Yapılandırmacı eğitim yaklaşımı çerçevesinde okul kütüphanelerinin işlevleri
Functions of school libraries within the framework of constructivist education approach
- Tez No: 942505
- Danışmanlar: PROF. DR. TÜLAY OĞUZ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Bilgi ve Belge Yönetimi, Eğitim ve Öğretim, Information and Records Management, Education and Training
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Bilgi ve Belge Yönetimi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 129
Özet
Bilgi toplumuna geçişle birlikte eğitim sistemlerinde köklü bir dönüşüm yaşanmış, bu dönüşüm bireylerin bilgiye erişim, bilgiyi üretme ve etik bir biçimde kullanma becerilerini temel alan yapılandırmacı eğitim yaklaşımının ön plana çıkmasına neden olmuştur. Bu çalışmada, yapılandırmacı eğitim anlayışının temel ilkeleri ile Türkiye'de bu anlayış doğrultusunda şekillenen eğitim programlarının, okul kütüphanelerinin işlevlerine nasıl yansıdığı incelenmiştir. Tez kapsamında, okul kütüphanelerinin 21. yüzyılın gerektirdiği eleştirel düşünme, problem çözme, bilgi okuryazarlığı, dijital yeterlilik ve yaşam boyu öğrenme gibi becerilerin kazandırılmasında nasıl daha işlevsel hale getirilebileceği kavramsal bir çerçevede çözümlenmiştir. Araştırmanın temel problemi, Türkiye'de 2003 yılından itibaren benimsenen yapılandırmacı eğitim anlayışına rağmen, okul kütüphanelerinin bu pedagojik dönüşüme yeterince entegre edilememiş olmasıdır. Eğitim programlarının öğrenci merkezli ve aktif öğrenmeyi esas alan yapısına karşın, okul kütüphanelerinin öğretim süreçleriyle bütünleştirilememesi, nitelikli kütüphaneci eksikliği, mevzuat boşlukları ve uygulamadaki yetersizlikler, bu uyumsuzluğun temel nedenleri arasında gösterilmiştir. Betimleme yöntemi ile gerçekleştirilen bu araştırmada, nitel araştırma desenlerinden biri olan belgesel tarama yöntemi de kullanılmıştır. Doküman analizi olarak da adlandırılan bu yöntem, belirli bir amaca yönelik olarak yazılı ve görsel materyallerin sistemli biçimde bulunması, okunması, not alınması ve analiz edilmesi süreçlerini kapsamaktadır. AASL (American Association of School Librarians) tarafından yayımlanan uluslararası okul kütüphanesi standartları başlıca referans noktası olarak alınmış; Türkiye'deki okul kütüphanelerinin yapısının bu standartlarla uyumu yapılandırmacılık bağlamında değerlendirilmiştir. Elde edilen bulgular doğrultusunda, Türkiye'de okul kütüphanelerinin yapılandırmacı öğrenme ortamları olarak etkinleştirilebilmesi için öğretim programlarıyla uyumlu bir kütüphane öğretim programının geliştirilmesi, mesleki yeterliliğe sahip kütüphanecilerin istihdam edilmesi ve öğretmen-kütüphaneci işbirliğinin kurumsallaştırılması gerekliliği vurgulanmış ve öneriler getirilmiştir. Bu çalışmanın, okul kütüphanelerinin yalnızca bilgiye erişimi kolaylaştıran fiziksel mekânlar olarak değil; aynı zamanda öğrencilerin bilişsel, sosyal ve duyuşsal gelişimlerini destekleyen çok yönlü, etkileşimli ve öğrenci merkezli eğitim ortamları olarak yeniden değerlendirilmesine yönelik politika geliştirme süreçlerine katkı sağlayacağı öngörülmektedir. Elde edilen bulgular doğrultusunda, okul kütüphanelerinin eğitim sistemindeki işlevinin, yapılandırmacı öğrenme anlayışına uygun biçimde yeniden tanımlanması ve karar vericiler tarafından bu doğrultuda kapsamlı, sürdürülebilir ve uygulamaya dönük stratejilerin geliştirilmesi gerektiği vurgulanmaktadır.
