Enginar yaprağı (Cynara scolymus) ekstraktının deltametrin maruziyetinde Nil tilapyası (Oreochromis niloticus)'nın oksidatif stres, büyüme performansı, kan parametreleri ve histopatolojisi üzerine etkileri
The effects of artichoke leaf (Cynara scolymus) extract onoxidative stress, growth performance, blood parameters, and histopathology of Nile tilapia (Oreochromis niloticus) exposed to deltamethrin
- Tez No: 943399
- Danışmanlar: PROF. DR. SUAT DİKEL, PROF. DR. MUSTAFA ÖZ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Su Ürünleri, Aquatic Products
- Anahtar Kelimeler: Deltamethrin, Cynara scolymus, Oreochromis niloticus, Büyüme performansı, Kan parametreleri, Deltamethrin, Cynara scolymus, Oreochromis niloticus, Growth Performance, Blood Parameters
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Çukurova Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Su Ürünleri Yetiştiriciliği Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 60
Özet
Bu çalışma, tarımsal faaliyetlerde yaygın olarak kullanılan sentetik bir piretroit insektisit olan Deltamethrin'in (DLM), Nil tilapyası (Oreochromis niloticus) üzerindeki toksik etkilerini ve enginar (Cynara scolymus) yaprağı ekstraktının bu etkileri hafifletici potansiyelini araştırmak amacıyla gerçekleştirilmiştir. Araştırmada, Çukurova Üniversitesi Su Ürünleri Fakültesi Dr. Nazmi Tekelioğlu Tatlı Su Ürünleri Üretim ve Araştırma İstasyonu'ndan temin edilen, ortalama canlı ağırlığı 87,66±2,08 gram olan 240 adet sağlıklı Nil tilapyası deneme materyali olarak kullanılmıştır. Çalışma iki aşamalı olarak planlanmıştır. İlk aşamada, Deltamethrin'in balıklar üzerindeki akut toksisitesini belirlemek amacıyla probit analiz yöntemi kullanılarak 96 saatlik yarı ölümcül konsantrasyon (LC₅₀) değeri hesaplanmış ve bu değer 0,028 mg/L olarak tespit edilmiştir. İkinci aşamada ise, balıklar LC₅₀ değerinin 1/20 oranındaki Deltamethrin konsantrasyonuna maruz bırakılmış ve yemlerine %2 oranında enginar yaprağı ekstraktı ilave edilerek 30 gün süreyle beslenmişlerdir. Deneme süresince su sıcaklığı 25°C'de sabit tutulmuş, büyüme performansı, yem değerlendirme verimleri, hematolojik (RBC, Hb, HCT, MCV, MCH) ve biyokimyasal kan parametreleri (ALP, AST, ALT, Glikoz, kolesterol, total protein, trigliserid), oksidatif stres göstergeleri (TAS, TOS, OSI, SOD, CAT, GPx, MDA) ve histopatolojik değişimler detaylı olarak değerlendirilmiştir. Elde edilen bulgular, Deltamethrin maruziyetinin Nil tilapyasında büyüme performansı, yemden yararlanma oranları ve kan parametreleri üzerinde olumsuz etkiler yarattığını, oksidatif stres seviyelerinde belirgin artışa ve doku hasarına yol açtığını göstermiştir. Bununla birlikte, yemlere %2 oranında enginar yaprağı ekstraktı ilavesinin bu olumsuz etkileri anlamlı ölçüde hafiflettiği ve balık sağlığını iyileştirdiği belirlenmiştir. Sonuç olarak, enginar yaprağı ekstraktının pestisit kaynaklı toksisiteye karşı doğal ve etkili bir yem katkısı olarak değerlendirilebileceği ve akuakültür sektöründe çevre dostu sürdürülebilir üretim uygulamalarına katkı sağlayabileceği ortaya konmuştur.
