Cumhuriyet Dönemi'nde eğitim ve kültür alanındaki girişimlere bir örnek: Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi (1935-1946)
An example of initiatives in the field of education and culture in the Republic period: Faculty of Languages and History-Geography (1935-1946)
- Tez No: 941746
- Danışmanlar: DOÇ. DR. AHMET ŞAMİL GÜRER
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Türk İnkılap Tarihi, History of Turkish Revolution
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Üniversitesi
- Enstitü: Türk İnkılap Tarihi Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 194
Özet
Cumhuriyet ilan edilmeden önce, daha savaş yıllarının zor koşulları altında Atatürk'ün eğitim ve kültür konularına da eğildiği, ilerde yapmayı planladığı bu alanlardaki yeniliklerin işaretini daha o dönemdeki uygulamalarıyla verdiği görülmektedir. Cumhuriyet'in ilanından sonra, Osmanlı Dönemi'nden devam eden eğitimdeki ikili sisteme son verilmiş, eğitimde akılcı ve bilimi esas alan programlar takip edilmeye başlanmıştır. Bu dönemde yapılan eğitim alanındaki başlıca yenilikler, yeni alfabenin kabul edilmesi ve bu alfabenin toplumda yaygınlaştırılmasına yönelik amaçla açılan Millet Mektepleri; okullarda Batılı tarzda eğitim yönünde düzenlemeler; yükseköğretimde ve ortaöğretimde düzenlemeler; öğretmen yetiştirmeye verilen önem sayılabilir. Köyden kalkınmayı hedefleyen, köylere önder nitelikte öğretmen yetiştirmeyi amaçlayan Köy Enstitülerinin kurulması ve halkın eğitimine ve kültürel gelişimine katkı sunan Halkevleri bu dönem eğitim alanındaki özgün ve başarılı girişimlerdir. Cumhuriyet Dönemi'nde kültür alanında ilk önemli girişimler ise, toplumsal ilerleme ve ulus kimliğini geliştirmeye yönelik temel yaklaşımda tarih ve dil alanındaki çalışmalardır. Türk ve Türkiye tarihini araştırmak amacıyla kurulan Türk Tarih Kurumu; Türk dilinin araştırılması ve geliştirilmesi amacına hizmet edecek olan Türk Dil Kurumu, bu çalışmaları organize biçimde sürdürmek ve etkili sonuçlara ulaşmak için kurulmuştu. Eğitim ve kültür alanındaki yeniden yapılanma ve gelişmeye yönelik girişimleri, her iki alanda Cumhuriyet'in başkenti Ankara'da kurulan Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi özelinde örneklemek mümkündür. Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi 22 Haziran 1935 tarihinde Resmi Gazete'de yayınlanan kanunla kurulmuş, açılış hazırlıklarının tamamlanmasından sonra 9 Ocak 1936'da eğitim-öğretime başlamıştır. 1940 yılında şimdi bulunduğu binaya geçinceye kadar Evkaf Apartmanında hizmet vermiş olan Fakülte, açılışını takip eden yıllarda Türkiye'nin sosyal bilimler alanındaki en önemli yüksek öğretim kurumu olmuştur. Türk tarihinin ve dilinin araştırılması, incelenmesi ve bu alanlarda çalışacak, bilgi üretecek uzmanların yetiştirilmesi ve ortaöğretimde görev alacak öğretmenlerin yetiştirilmesi amacıyla açılan Fakülte, ilk açılışından itibaren sınırlı imkânlarına rağmen önemli bir gelişme kaydetmiştir. Evkaf Apartmanındaki ilk yıllarından sonra yeni binasına geçince öğrenci ve öğretim elemanı sayıları da artmaya başlamıştır. Tarih, Türk Dili ve Edebiyatı, Coğrafya, Arkeoloji, Antropoloji, Sinoloji, Hindoloji, Hungaroloji, Sumeroloji, Hititoloji, Arap ve Fars Dili, Rus Dili, İngiliz Dili, Alman Dili, Klasik Filoloji ve Felsefe ilk yıllardan itibaren öğretimi yapılan alanlar olmuştur. Fakülte bünyesinde yer alan bazı alanlar, Türkiye'de hiç bir alt yapısı olmamasına rağmen kısa zamanda yetkin bilimsel araştırmalar yapılacak ve öğrenciler yetiştirilecek aşamaya ulaşabilmişlerdir. Bu gelişmelerde o dönem koşullarında başta Almanya olmak üzere Avrupa ülkelerinden gelerek Fakültede görev almış bilim insanlarının ve yurt dışında eğitim alarak dönen Türk akademisyenlerin çok önemli katkıları olmuştur. Fakültede lisans eğitimi yanında doktora eğitimine de