Özet (Çeviri)
With the transition to the information society, education systems have undergone a profound transformation, leading to the emergence of the constructivist education approach, which emphasizes individuals' abilities to access, produce, and ethically use information. This study examines how the fundamental principles of the constructivist education approach and the educational programs shaped in line with this approach in Turkey are reflected in the functions of school libraries. Within the scope of the thesis, school libraries were analyzed within a conceptual framework in terms of how they can be made more functional in fostering 21st-century skills such as critical thinking, problem-solving, information literacy, digital competence, and lifelong learning. The main problem of the research is that despite adopting the constructivist education approach in Turkey since 2003, school libraries have not been sufficiently integrated into this pedagogical transformation. The inability to integrate school libraries into instructional processes despite the student-centered and active learning-oriented structure of educational programs, the shortage of qualified librarians, regulatory gaps, and inadequacies in implementation have been identified as the primary reasons for this misalignment. In this study, which was conducted using the descriptive method, the documentary research method, one of the qualitative research designs, was also employed. Also referred to as document analysis, this method involves the systematic identification, review, note-taking, and analysis of written and visual materials for a specific purpose. The international school library standards published by the American Association of School Librarians (AASL) were taken as the primary reference point; the structure of school libraries in Turkey was evaluated regarding their alignment with these standards within the context of constructivism. Based on the findings, it is emphasized that to activate school libraries in Turkey as constructivist learning environments, it is necessary to develop a library instructional program compatible with educational curricula, employ librarians with professional competencies, and institutionalize teacher-librarian collaboration. This study is anticipated to contribute to policy development processes aimed at redefining school libraries as physical spaces facilitating access to information and as multifaceted, interactive, and student-centered educational environments that support students' cognitive, social, and affective development. In line with the findings, it is highlighted that the function of school libraries within the education system should be redefined by the constructivist learning approach and that comprehensive, sustainable, and practice-oriented strategies should be developed by policymakers accordingly.
Benzer Tezler
- İlköğretim okullarında 1?5. sınıflarda yapılandırmacılık yaklaşımına göre oluşturulan eğitim programlarının uygulanmasında öğretmen ve yöneticilerin karşılaştığı sorunlar
The problems confronted by teachers and school principals related to the application of educational programmes formed according to constructivist approach in primary schools
SEVİNÇ DEMİR
Yüksek Lisans
Türkçe
2009
Eğitim ve ÖğretimGaziantep ÜniversitesiEğitim Bilimleri Bölümü
YRD. DOÇ. DR. SEVİLAY ŞAHİN
- Okul dışı öğrenmeye ilişkin sosyal bilgiler öğretmenlerinin görüşleri
Social studies teacher's views on outdoor education
ADEM ÖZTÜRK
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Eğitim ve ÖğretimNiğde Ömer Halisdemir ÜniversitesiTürkçe ve Sosyal Bilimler Eğitimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ELVAN YALÇINKAYA
- İlköğretim fen ve teknoloji dersinde sistem dinamiği yaklaşımının tutuma, başarıya ve farklı becerilere etkisinin araştırılması
The effect of the system dynamics approach on students attitude, scientific success and different skills in middle school science and technology course
HASRET NUHOĞLU
- 2005, 2023 ve 2024 Maarif Modeli hayat bilgisi programlarının öğretmen görüşlerine dayalı olarak karşılaştırmalı analizi
A comparative analysis of the 2005, 2023, and the 2024 Maarif Model life sciences curricula based on teacher opinions
MELİKE SEVİNÇ
Yüksek Lisans
Türkçe
2025
Eğitim ve ÖğretimKocaeli ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ İSMET ŞAHİN
- Ortaöğretim öğretmenlerinin uzaktan eğitimde dijital öğretim becerileri (ÜZEDÖB)'nin geliştirilmesine yönelik bir mesleki gelişim programı önerisi
Proposal for a professional development curriculum for improving secondary education teachers' digital teaching skills in distance education (DTSDE)
ERCAN GÜRÜLTÜ
Doktora
Türkçe
2024
Eğitim ve ÖğretimMarmara ÜniversitesiEğitim Programları ve Öğretimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SEYFİ KENAN
PROF. DR. SEVAL EMİNOĞLU KÜÇÜKTEPE