Kanser hastalarına bakım verenlere verilen sağlık inanç modeli temelli kanser eğitiminin kanser bilgi yüküne,kanser taramalarına yönelik bilgi ve tutuma etkisi
Effect of health belief model-based cancer education given to cancer patients' caregivers on cancer information burden, knowledge and attitudes towards cancer screening
- Tez No: 941854
- Danışmanlar: DOÇ. DR. FATMA ÖZLEM ÖZTÜRK
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Hemşirelik, Nursing
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Üniversitesi
- Enstitü: Sağlık Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Hemşirelik Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 92
Özet
Bu çalışma; kanser hastalarına bakım veren bireylere verilen Sağlık İnanç Modeli temelli kanser eğitiminin kanser bilgi yüküne, kanser taramalarına yönelik bilgi ve tutuma etkisini belirlemek amacıyla yapılmıştır. Randomize kontrollü olarak yürütülen bu çalışma Ankara Dr. Abdurrahman Yurtaslan Onkoloji Eğitim ve Araştırma Hastanesi Hematoloji, Medikal Onkoloji ve Radyoterapi kliniklerinde 2024 yılının Ekim-Aralık aylarında yürütülmüştür. Araştırma kanser hastalarına bakım veren 37 deney ve 37 kontrol olmak üzere toplamda 74 bakım verici ile tamamlanmıştır. Veri toplamak amacıyla Tanımlayıcı Özellikler Bilgi Formu, Kanser Bilgi Yükü Ölçeği, Kanser Taramalarına Yönelik Bilgi Ölçeği ve Kanser Taramalarına Yönelik Tutum Ölçeği kullanılmıştır. Uygulama süreci ön test, girişim, son test ve izlem testi olmak üzere dört aşamadan oluşmaktadır. Ön test aşamasında deney ve kontrol grubundaki bakım verenlere Tanımlayıcı Özellikler Bilgi Formu, Kanser Bilgi Yükü Ölçeği, Kanser Taramalarına Yönelik Bilgi Ölçeği ve Kanser Taramalarına Yönelik Tutum Ölçeği uygulanmıştır. Girişim aşamasında deney grubunda bulunan katılımcılara dört oturumdan oluşan Sağlık İnanç Modeli temelli kanser eğitim programı uygulanmıştır. Eğitim oturumları haftada bir kez yapılmıştır. Kontrol grubunda bulunan katılımcılara ise herhangi bir girişimde bulunulmamıştır. Son test ve izlem testi aşamasında deney ve kontrol grubuna Kanser Bilgi Yükü Ölçeği, Kanser Taramalarına Yönelik Bilgi Ölçeği ve Kanser Taramalarına Yönelik Tutum Ölçeği uygulanmıştır. Verilerin değerlendirilmesinde tanımlayıcı istatistikler, Ki-kare Testi, Bağımsız Örneklem T Testi, Tekrarlı Ölçümlerde Varyans Analizi testleri kullanılmıştır. Deney ve kontrol gruplarının ön test Kanser Bilgi Yükü, Kanser Taramalarına Yönelik Bilgi düzeyi ve Kanser Taramalarına Yönelik Tutum düzeyi puan ortalamaları arasında anlamlı bir fark olmadığı belirlenmiştir (p>0.05). Deney ve kontrol grupları için gruplar arası puan ortalaması karşılaştırmasında kanser bilgi yükünün azaltılmasında, kanser taramalarına yönelik bilgi ve tutum düzeyinin artırılmasında grup*zaman etkileşimi anlamlı bulunmuştur (p
Özet (Çeviri)
This study aimed to determine the effect of Health Belief Model based cancer education provided to caregivers of cancer patients on cancer information burden, knowledge, and attitudes toward cancer screenings. This randomized controlled study was conducted in Ankara Dr. Abdurrahman Yurtaslan Oncology Training and Research Hospital Hematology, Medical Oncology and Radiotherapy clinics between October and December 2024. The study was completed with a total of 74 caregivers, 37 experimental and 37 control, who provided care to cancer patients. Descriptive Characteristics Information Form, Cancer Information Burden Scale, Knowledge Scale About Cancer Screenings, and Attitude Scale Towards Cancer Screenings were used to collect data. The application process consisted of four stages: pre-test, intervention, post-test, and follow-up test. In the pre-test stage, the Descriptive Characteristics Information Form, Cancer Information Burden Scale, Knowledge Scale About Cancer Screenings, and Attitude Scale Towards Cancer Screenings were applied to the caregivers in the experimental and control groups. In the intervention stage, a four-session Health Belief Model-based cancer education program was applied to the participants in the experimental group. Education sessions were held once a week. No intervention was made to the participants in the control group. In the post-test and follow-up test stages, the Cancer Information Burden Scale, the Cancer Screening Knowledge Scale and the Cancer Screening Attitude Scale were applied to the experimental and control groups. Descriptive statistics, Chi-square Test, Independent Sample T Test, and Repeated Measures Analysis of Variance tests were used in the evaluation of the data. It was determined that there was no significant difference between the pre-test Cancer Information Load, Knowledge Level Towards Cancer Screening and Attitude Level scores of the experimental and control groups (p>0.05). In the comparison of mean scores between the groups for the experimental and control groups, the group*time interaction was found to be significant in reducing cancer information load and increasing knowledge and attitude levels towards cancer screenings (p
Benzer Tezler
- Kanser hastalarına bakım verenlere uygulanan reikinin stres düzeyine etkisi
The effect of reikin on stress level applied to careers in cancer patients
ULVİYE ÖZCAN YÜCE
- Onkoloji hastasına evde bakım verenlerin bakım yükünün incelenmesi
Study the burden of home care providers of oncology patients
ÖZLEM UĞUR
Doktora
Türkçe
2006
HemşirelikEge Üniversitesiİç Hastalıkları Hemşireliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ÇİÇEK FADILOĞLU
PROF. DR. AYFER KARADAKOVAN
PROF. DR. ERDEM GÖKER
- Kanserli hastalara bakım verenlerde bakım yükü ve algılanan sosyal destek arasındaki ilişki
Burden of care for caregivers of patients with cancer and the relationship between perceived social support
FATMA KAHRIMAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2014
HemşirelikEge ÜniversitesiHemşirelik Esasları Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. AYTEN ZAYBAK
- Kanser hastalarına bakım veren aile üyelerinin bakım yükü ve uyku kalitesinin incelenmesi
Evaluation of care burden and sleep quality among family caregivers of patients with cancer
SEDA KORKMAZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2025
HemşirelikEge ÜniversitesiHemşirelik Esasları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AYTEN ZAYBAK
- Sosyal hizmet bakış açısı ile hospis bakım hizmeti: Terminal dönemindeki kanser hastalarına bakım veren sağlık profesyonelleri ile hasta yakınlarının görüşlerinin değerlendirilmesi
Hospice care service with social work perspective: The opinions evaluation of the healthcare professionals and patient's relatives who care for cancer patients in their terminal period
AYŞE MİNE İŞLER
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Sosyal HizmetManisa Celal Bayar ÜniversitesiSosyal Hizmet Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. BUĞRA YILDIRIM