başlanmış, kendi mezunlarından öğretim elemanları yetiştirmiştir. Eğitim kadrosunda kendi alanlarında ün sahibi olan, Türkiye'nin bilim, eğitim ve siyasal hayatında önemli görevler üstlenmiş, Fuat Köprülü, Muzaffer Göker, Şemsettin Günaltay, Şevket Aziz Kansu, Enver Ziya Karal, Halil İnalcık, Afet İnan ve Tahsin Banguoğlu gibi isimler yer almıştır. Bir eğitim ve kültür kurumu olarak halka yönelik eğitim ve kültür faaliyetlerinde de bulunulmuştur. Halka yönelik dersler ve konferanslar verilmiştir. Bu konferanslar sadece Fakültede değil, Türkiye'nin çeşitli kentlerinde de sürdürülmüştür. Yurt içinde ve dışında bilimsel faaliyetlerde bulunulmuş, konferanslar, yayınlar, araştırma ve inceleme gezileri yapılmıştır. Fakültenin sahip olduğu fiziki imkanlar, sosyal, kültürel, sanatsal ve siyasal etkinliklerde kullanılmıştır. Ortak çalışma alanlarındaki kurumlardan, Türk Tarih Kurumu, Türk Coğrafya Kurumu ve belli bir süre Fakültenin idari bünyesinde de bulunan Türk İnkılâp Tarihi Enstitüsü ile bulunduğu mekanı paylaşmıştır. Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi, Ankara Üniversitesinin kuruluşunda da önemli bir role sahip olmuştur.
Özet (Çeviri)
Even before the proclamation of the Republic, under the difficult conditions of the war years, it is seen that Atatürk focused on education and culture and signaled the innovations he planned to make in these fields with his practices at that time. After the proclamation of the Republic, the dual system in education, which had continued from the Ottoman period, was ended and rational, science-based programs began to be followed in education. The main innovations in the field of education in this period include the adoption of the new alphabet and the Schools of the Nation (Millet Mektepleri) opened for the purpose of popularizing this alphabet in the society; arrangements for Western-style education in schools; arrangements in higher and secondary education; and the importance given to teacher training. The establishment of Village Institutes (Köy Enstitüleri), which aimed at development from the village and aimed to train leading teachers for the villages, and the People's Houses (Halkevleri), which contributed to the education and cultural development of the people, were unique and successful initiatives in the field of education in this period. The first important initiatives in the field of culture in the Republican Era were the studies in the fields of history and language with a basic approach to social progress and the development of national identity. The Turkish Historical Society (Türk Tarih Kurumu), which was established to research Turkish and Turkey's history, and the Turkish Language Society (Türk Dil Kurumu), which would serve the purpose of researching and developing the Turkish language, were established to carry out these studies in an organized manner and to achieve effective results. The restructuring and development initiatives in the fields of education and culture can be exemplified by the Faculty of Language and History-Geography (Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi), which was established in Ankara, the capital of the Republic. The Faculty of Language and History-Geography was established by a law published in the Official Gazette (Resmi Gazete) on June 22, 1935, and after the completion of the preparations for its opening, it started education on January 9, 1936. In 1940, the Faculty served in the Evkaf Apartment Building until it moved to its current building, and in the years following its opening, it became Turkey's most important higher education institution in the field of social sciences. The Faculty, which was opened with the aim of researching and studying Turkish history and language, training experts who would work and produce knowledge in these