İslam felsefesinde nevabit kavramı: Farabi ve İbn Bacce örneği
The consept of nawabit in Islamic philosophy: Examples of al-Farabi and Ibn Bajja
- Tez No: 941741
- Danışmanlar: PROF. DR. İBRAHİM MARAŞ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Felsefe, Philosophy
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Felsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: İslam Felsefesi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 102
Özet
Çalışmamızda“Nevabit”kavramının İslam Felsefesi Öncesi Grek Siyaset Felsefesi ve İslam felsefesi siyasi düşüncesindeki yeri ele alınmış ve incelenmiştir. Sözlükte“Yeni yetişmiş, sonradan ortaya çıkan, tecrübesiz”anlamına gelen Nevabit kavramı aynı zamanda ayrık otu anlamına da gelir. Kavramsal anlamı ise inançlarını rasyonel temellere oturtamayan, yaşadığı çağın farkında olmayan, dini metinleri yüzeysel yorumlayan kişileri ifade eder. Sırasıyla İslam Öncesi Grek siyaset felsefesinde Nevabit kavramını ele aldığımız çalışmamızda öncelik olarak kavramın tanımlamasını yaptık daha sonra Platon, Aristoteles, Farabi ve İbn Bacce'de Nevabit kavramının nasıl ele alındığını inceledik. Platon ve Aristoteles'e göre Nevabit kavramı adil toplum tasavvurlarında erdemli olmayanı temsil eder. Platon, ahlaki çöküş yaşayan ve erdemden uzaklaşan hükümetlerdeki kişileri nevabit olarak değerlendirir. Daha sonrasında Mu'tezili Âlimler, muhalif grupları eleştirmek ve aşağılamak için kullanmış olduğu bu kavramı Farabi sosyo-politik bir bağlama oturtarak, şehrin düzenini bozan ve hiçbir erdemi olmayan insanlar olarak tanımlamıştır. Ona göre, nevabitler sosyal yapılardaki yozlaşmış insanlardır ve toplum için tehdit unsuru oluştururlar. Farabi, nevabitleri kontrol altına almak için şehirden uzaklaştırma, cezalandırma ve işe yönlendirme gibi yöntemler önerir. Farabi'ye göre iyi bir toplumun temeli; teorik, entelektüel, ahlaki ve pratik olmak üzere dört temel erdemin uygulanmasıdır. Farabi cahil şehirleri alçaklık, şeref, tagallüp ve demokratik şehirler olarak sınıflandırır. Demokratik şehirlerde çeşitliliğin iyi insanların ortaya çıkmasına yardımcı olabileceğini belirtir. Farabi'ye göre zaruret, onur ve demokratik şehirlerin iyi şehirlere dönüşme olasılığı daha yüksektir. Farabi, toplumun bozulabileceğini ancak ideal toplumun erdemli toplum olduğunu ifade eder. Farabi toplumsal mutluluğa odaklanır. İbn Bacce ise Nevabit kavramını erdemli olmayan şehirlerde yaşayan insanlar için kullanır. Çünkü İbn Bacce, Farabi'nin aksine erdemli bir toplumda nevabitlere yer olmadığını savunur. İbn Bacce'ye göre erdemli olmayan toplumlarda yaşayan nevabitler, toplumu daha iyi bir yer haline getirmeye çalışanlardır. Ona göre, erdemli olmayan bir toplumda kişi erdemlerini koruyarak erdemli bir hayat yaşayabilir. İbn Bacce'de“Mütevahid”kavramı, erdemli olmayan bir toplumdan uzaklaşan ve bireysel erdemlerini koruyan kişiyi ifade eder. İbn Bacce, mutluluğun bireysel olarak elde edilebileceğine inanır. Farabi'ye göre Nevabitler, toplumsal düzeni bozan ve kontrol altında tutulması gereken unsurlardır. Aynı zamanda erdemli olmayan toplumlarda dönüşüme katkıda bulunabilecek kişilerdir. İbn Bacce'ye göre ise erdemli olmayan toplumlarda, toplumu daha iyi bir yer yapmaya çalışan kişiler nevabitlerdir.
Özet (Çeviri)
This study examines the concept of“Nevabit”in pre-Islamic Greek political ph ilosophy and Islamic political thought. The term Nevabit, which means“newly grown, recently emerged, inexperienced”in the dictionary, alsomeans weed. Conceptually, it refers people who cannot base their beliefs on rational grounds, are unaware of the times they live in, and interpret religious texts superficially. In our study, where we first discussed the concept of Nevabit in pre-Islamic Greek political philosophy, we first defined the concept and then examined how it was addressed in Plato and Aristotle. According to Plato and Aristotle, the concept of Nevabit represents the unvirtuous in their conceptions of a just society. Plato considers people in governments experiencing moral collapse and moving away from virtue as nevabit. Later, Mu'tazili scholars used this concept to criticize and humiliate opposing groups. Farabi placed this concept in a socio-political context, defining nevabit as people who disrupt the order of the city and have no virtues. According to him, nevabits are corrupted people in social structures and pose a threat to society. Farabi suggests methods such as removing, punishing, and directing nevabits to work in order to control them. According to Farabi, the foundation of a good society is the application of four basic virtues: the oretical, intellectual, moral, and practical. Farabi classifies cities as vile, honorable, dominant, and democratic. He states that diversity in democratic cities can help good people emerge. According to Farabi, it is more likely that necessity, honor, and democratic cities will turn in to good cities. Farabi states that society can be corrupted, but the ideal society is a virtuous society. Farabi focuses on social happiness. Ibn Bajja, on the other hand, uses the concept of Nevabit for people living in unvirtuous scities. However, he argues that there is no place for nevabits in a virtuous society. According to Ibn Bajja, nevabits living in unvirtuous societies are those who try to make society a beter place. According to him, a person can live a virtuous life by protecting their virtues in an unvirtuous society. In Ibn Bajja, the concept of“Mütevahid”refers to the person who distances themselves from an unvirtuous society and protects their individual virtues. Ibn Bajja believes that happiness can be achieved individually. According to Farabi, Nevabits are elements that disrupt social order and need to be controlled. At the same time, they are people who can contribute to transformation in unvirtuous societies. According to Ibn Bajja, in unvirtuous societies, people who try to make society a beter place are nevabits.
Benzer Tezler
- Fârâbi ve İbn Bâcce'nin görüşlerinin karşılaştırılması: Siyaset felsefesi örneği
Comparison of Farabi and Ibn Bacce's view: An example of political philosopy
NUR BANU İLERİGELEN
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
FelsefeEskişehir Osmangazi ÜniversitesiFelsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. KAMİL SARITAŞ
- İbn Bâcce'nin siyaset felsefesi
Ibn Bajja's political philosophy
EMİNE ŞALI
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
FelsefeAkdeniz ÜniversitesiFelsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. KEMAL SÖZEN
- İslâm felsefesinde ahlâk ve kategoriler
Ethics and categories in Islamic philosophy
AYŞE GÖĞSU UĞUZ
Doktora
Türkçe
2024
DinAnkara ÜniversitesiFelsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MÜFİT SELİM SARUHAN
- İslam felsefesinde çifte gerçeklik meselesi
Double reality in Islamic philosophy
ÖNCEL DEMİRDAŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2005
FelsefeFırat ÜniversitesiFelsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı
Y.DOÇ.DR. CEVDET KILIÇ
- İslam felsefesinde yakîn kavramı ve içeriği
The concept and content of certainty in İslamic philosophy
YASEMİN KÖYCÜ
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Dinİstanbul ÜniversitesiFelsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. VEYSEL KAYA