Kamu hizmetlerinde yapay zeka uygulamalarının kullanımı: Gümrük beyan ve kontrol süreçleri açısından bir değerlendirme
The use of artificial intelligence applications in public services: An evaluation in the context of customs declaration and control processes
- Tez No: 942291
- Danışmanlar: PROF. DR. DOĞAN NADİ LEBLEBİCİ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Kamu Yönetimi, Public Administration
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Hacettepe Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Siyaset Bilimi ve Kamu Yönetimi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Kamu Yönetimi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 253
Özet
TEKELİOĞLU, Emine Bilgehan. Kamu Hizmetlerinde Yapay Zeka Uygulamalarının Kullanımı:Gümrük Beyan Ve Kontrol Süreçleri Açısından Bir Değerlendirme Yüksek Lisans, Ankara, 2025. 21.yüzyılda dijitalleşme, kamu kurumlarında yalnızca teknolojik bir yenilenme olarak değil, süreçlerin yeniden tasarlandığı, şeffaflık ve hesap verebilirliğin merkeze alındığı modern bir yönetişim paradigması olarak karşımıza çıkmaktadır. Bu dönüşüm içerisinde, gümrük idarelerinin dijital çağa uyum sağlaması, küresel ticaretin hızı ve güvenliği açısından kaçınılmaz bir gereklilik olmuştur. Bu araştırma, yapay zekâ (YZ) teknolojilerinin gümrük idarelerindeki kontrol ve beyan mekanizmalarına entegrasyon olanaklarını incelemeyi, ülke örneklerini değerlendirmeyi ve Türkiye Gümrük İdaresi için uygulanabilir stratejiler geliştirmeyi hedeflemektedir. Araştırma öncelikle yapay zekânın kavramsal çerçevesini, gelişim sürecini, temel bileşenlerini ve uygulama sahalarını ele almakta; sonrasında kamu hizmet alanlarında ve özellikle gümrük operasyonlarında YZ kullanım modellerini irdelemektedir. Mevcut dijital gümrük uygulamaları analiz edildikten sonra, veri dijitalleştirme süreçleri, otomatik beyanname oluşturma sistemleri, görüntü işleme teknolojileriyle sınıflandırma, karmaşık vergi hesaplama mekanizmaları ve interaktif sanal asistanlar gibi alanlarda YZ'nin sunduğu potansiyel avantajlar detaylı olarak ele alınmıştır. Çalışma ayrıca, Dünya Gümrük Örgütü, Dünya Ticaret Örgütü, AB stratejileri ve çeşitli ülke deneyimleri ışığında uluslararası yaklaşımları değerlendirerek Türk Gümrük İdaresi için özgün öneriler sunmaktadır. Sonuç olarak araştırma, YZ destekli sistemlerin gümrük süreçlerine entegrasyonunun; operasyonel verimliliği iyileştirme, hata oranlarını düşürme, denetim kalitesini artırma ve kurumsal kapasiteyi güçlendirme potansiyelini ortaya koymaktadır. Bu bağlamda çalışma, akademik bilgi birikimine katkı sunmanın yanı sıra, karar alıcılar ve uygulayıcılar için pratik bir referans kaynağı oluşturmayı amaçlamaktadır. Anahtar Sözcükler Yapay zekâ, Gümrük, Dijital Kamu Yönetimi , Gümrük Beyanı, Gümrük Kontrolü
Özet (Çeviri)
TEKELİOĞLU, Emine Bilgehan The Use of Artificial Intelligence Applications in Public Services: An Evaluation In The Context of Customs Declaration and Control Processes, Master's Thesis, Ankara, 2025. In the 21st century, digitalization has emerged not merely as a technological renewal in public institutions but as a modern governance paradigm that redefines processes, placing transparency and accountability at its core. Within this transformation, the adaptation of customs administrations to the digital age has become an inevitable necessity for the speed and security of global trade. This research aims to examine the integration potential of artificial intelligence (AI) technologies into control and declaration mechanisms in customs administrations, evaluate country-specific examples, and develop actionable strategies for the Turkish Customs Administration. The study first addresses the conceptual framework, evolution, core components, and application domains of AI. Subsequently, it explores AI utilization models in public services, particularly in customs operations. After analyzing existing digital customs practices, the potential advantages of AI in areas such as data digitization processes, automated declaration generation systems, classification via image processing technologies, complex tax calculation mechanisms, and interactive virtual assistants are discussed in detail. The research also evaluates international approaches through the lens of the World Customs Organization (WCO) perspectives, EU strategies, and various national experiences, offering tailored recommendations for the Turkish Customs Administration. In conclusion, the study demonstrates that integrating AI-supported systems into customs processes holds significant potential to improve operational efficiency, reduce error rates, enhance audit quality, and strengthen institutional capacity. In this context, the research aims not only to contribute to academic knowledge but also to serve as a practical reference for policymakers and practitioners. Keywords Artificial Intelligence, Customs, Digitial Public Administration,Customs Declaration, Customs Control
Benzer Tezler
- Halkla ilişkiler bakış açısıyla yapay zekâ ve CRM kullanarak yerel yönetimlerde süreç iyileştirme
Improving processes in local governments using artificial intelligence and CRM from a public relations perspective
CANDAN YILMAZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2025
Endüstri ve Endüstri MühendisliğiYalova ÜniversitesiEndüstri Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. İBRAHİM SABUNCU
- Kamu düzeninin korunmasında jandarmanın yetkileri
Administrative police powers of the gendarmerie in the protection of public order
HALİL CAN BAKAR
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Kamu YönetimiDokuz Eylül ÜniversitesiKamu Yönetimi Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ EMİN KOÇ
- E-devlet uygulamalarında yapay zekâ kullanımı: Millî Eğitim Bakanlığı örneği
The use of artificial intelligence in e-government applications: A case study of the Ministry of National Education
YASİN TEMEL
Doktora
Türkçe
2024
Kamu YönetimiMuğla Sıtkı Koçman ÜniversitesiKamu Yönetimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. BAYRAM COŞKUN
- Yapay zekâ sistemlerinin tıbbi görüntüleme alanında kullanımında etik: Radyoloji uzmanlarının görüş ve tutumları
Ethics of using artificial intelligence systems in medical imaging: views and attitudes of radiologists
SEÇİL ÖZÇİFTÇİ
Doktora
Türkçe
2024
Deontoloji ve Tıp TarihiKocaeli ÜniversitesiTıp Tarihi ve Etik Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ASLIHAN AKPINAR
- Yapay zekânın kamu güvenliğine etkisi: Türkiye örneği
The impact of artificial intelligence on public security: The case of Türkiye
AHMET CAN SEÇER
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Kamu YönetimiAnkara Sosyal Bilimler ÜniversitesiKamu Yönetimi Bilim Dalı
PROF. DR. ONUR ENDER ASLAN
DOÇ. DR. SELİM ÇAPAR