Özet (Çeviri)
This study was conducted to investigate the toxic effects of Deltamethrin (DLM), a synthetic pyrethroid insecticid ecommonly applied in agricultural areas, on Nile tilapia (Oreochromis niloticus), and to evaluate the potential protective role of artichoke (Cynara scolymus) leaf extract against these effects. A total of 240 Nile tilapia individuals, with an average live weight of 87.66±2.08 grams, were obtained from Çukurova University, Faculty of Fisheries, Dr. Nazmi Tekelioğlu Freshwater Fish Production and Research Station and used as experimental material. The study was carried out in two stages. In the first stage, the acute toxicity level (LC₅₀-96 hours) of Deltamethrin was determined via probit analysis and calculated as 0.028 mg/L. In these conditions, fish were exposed to a sublethal concentration of Deltamethrin (1/20 of LC₅₀) and fed a diet supplemented with 2% artichoke leaf extract for 30 days. Throughout the experimental period, water temperature was maintained at 25°C, and water quality parameters were carefully monitored. At theend of thetrial, growth performance, feed conversionratios, hematological parameters (RBC, Hb, HCT, MCV, MCH), biochemical blood markers (ALP, AST, ALT, glucose, cholesterol, total protein, triglyceride), oxidative stres biomarkers (TAS, TOS, OSI, SOD, CAT, GPx, MDA) and histopathological alterations in major tissues (liver, kidney, gill) were systematically analyzed. The results indicated that Deltamethrin exposure caused significant reductions in growth performance and feed utilization efficiency, altered blood parameters, and triggered oxidative stres and tissue damage in Nile tilapia. However, supplementation with 2% artichoke leaf extract in the diet alleviated these negative effects, improved antioxidant enzyme activities, and mitigated histopathological damage. These findings suggest that artichoke leaf extract can be an effective natural feed additive in reducing pesticide-induced toxicity in aquaculture, promoting fish welfare and contributing to environmentally sustainable production strategies.
Benzer Tezler
- Enginar (Cynara scolymus) yaprağı ekstraktı ilave edilen sardalya (Sardina pilchardus Walbaum,1792) balığı kadınbudu köftelerinin raf ömrünün belirlenmesi
Shelf life of the determination of sardine (Sardina pilchardus Walbaum,1792) balls with added artichoke (Cynara scolymus) leaf extract
TUĞÇE TİRALİ
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
Su Ürünleriİzmir Katip Çelebi ÜniversitesiSu Ürünleri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ FATMA ÖZTÜRK
- Karbon Tetrakloridin (CCl4) indüklediği karaciğer hasarı ve oksidatif stres üzerine Cynara scolymus L. yaprağı ekstraktının etkileri
The effects of Cynara scolymus L. leaf extract on carbon tetrachloride induced liver injury and the oxidative stress
EMİNE ÇOLAK
Yüksek Lisans
Türkçe
2011
Tıbbi BiyolojiEskişehir Osmangazi ÜniversitesiTıbbi Biyoloji Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. MEHMET CENGİZ ÜSTÜNER
- Enginar (Cynara scolymus L.) yaprağında fenolik madde analizleri ve antioksidan kapasite tayini
Antioxidant capacity assay and analysis of phenolics in artichoke (Cynara scolymus L.) leaf
AHMET ULUAD
- Cynara scolymus l. yaprakları kullanılarak biyoaktif materyal geliştirilmesi
Development of bioactive material using Cynara scolymus l. leaves
GAMZE EDE KILINÇ
Yüksek Lisans
Türkçe
2025
BiyoteknolojiGaziantep ÜniversitesiBiyoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. REMZİYE AYSUN KEPEKÇİ
- Yeşil sentez ile elde edilen metal nanopartiküllerin antimikrobiyal ve antibiyofilm etkinliklerinin değerlendirilmesi
Evaluation of antimicrobial and antibiofilm activity of green synthesized metal nanoparticles
FATİH ERCİ
Doktora
Türkçe
2018
BiyomühendislikYıldız Teknik ÜniversitesiBiyomühendislik Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. RABİA ÇAKIR KOÇ