Geri Dön

1908-1938 arası Türk matbuatında psikoloji yazıları

Writings on psychology in the Turkish press (1908–1938)

  1. Tez No: 941747
  2. Yazar: BURAK SAYTEKİN
  3. Danışmanlar: PROF. DR. MELEK DOSAY GÖKDOĞAN
  4. Tez Türü: Doktora
  5. Konular: Felsefe, Philosophy
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2025
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Ankara Üniversitesi
  10. Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Felsefe Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Bilim Tarihi Bilim Dalı
  13. Sayfa Sayısı: 219

Özet

19. yüzyılın ortalarında felsefenin içerisinde değerlendirilen psikoloji, yüzyılın sonuna doğru bilimsel bir disiplin haline gelmiştir. Bu bilimsel zemin iki önemli gelişme sayesinde oluşabilmiştir. Birincisi, psikolojik bilginin mümkün olup olmadığıyla ilgili felsefe düzeyinde yapılan tartışmalardır. İkincisi ise insan bedenini daha iyi anlaşılmasına olanak sağlayan fizyolojik keşiflerdir. Bu zeminde ilerleyen ve bilimsel bir disiplin haline gelmesi belli bir süre alan psikoloji, zamanla çeşitli alt alanlara ayrılmıştır. Tez çalışmasında, 1908 ve 1938 arası Türk matbuatında yer alan psikoloji yazıları ele alınmıştır. Bu dönem, bilimsel bir psikolojinin henüz ortaya çıktığı ve psikoloji alt dallarının geliştiği bir dönemi kapsaması açısından önemlidir. Aynı zamanda Osmanlı‟nın son dönemlerini ve Cumhuriyetin ilk dönemlerini kapsaması açısından değerlidir. Tarihsel bağlamdan uzak kalmamak için psikolojinin kuruluşuna dair bilgiler verilmiş, ilk psikoloji laboratuvarının kuruluş sürecinden bahsedilmiş ve 1908 öncesi Osmanlı Devleti'nde yapılan psikolojik çalışmalar incelenmiştir. 1908 ve 1938 arasında Türk matbuatında yayımlanan 12 yazı 8 başlık halinde incelenmiştir. Bu yazıların özetleriyle beraber ilk kez transkripsiyonlarının tam hali verilmiştir. Dönemin kitaplarında ele alınan konular ve psikanalizle ilgili yazılar değerlendirilmiştir. Türkiye‟de ilk psikoloji laboratuvarını kurmaya çabalayan Wilhelm Peters'ın çalışmaları ve Türk psikolojisine katkıları sunulmuştur. Tez; 1908-1938 arası dönemde Türk psikolojisinde ele alınan konulara dair bilgi vermekle beraber, aynı zamanda Türk psikolojisinin dünyayı ne kadar takip edebildiğini araştırmaktadır. Bu amaçla; psikolojideki akımların, dergilerin, derneklerin ve laboratuvarların ne zaman geliştiği Amerika ve Japonya ile kıyaslanarak analiz edilmiş ve Türk psikolojisinin o dönemdeki durumu belirlenmeye çalışılmıştır.

Özet (Çeviri)

Psychology, considered within philosophy in the mid-19th century, became a scientific discipline towards the end of the century. This scientific ground was formed thanks to two significant developments. The first was the philosophical discussion about whether psychological knowledge was possible. The second was the physiological discoveries that allowed a better understanding of the human body. Psychology, which progressed on this ground and took a certain period to become a scientific discipline, was divided into various sub-fields over time. In this thesis, psychology articles published in the Turkish press between 1908 and 1938 were examined. This period is essential because it covers a period when scientific psychology was emerging, and sub-branches of psychology were developing. It is also valuable in that it covers the last periods of the Ottoman Empire and the early periods of the Republic. In order not to stay away from the historical context, information about the establishment of psychology was given, the establishment process of the first psychology laboratory was mentioned and psychological studies conducted in the Ottoman Empire before 1908 were examined. Twelve articles published in the Turkish press between 1908 and 1938 were reviewed under eight headings. The summaries of these articles were given along with their complete transcriptions for the first time. The subjects covered in the books of the period and articles on psychoanalysis were evaluated. The studies of Wilhelm Peters, who tried to establish the first psychology laboratory in Türkiye, and his contributions to Turkish psychology were presented. The thesis provides information on the subjects covered in Turkish psychology between 1908 and 1938, and it also investigates how much Turkish psychology could follow the world. For this purpose, the trends, journals, associations, and laboratories in psychology developed were analyzed by comparing them with those in America and Japan, and the situation of Turkish psychology in that period was tried to be determined.

Benzer Tezler

  1. 1918-1938 yılları arası Türk gümrük sistemi

    Turkish customs system between 1918-1938

    MEHTAP KEÇE

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2022

    EkonomiSivas Cumhuriyet Üniversitesi

    Tarih Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. OSMAN KUBİLAY GÜL

  2. 1908-1938 arası reklamlarda kadın imajı

    1908-1938 beettween advertiments of women imaje

    ARZU SOYÇETİN KAYA

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2001

    SosyolojiDokuz Eylül Üniversitesi

    PROF. DR. ZEKİ ARIKAN

  3. Türkiye'de halkçılık akımının gelişimi ve halkçılık uygulamaları (1908-1938)

    The Development and applications of populism in Turkey (1908-1938)

    HASAN DİNÇER

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    1999

    TarihAnkara Üniversitesi

    Tarih Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. NEJAT KAYMAZ

  4. Rize-Batum arası deniz alglerinin taksonomisi

    Başlık çevirisi yok

    HÜSEYİN ERDURAN

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    1993

    BiyolojiEge Üniversitesi

    Biyoloji Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. HÜSEYİN GÜNER

  5. Türkiye'de film müzikleri tarih ve gelişimi

    Başlık çevirisi yok

    BURÇAK ÖZDEMİRDEN

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    1997

    Müzikİstanbul Teknik Üniversitesi

    PROF. DR. SELAHATTİN İÇLİ