Kanonik uyum analizinin zootekni alanında kullanılması
Use of canonical correspondence analysis in animal science data
- Tez No: 943248
- Danışmanlar: DOÇ. DR. YALÇIN TAHTALI
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Ziraat, Agriculture
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Tokat Gaziosmanpaşa Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Zootekni Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Biyometri ve Genetik Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 54
Özet
Bu çalışma, genotip ile yumurta kalite özellikleri arasındaki ilişkiyi çok değişkenli istatistiksel teknikler olan Kanonik Uyum Analizi (KUA) ve Temel Bileşenler Analizi (PCA) kullanarak incelemektedir. İki farklı yumurta tavuğu genotipi, altı temel yumurta kalite parametresi açısından değerlendirilmiştir: yumurta ağırlığı, ak indeksi, Haugh birimi, sarı indeksi, sarı skoru ve pH. Çalışmanın amacı, genotipin yumurta kalitesi üzerindeki etkisini değerlendirmek ve bu etkileri çok boyutlu veri indirgeme ve ilişki modelleme yöntemleriyle görselleştirmektir. KUA sonuçları, genotipin yumurta kalite özellikleri kombinasyonu üzerinde anlamlı bir etkiye sahip olduğunu göstermiştir (F = 7.10, p = 0.0082). Genotip grupları arasında KUA1 skorlarında belirgin bir ayrışma gözlenmiştir. PCA analizi, toplam varyansın %53.9'unu ilk iki bileşenle açıklamış; PC1'in iç kalite özellikleri (örneğin ak indeksi, Haugh birimi), PC2'nin ise dış özellikler ve sarı rengi ile ilgili parametrelerle ilişkili olduğu belirlenmiştir. PCA triplot grafiği, genotiplerin farklı kümelere ayrıldığını ve bu ayrımın özellikle sarı rengi ile iç kalite arasındaki zıt etkilerden kaynaklandığını ortaya koymuştur. Ayrıca, korelasyon analizi bazı kalite değişkenleri (örneğin ak indeksi ile Haugh birimi) arasında güçlü pozitif ilişkiler olduğunu, sarı skorunun ise bu özelliklerle ters yönde ilişkili olduğunu göstermiştir. Regresyon temelli performans değerlendirmelerinde, bireysel kalite özelliklerinin genotiple açıklanmasında sınırlı bir başarı elde edilmiş (R² < 0.06), bu durum çok değişkenli modellemenin gerekliliğini ortaya koymuştur. Genotip karşılaştırmaları, Genotip 2'nin iç kalite parametrelerinde daha başarılı, Genotip 1'in ise sarı rengi açısından üstün olduğunu göstermiştir. Bu bulgular, genotipin yumurta kalite özellikleri üzerinde anlamlı ancak karmaşık bir rol oynadığını göstermekte ve KUA ile PCA gibi çok değişkenli analizlerin, tavuk ıslahı ve seleksiyon programlarında fenotipik değerlendirme için etkili araçlar olduğunu ortaya koymaktadır.
Özet (Çeviri)
This study investigates the relationship between genotype and egg quality traits using Canonical Correspondence Analysis (KUA) and Principal Component Analysis (PCA), which are powerful multivariate statistical techniques. Two different genotypes of laying hens were evaluated based on six key egg quality parameters: egg weight, albumen index, Haugh unit, yolk index, yolk color score, and pH. The aim of the study is to assess how genotype affects overall egg quality variation and to visualize these effects through multidimensional data reduction and association models. The KUA results revealed that genotype significantly influences the combination of egg quality traits (F = 7.10, p = 0.0082), with clear separation observed in KUA1 scores between groups. PCA explained 53.9% of total variance across the first two components, with PC1 associated primarily with internal quality traits (e.g., albumen index, Haugh unit), and PC2 reflecting external and color-related parameters (e.g., yolk score). The PCA triplot showed that the genotypes formed distinct clusters, driven by opposing influences of yolk color and internal freshness indicators. Additionally, correlation analysis demonstrated strong positive associations among traits such as albumen index and Haugh unit, while yolk score appeared to be inversely related. Regression-based performance metrics indicated that multivariate models explained only limited variance individually (R² < 0.06), highlighting the need for holistic multivariate interpretation. Genotypic comparisons confirmed that Genotype 2 excelled in internal quality traits, whereas Genotype 1 had higher yolk coloration. These findings demonstrate that genotype plays a significant but complex role in shaping egg quality traits, and support the use of KUA and PCA for detailed phenotypic evaluation in poultry breeding and selection programs.
Benzer Tezler
- Determinati on of the relationship of Ostracod's (Crustacea) reproductive modes and ecological factors in Muş and Mardi̇n (Turkey)
Muş ve Mardin (Türkiye) illerindeki Ostrakodların (Crustacea) üreme şekilleri ile ekolojik faktörler arasındaki ilişkinin belirlenmesi
OZAN YILMAZ
Yüksek Lisans
İngilizce
2016
BiyolojiAbant İzzet Baysal ÜniversitesiBiyoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. OKAN KÜLKÖYLÜOĞLU
- Abant Gölü (Bolu) bentik makroomurgasız faunası ve dağılımı
Benthic macroinvertebrate fauna and its distribution in Lake Abant (Bolu)
EZGİ TÜZÜN TERESHENKO
- Mogan Gölü'nde fitoplankton komünite metrikleri ve ekolojik kalite durumunun tahmini
Estimation of phytoplankton community metrics and ecological quality status in lake Mogan
DAMLA COŞKUN
- Abant Gölü'nde ekolojik durumun tahmininde fitoplankton ve epifitik diyatome topluluklarının kullanılması
Use of phytoplankton and epiphytic diatom communities for the estimation of ecological status in Lake Abant
TOLGA COŞKUN
Doktora
Türkçe
2017
Su ÜrünleriAnkara ÜniversitesiSu Ürünleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AYŞE NİLSUN DEMİR
- İstanbul Avrupa yakasındaki bazı mezarlıkların florası ve kentsel biyolojik çeşitlilik açısından değerlendirilmesi
Flora of some cemeterıes ın European sıde of Istanbul and evaluatıon ın respect of urban bıodıversıty
BAHRİYE KUŞAK
Doktora
Türkçe
2023
Peyzaj Mimarlığıİstanbul Üniversitesi-CerrahpaşaPeyzaj Mimarlığı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ÜNAL AKKEMİK
DOÇ. DR. HATİCE YILMAZ