Postdramatik tiyatroda kadın bedeni ve cinsel kimlik temsilleri
Representations of women's body and sexual identity in postdramatic theatre
- Tez No: 943048
- Danışmanlar: DOÇ. DR. MAHİNUR AKŞEHİR
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Sosyoloji, İngiliz Dili ve Edebiyatı, Sociology, English Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Manisa Celal Bayar Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Kadın Çalışmaları Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Kadın Çalışmaları Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 323
Özet
Bu tez, postdramatik tiyatroda kadın bedeni ve cinsel kimlik temsillerinin nasıl yapılandırıldığını, Judith Butler'ın“performatiflik”kuramı temelinde analiz etmeyi amaçlamaktadır. Bu bağlamda, Sarah Kane'in Psikoz 4.48, Martin McDonagh'ın Leenane'in Güzellik Kraliçesi ve Mark Ravenhill'in Alışveriş ve S***ş adlı oyunları feminist kuram ve postdramatik tiyatro perspektifinden çok katmanlı bir biçimde incelenmiştir. Tez üç ana kuramsal yapı etrafında şekillendirilmiştir: postdramatik tiyatronun biçimsel olanakları, postmodern feminist teori ve Judith Butler'ın toplumsal cinsiyetin performatifliği kuramı. Birinci bölümde postdramatik tiyatro ve postmodern feminizmin teorik çerçevesi çizilmiş; ikinci bölümde Butler'ın kimlik, cinsiyet ve beden politikaları üzerine düşünceleri detaylandırılmıştır. Üçüncü, dördüncü ve beşinci bölümlerde ise sırasıyla Kane, McDonagh ve Ravenhill'in oyunları“Karakter ve Beden”,“Beden Politikalarına Eleştirel Tavır”,“Kimlik ve Ses”,“Geleneksel Kalıpların Ters Yüz Edilmesi”,“Cinsellik ve Cinsel Kimlikler”ve“Performatiflik”başlıkları altında incelenmiştir. Çalışmada nitel araştırma yöntemlerinden içerik analizi benimsenmiş; metinler sosyo-kültürel bağlamları içinde çözümlenerek kuramsal yaklaşımlarla ilişkilendirilmiştir. Butler'ın“kimliğin özsel değil, toplumsal normların tekrar yoluyla kurulan bir performans olduğu”düşüncesinden yola çıkılarak, kadın karakterlerin bedensel ve cinsel temsillerinin nasıl sabitlenemez, akışkan ve çelişkili yapılarla biçimlendiği gösterilmiştir. Tezin sonucunda, incelenen oyunların, kadın bedenini yalnızca temsili değil aynı zamanda politik bir sahneleme aracı olarak kullandığı; toplumsal cinsiyet normlarına meydan okuyarak alternatif kimlik formlarını görünür kıldığı ortaya konmuştur. Bu çerçevede, postdramatik tiyatronun biçimsel yapısı ile feminist kuramın ideolojik zemini arasında güçlü bir etkileşim olduğu; bedenin, sesin ve sessizliğin politik bir direnç alanı hâline geldiği sonucuna ulaşılmıştır.
Özet (Çeviri)
This thesis explores how representations of the female body and sexual identity are constructed in postdramatic theatre, using Judith Butler's theory of“gender performativity”as a conceptual framework. In this context, Sarah Kane's 4.48 Psychosis, Martin McDonagh's The Beauty Queen of Leenane, and Mark Ravenhill's Shopping and F***ing are examined through a multi-layered analysis that draws on both feminist theory and postdramatic theatre aesthetics. The thesis is structured around three central theoretical frameworks: the formal possibilities of postdramatic theatre, postmodern feminist theory, and Butler's theory of gender performativity. The first chapter outlines the theoretical background of postdramatic theatre and postmodern feminism; the second chapter delves into Butler's views on identity, gender, and the politics of the body. The third, fourth, and fifth chapters focus respectively on the plays by Kane, McDonagh, and Ravenhill, analyzing them under thematic headings such as“Characters and the Body,”“A Critical Stance on Body Politics,”“Identity and Voice,”“Subversion of Traditional Norms,”“Sexuality and Sexual Identities,”and“Performativity.”The research adopts a qualitative methodology, particularly content analysis, interpreting the texts within their socio-cultural contexts and connecting them with relevant theoretical approaches. Drawing on Butler's argument that identity is not innate but rather constructed through the repetition of social norms, the thesis explores how female characters' representations of the body and sexuality are shaped as unstable, fluid, and contradictory processes. The study concludes that the plays examined not only represent the female body but also utilize it as a site of political enactment. They challenge prevailing gender norms and bring alternative identity formations to the fore. Ultimately, the findings demonstrate a strong interplay between the formal structure of postdramatic theatre and the ideological ground of feminist theory, where the body, voice, and even silence emerge as powerful spaces of resistance.
Benzer Tezler
- Temporality and spatiality in contemporary Britisih theatre
Çağdaş İngiliz tiyatrosunda mekansallık ve zamansallık
GÖKÇE AKARIK
Yüksek Lisans
İngilizce
2020
Sahne ve Görüntü SanatlarıGaziantep Üniversitesiİngiliz Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ENES KAVAK
- Postdramatik tiyatroda politik olanın anlamsal ve biçimsel değişimi
The transformation of the meaning and form of the political in postdramatic theatre
AYTUN AKTAN BAHÇECİ
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Güzel Sanatlarİstanbul Aydın ÜniversitesiDrama ve Oyunculuk Ana Sanat Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ SÜNDÜZ HAŞAR
- Model oyunlar bağlamında postdramatik metinler
Postdramatic texts in the context of model plays
MUSTAFA ÇALIŞKAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Sahne ve Görüntü SanatlarıAtatürk ÜniversitesiSahne Sanatları Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ BÜNYAMİN AYDEMİR
- Postmodern tiyatroda sine-dramaturjik yönelimler ve çağdaş uygulamalar
Cine-dramaturgic tendencies and contemporary practices in postmodern theatre
ALİ ÖMÜR ULUSOY
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Sahne ve Görüntü SanatlarıKocaeli ÜniversitesiSahne Sanatları Ana Sanat Dalı
PROF. DR. SEMA GÖKTAŞ
- Çağdaş tiyatroda oyunculuk ve reji açısından anlatı
Narrative in term of acting and directing in contemporary theater
MELİKE DURAK ARAS
Doktora
Türkçe
2025
Sahne ve Görüntü SanatlarıDokuz Eylül ÜniversitesiSahne Sanatları Ana Sanat Dalı
DOÇ. DR. SİBEL ERDENK