Bazı yerfıstığı çeşitlerinin (Arachis hypogaea L.) farklı ekolojik koşullarda verim, verim komponentleri ve kalite değerlerinin belirlenmesi
Determination of yield, yield components and quality values of some peanut varieties (Arachis hypogaea L.) in different ecological conditions
- Tez No: 941595
- Danışmanlar: PROF. DR. SALİHA KIRICI
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Ziraat, Agriculture
- Anahtar Kelimeler: Yerfıstığı, Genotip, Verim Komponentleri, Protein, Yağ Asitleri, Peanut, Genotype, Yield Components, Protein, Fatty Acids
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Çukurova Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Tarla Bitkileri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 325
Özet
Bu çalışma, Türkiye'de yetiştirilen 15 adet yerfıstığı çeşidinin (NC-7, Sultan, Çom, BATEM-5025, BATEM-Cihangir, Florispan, Halisbey, Ayşehanım, Masal, Osmaniye-2005, Wilson, Arıoğlu-2003, Georgia Green, Gazipaşa ve Rigel) Osmaniye, Kahramanmaraş ve Şanlıurfa illerinde iki yıl süreyle verim, verim komponentleri ve kalite kriterleri açısından karşılaştırmasını yapmak amacıyla yürütülmüştür. Üç lokasyon ve iki yıl birlikte değerlendirildiğinde çıkış süreleri 9-16 gün, ilk çiçeklenme gün sayısı 32-42 gün, %50 çiçeklenme süresi 35-46 gün, ginofor oluşum gün sayısı 47-62 gün ve meyve oluşum gün sayısı 61-76 gün arasında olmuştur. Florispan erkenci, Osmaniye-2005 geççi çeşitler olarak öne çıkmıştır. Üç lokasyon ve iki yıl birlikte değerlendirildiğinde ana sap uzunluğu 26.8-53.3 cm; yan dal uzunluğu 47.1-68.5 cm; bitki başına meyve sayısı 23.4-61.2 adet.bitki-1; bitki başına meyve ağırlığı 26.1-99.1 g.bitki-1; birinci kalite meyve sayısı oranı %39.6-71.5, ikinci kalite meyve sayısı oranı %19.4-45.5; 100 meyve ağırlığı 99.1-303.0 g; 100 dane ağırlığı 52.9-119.8 g; iç oranı %57.9-76.0; dekara meyve verimi 276.5-645.9 kg.da-1 arasında olmuştur. Masal çeşidi, iki yıllık ortalama değerlere göre, her üç lokasyonda da dekara meyve verimi en yüksek çeşit olarak öne çıkmıştır. Kalite açısından üç lokasyon ve iki yıl birlikte değerlendirildiğinde, yağ oranı %43.8-49.2; protein oranı %21.3-28.4; palmitik asit oranı %5.74-11.62; stearik asit oranı %1.73-3.10; oleik asit oranı %38.4-78.9; linoleik asit oranı %3.80-39.70; linolenik asit oranı %1.04-1.53 arasında tespit edilmiştir. Sonuç olarak, Masal çeşidi, iki yıllık ortalama değerlere göre, her üç lokasyonda da dekara meyve verimi en yüksek çeşit olarak öne çıkmıştır. Osmaniye'de Masal ve Rigel; Kahramanmaraş'da Masal; Şanlıurfa'da Masal, Sultan, Halisbey ve Osmaniye-2005 en yüksek verim veren çeşitler olarak ilgili bölgelerde ekimi önerilmektedir. Kalite açısından Masal çeşidi high-oleik bir çeşit olarak sağlıklı yağ asidi kompozisyonuyla da öne çıkmaktadır. Yerfıstığı tohum piyasasında baskın çeşit olan NC-7 çeşidi ise orta-üstü bir performans göstermiştir.
