nasıl değiştirip dönüştürdüğü, bu dönüşümün kodlarının neler olduğu, yakın ve uzak gelecekteki hukukun yöneliminin tespiti bakımından önemlidir. Bu dönüşümün nasıl gerçekleştiğinin, olağanüstü hâl, savaş gibi hâllerde bile askıya alınamayan mutlak nitelikteki işkence yasağı bağlamında ele alınarak yaşanan dönüşümün etki analizinin yapılması, anılan projeksiyona ciddi bir bilimsel katkı sunacaktır. Söz konusu dönüşümün etkilerinin sağlıklı bir şekilde ortaya konulabilmesi bakımından bireysel başvuru ve daha özelde işkence yasağına ilişkin temel kavramların ve genel yaklaşımın yeterli düzeyde açıklanmasına ihtiyaç vardır. Bu şekilde bir alt zemin oluşturulduktan sonra dönüşümün nasıl gerçekleştiğinin izleri daha kolay sürülebilir. İşkence yasağı kapsamında bireysel başvuruda verilen bir ihlal kararının öncelikle mevzuatta daha sonra ise içtihatta nasıl bir değişim ve dönüşüm meydana getirdiği tespit edilmelidir. Dönüşümün etkisinin doğru analiz edilebilmesi için işkence yasağı kapsamında verilen bireysel başvuru ihlal kararlarının verildikleri alt alanlara göre tasnif edilmesi ve her bir alanda yaşanan dönüşümün ayrı ayrı anlamlandırılması faydalı olacaktır. Bu şekildeki bir inceleme yöntemiyle işkence yasağı kapsamında AİHM'nin 423, AYM'nin ise 293 ihlal kararının mevzuat ve içtihatta yarattığı değişim, istatistiki verilerle açıklanmıştır. Buna göre mevzuat alanında ciddi bir dönüşümün olduğunda hiçbir şüphe bulunmamakla birlikte, içtihatta aynı etkinin doğru orantılı olarak oluştuğunun söylenmesi zordur. Bunun elbette sosyolojik ve yargı sisteminden kaynaklanan nedenleri olabilir. Her ne kadar içtihattaki dönüşüm mevzuattaki dönüşümün gerisinde kalsa da nihayetinde bireysel başvurunun Türk hukukunu hak eksenli bir hukuk anlayışına doğru dönüştürdüğü rahatlıkla söylenebilir. Son olarak işkence yasağı kapsamında vicdani ret, umut hakkı gibi alanlarda verilen ihlal kararlarının etkisiyle yakın gelecekte zorunlu askerlik konusunda ya da ceza infazı rejiminde önemli hukuki değişiklerin yaşanmasının muhtemel olduğuna dikkat çekilmelidir.
Özet (Çeviri)
It is important in terms of determining the direction of the law in the near and distant future, how the decisions rendered within the scope of the individual application, which has existed in Turkish law for approximately 35 years, have changed and transformed our national law and what the codes of this transformation are. Analysing the impact of this transformation in the context of the absolute prohibition of torture, which cannot be suspended even in states of emergency and war, will make a serious scientific contribution to the said projection. In order to analyse the effects of the said transformation in a healthy manner, it is necessary to explain the basic concepts and general approach regarding the individual application and more specifically the prohibition of torture at an adequate level. Once such a background is established, it will be easier to trace how the transformation has taken place. It should be determined how a violation decision rendered in an individual application within the scope of the prohibition of torture brings about a change and transformation first in legislation and then in jurisprudence. In order to analyse the impact of the transformation correctly, it would be useful to classify the individual application violation decisions issued within the scope of the prohibition of torture according to the sub-fields in which they were issued and to make sense of the transformation in each field separately. With such a method of analysis, the changes in the legislation and jurisprudence caused by 423 violation decisions of the ECHR and 293 violation decisions of the Constitutional Court within the scope of the prohibition of torture are explained with statistical data. Accordingly, although there is no doubt that there has been a serious transformation in the field of legislation, it is difficult to say that the same effect has occurred in the jurisprudence in direct proportion. There may of course be sociological and judicial reasons for this. Although the transformation in jurisprudence lags behind the transformation in legislation, it can be easily said that the individual application has ultimately transformed Turkish law towards a rights-based understanding of law. Finally, it should be pointed out that important legal changes are likely to occur in the near future in the field of compulsory military service or in the criminal execution regime with the effect of violation decisions in areas such as conscientious objection and the right to hope within the scope of the prohibition of torture.
Benzer Tezler
- Bireysel başvurunun Türk anayasa yargısını dönüştürücü etkisi ve hukuk düzenine katkısı
The transforming effect of individual application on the Turkish constitutional jurisdiction and its contribution to legal order
FATİH ŞAHBAZ
Doktora
Türkçe
2022
Kamu Yönetimiİstanbul Medeniyet ÜniversitesiSiyaset Bilimi ve Kamu Yönetimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AHMET NOHUTÇU
- Türk Anayasa Yargısında bireysel başvuru
The right of individual application in the Turkish constitution judgery system
SEYİTHAN KAYA
Yüksek Lisans
Türkçe
2013
HukukAtatürk ÜniversitesiKamu Hukuku Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MEHMET TEVFİK GÜLSOY
- Anayasa Mahkemesi uygulamaları kapsamında bireysel başvuruda kabul edilebilirlik şartları
Admissibility criterias of individual application in the scope of the constitutional court practices
METİN EFE
- Anayasa Mahkemesi bireysel başvuru kararlarında ifade özgürlüğü
Freedom of expression in Constitutional Court individual application decisions
AHMET YILMAZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
HukukKırıkkale ÜniversitesiKamu Hukuku Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. HAMDİ GÖKÇE ZABUNOĞLU