Depremi yaşamış bireylerin deprem stresi ile başetme stratejileri ve kişilik özellikleri arasındaki ilişki
The relationship between earthquake stress coping strategies and personality traits of individuals who experienced the earthquake
- Tez No: 942066
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ NURGÜL KARAKURT
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Hemşirelik, Nursing
- Anahtar Kelimeler: Afet psikolojisi, Başa çıkma stratejileri, Deprem, Halk sağlığı hemşireliği, Kişilik özellikleri, Coping strategies, Disaster psychology, Earthquake, Personality traits, Public health nursing
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Erzurum Teknik Üniversitesi
- Enstitü: Sağlık Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Halk Sağlığı Hemşireliği Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 69
Özet
Depremi Yaşamış Bireylerin Deprem Stresi ile Başetme Stratejileri ve Kişilik Özellikleri Arasındaki İlişki Amaç: Bu araştırma, depremi yaşamış bireylerin kişilik özellikleri ile deprem sonrası stresle başa çıkma stratejileri arasındaki ilişkiyi incelemek amacıyla yapılmıştır. Yöntem: Araştırma, tanımlayıcı ve ilişkisel tarama modelinde yürütülmüştür. Adıyaman ili Kahta ilçesinde yaşayan ve depremi deneyimlemiş bireylerden gelişigüzel örnekleme yöntemiyle seçilen 290 kişiden veri toplanmıştır. Veriler;“Kişisel Bilgi Formu”,“Beş Faktör Kişilik Özellikleri Ölçeği”ve“Deprem Sonrası Stresle Başetme Stratejilerinin Değerlendirilmesi Ölçeği”aracılığıyla yüz yüze görüşmelerle elde edilmiştir. Bulgular: Katılımcıların %50,3'ü kadın, %62,4'ü 18-34 yaş aralığında, %50,7'si evlidir. %51,7'si deprem nedeniyle mal veya para kaybı yaşamıştır; %48,6'sının aile üyelerinden biri vefat etmiştir. Kişilik özelliklerinde en yüksek ortalama öz denetimlilikte (X̄=7,48), en düşük ise nörotiklikte (X̄=6,04) bulunmuştur. Başetme stratejileri içerisinde dini başetme (X̄=17,14) ve olumlu yeniden değerlendirme (X̄=19,25) yüksek düzeyde, sosyal destek arama ise (X̄=12,67) orta düzeydedir. Korelasyon analizine göre dışadönüklük, uyumluluk ve deneyime açıklık gibi pozitif kişilik özellikleri, olumlu başetme stratejileriyle anlamlı ilişkiler göstermiştir. Regresyon analizinde, dini başetme davranışının en güçlü yordayıcısı uyumluluk; olumlu yeniden değerlendirmenin nörotiklik ve deneyime açıklık; sosyal destek aramanın ise dışadönüklük ve deneyime açıklık olduğu belirlenmiştir. Sonuç: Deprem sonrası bireylerin başetme biçimlerinde kişilik özelliklerinin belirleyici olduğu saptanmıştır. Halk sağlığı hemşirelerinin, afet sonrası bireylere yönelik müdahalelerinde kişilik yapılarını dikkate alarak bireylere uygun psikososyal destek sunmaları önem arz etmektedir.
Özet (Çeviri)
The Relationship Between Earthquake Stress Coping Strategies and Personality Traits of Individuals Who Experienced the Earthquake Aim: This study aimed to examine the relationship between personality traits and post-earthquake coping strategies among individuals who experienced earthquakes. Method: This descriptive and correlational study was conducted in Adıyaman, Türkiye. Data were collected from 290 individuals selected through simple random sampling. The data collection tools included a“Demographic Information Form,”the“Big Five Personality Traits Scale,”and the“Post-Earthquake Coping Strategies Scale.”Face-to-face interviews were conducted, and the data were analyzed using SPSS 22.0 with descriptive statistics, t-tests, ANOVA, Pearson correlation, and multiple regression analyses. Results: Of the participants, 50.3% were female, 62.4% were aged between 18 and 34, and 50.7% were married. Additionally, 51.7% experienced financial or property loss, and 48.6% had lost a family member due to the earthquake. The highest personality trait scores were found in conscientiousness (X̄=7.48), while the lowest were in neuroticism (X̄=6.04). Among the coping strategies, religious coping (X̄=17.14) and positive reappraisal (X̄=19.25) were at high levels, while seeking social support (X̄=12.67) was at a moderate level. Correlation analysis showed significant positive associations between traits such as extraversion, agreeableness, and openness to experience and positive coping strategies. Regression analysis revealed that agreeableness was a significant predictor of religious coping; neuroticism and openness were predictors of positive reappraisal; and extraversion and openness were predictors of seeking social support. Conclusion: The findings suggest that personality traits play a significant role in the selection and use of coping strategies after an earthquake. It is recommended that public health nurses consider personality structures when providing psychosocial support to individuals affected by disasters.
Benzer Tezler
- İstanbul çevresinde beklenen büyük depreme yönelik kişilerin tutumlarının kişilik özellikleri (Beş faktör kişilik kuramı üzerinden) ve deprem stresi ile baş etme stratejileri açısından incelenmesi
Examination of people's attitudes towards the expected major earthquake around Istanbul in terms of personality traits (Through the five factor personality theory) and earthquake stress coping strategies
ŞEVVAL NUR PAŞAOĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Psikolojiİstanbul Gedik ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. BURCU RAHŞAN ERİM
- Travma sonrası stres bozukluğu gösteren hastalarda bir hemşirelik modelinin kullanımının semptom düzeyine etkisi
The effect of using a nursing model on smptomatology of post traumatic stress disorder
FAHRİYE OFLAZ
- 1999 Marmara Depremini yaşamış bireylerin psikolojik dayanıklılıklarının çeşitli değişkenler açısından incelenmesi
Research of psychological resilience of people who experienced 1999 Marmara Earthquake in terms of variaty of variables
BETÜL SÜZEN
- Depremzede bireylerin spiritüel iyi oluş ve baş etme becerilerinin travma sonrası stres bozukluğu belirtileri üzerine olan etkilerinin incelenmesi
Examining the effects of earthquake survivors' spiritual well-being and coping skills on post-traumatic stress disorder symptoms
CİHAN SUCU
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
PsikolojiUluslararası Kıbrıs ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ BENGÜ BERKMEN
- Urban psychology: Evaluatıng the nexus between urban well-beıng and plannıng over the case of kuzguncuk
Kent psikolojisi: kentsel refah ve planlama ilişkisinin kuzguncuk örneği üzerinden değerlendirilmesi
BAN QUSAY SHAREEF ALDARWISH
Yüksek Lisans
İngilizce
2025
Şehircilik ve Bölge Planlamaİstanbul Teknik ÜniversitesiŞehir ve Bölge Planlama Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. İMGE AKÇAKAYA WAITE JR