Özet (Çeviri)
This study was compared 15 registered peanut varieties (NC-7, Sultan, Çom, BATEM-5025, BATEM- Cihangir, Florispan, Halisbey, Ayşehanım, Masal, Osmaniye-2005, Wilson, Arıoğlu-2003, Georgia Green, Gazipaşa and Rigel) for yield, yield components and quality criteria for two years in Osmaniye, Kahramanmaraş and Şanlıurfa provinces. When three locations and two years were evaluated together, plant emergence time, days to first flowering, days to 50% flowering, days to gynophore formation and days to fruit formation values were between 9-16 days, 32-42 days, 35-46 days, 47-62 days and 61-76 days, respectively. Florispan and Osmaniye-2005 were the earliest and the latest varieties, respectively. Main stem length was 26.8-53.3 cm; lateral branch length was 47.1-68.5 cm; number of fruits per plant was 23.4-61.2 pieces; fruit weight per plant was 26.1-99.1 g; first quality fruit number ratio was 39.6-71.5%, second quality fruit number ratio was 19.4-45.5%; 100 fruit weight was 99.1-303.0 g; 100 seed weight was 52.9-119.8 g; shelling ratio was 57.9-76.0%; fruit yield per hectare was 2765-6459 kg.ha-1. According to the two-year average values, the Masal was the highest fruit yielding variety in all three locations. In terms of quality, the oil ratio was determined as 43.8-49.2%; protein ratio as 21.3-28.4%; palmitic acid ratio as 5.74-11.62%; stearic acid ratio as 1.73-3.10%; oleic acid ratio as 38.4-78.9%; linoleic acid ratio as 3.80-39.70%; linolenic acid ratio as 1.04-1.53%. As a result, according to the two-year average values, the Masal variety was the highest fruit yielding variety in all three locations. The highest yielding varieties were Masal and Rigel in Osmaniye; Masal in Kahramanmaraş; Masal, Sultan, Halisbey and Osmaniye-2005 in Şanlıurfa.. For quality, the Masal variety was a high-oleic variety with its healthy fatty acid composition. The NC-7 variety, which is the dominant variety in the peanut seed market, showed an above-average performance.
Benzer Tezler
- Diyarbakır koşullarında bazı yerfıstığı çeşitlerinin (Arachis hypogaea L.) adaptasyon kabiliyetleri ve verim potansiyellerinin belirlenmesi
Determination of adaptation capabilities and yield potential of some peanut varieties (Arachis hypogaea L.) under di̇yarbakir conditions
ELA YİĞİT YARIŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
ZiraatDicle ÜniversitesiTarla Bitkileri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. DAVUT KARAASLAN
- Farklı ekim zamanlarına göre bazı yerfıstığı (Arachis hypogaea L.) çeşitlerinin verim ve tarımsal özellikleri üzerinde bir araştırma
Başlık çevirisi yok
SONER TUNCER
Yüksek Lisans
Türkçe
1985
ZiraatÇukurova ÜniversitesiTarla Bitkileri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. OKTAY GENCER
YRD. DOÇ. DR. HALİS ARIOĞLU
DOÇ. DR. MENŞURE ÖZGÜVEN
- Bingöl koşullarında farklı ekim zamanlarının bazı yerfıstığı (Arachis hypogaea L.) çeşitlerinde verim ve kalite üzerine etkisi
Effect of the different sowing dates on the seed yield and quality of the peanut (Arachis hypogaea L.) under Bingöl conditions
EMRE KOLDANCA
Yüksek Lisans
Türkçe
2016
ZiraatBingöl ÜniversitesiTarla Bitkileri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ERKAN BOYDAK
- Ana ürün ve ikinci ürün koşullarında farklı meyve özelliklerine sahip bazı yerfıstığı (Arachis hypogaea L.) çeşitlerinin hasat zamanlarına göre önemli tarımsal ve kalite özelliklerinin belirlenmesi
The determination of some important agronomic and quality traits of some peanut varieties having different pod characteristics at different harvesting times in main and double crop growing condiations
HALİL BAKAL
Doktora
Türkçe
2019
ZiraatÇukurova ÜniversitesiTarla Bitkileri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HALİL HALİS ARIOĞLU
- Türkiye'de yetiştirilen bazı Arachis hypogea L. (yerfıstığı) çeşitlerinin farklı ekstrelerinde trans-resveratrol ve polidatin analizi
Analysis of trans-resveratrol and polydatin in different extracts of some Arachis hypogea L. (peanut) cultivars grown in Turkey
BİLGE SALAR
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Eczacılık ve FarmakolojiHacettepe ÜniversitesiFarmakognozi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AYŞE UZ
DR. ÖĞR. ÜYESİ MERVE YÜZBAŞIOĞLU BARAN