fields, and training teachers to work in secondary education, has made significant progress despite its limited facilities since its first opening. After its first years in the Evkaf Apartment building, the number of students and teaching staff started to increase when it moved to its new building. History, Turkish Language and Literature, Geography, Archaeology, Anthropology, Sinology, Hindology, Hungarology, Sumerology, Hittitology, Arabic and Persian Language, Russian Language, English Language, German Language, Classical Philology and Philosophy have been the fields taught since the first years. Although some of the fields within the Faculty did not have any infrastructure in Turkey, they were able to reach the stage of conducting competent scientific research and training students in a short time. Scientists who came from European countries, especially Germany, and worked at the Faculty, and Turkish academics who returned from studying abroad made significant contributions to these developments. In addition to undergraduate education, the Faculty also started doctoral education and trained academic staff from its own graduates. Among the faculty members were Fuat Köprülü, Muzaffer Göker, Şemsettin Günaltay, Şevket Aziz Kansu, Enver Ziya Karal, Halil İnalcık, Afet İnan and Tahsin Banguoğlu, who were renowned in their fields and played important roles in Turkey's scientific, educational and political life. As an educational and cultural institution, it also engaged in educational and cultural activities for the public. Lectures and conferences were organized for the public. These conferences were held not only at the Faculty but also in various cities across Turkey. Scientific activities, conferences, publications, research and study trips were carried out in Turkey and abroad. The physical facilities of the Faculty were used for social, cultural, artistic and political activities. The Faculty shared its space with the Turkish Historical Society (Türk Tarih Kurumu), the Turkish Geographical Society (Türk Coğrafya Kurmu ) and the Institute of Turkish Revolution History (Türk İnkılâp Tarihi Enstitüsü), which was also part of the administrative structure of the Faculty for a certain period of time. The Faculty of Language and History-Geography (Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi) also played an important role in the establishment of Ankara University.
Benzer Tezler
- Билим, илим жана маданият тармагындагы Кыргызстан менен Түркиянын кызматташтыгы (1992-2012 жж.)
Kırgız Cumhuriyeti ile Türkiye Cumhuriyeti arasında eğitim, bilim ve kültürel ilişkiler (1992-2012)
KADRİ AĞGÜN
Doktora
Kırgızca
2016
TarihKyrgyz State University named after I ArabaevTarih Ana Bilim Dalı
PROF. DR. TÖLÖBEK ABDRAHMANOV
- 1928-1938 yılları arası Harf Devrimi'nin Türk grafik tasarımına yansımaları
Reflections of the Alphabet Revolution between the years of 1928-1938 onto the Turkish graphic design
ÖZLEM UYAN
Sanatta Yeterlik
Türkçe
2021
Güzel SanatlarDokuz Eylül ÜniversitesiGrafik Ana Sanat Dalı
DOÇ. FUAT AKDENİZLİ
- Türkiye Cumhuriyeti'nde müzik kurumlaşması ve kültürel kimlik değişimi
Musical institutionalization and cultural identity change in Turkish Republic
GÜRSEL YURTSEVEN
Doktora
Türkçe
2018
MüzikYıldız Teknik ÜniversitesiSanat ve Tasarım Ana Bilim Dalı
PROF. DR. TURAN SAĞER
- 1923 - 1950 yılları arasında Türk resim sanatının günümüz resim sanatı eğitimine etkisi ve ortaöğretim kurumlarındaki resim derslerine yansıması
The essects of the Turkish art of painting between 1923 and 1950 on the current art education and its reflections on the painting lessons in the secondary edications institutions
SAKİNE DÜZCE
Yüksek Lisans
Türkçe
2015
Eğitim ve ÖğretimMarmara ÜniversitesiGüzel Sanatlar Eğitimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. EROL BULUT