Mevdûdî ve Süleyman Ateş'in tefsirlerinde kadın olgusu
The phenomenon of women in the commentaries of Mawdūdī and Suleyman Ateş
- Tez No: 943454
- Danışmanlar: PROF. DR. EMRAH DİNDİ
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Din, Religion
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Dokuz Eylül Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Temel İslam Bilimleri Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 202
Özet
Kadınların toplum içindeki konumları, sosyal hayatta nasıl algılandıklarıyla ilişkilidir. Bu durum, dinde de mevzu olmuş ve bu sebeple yüzyıllardır tartışılmıştır. Tartışmaya sebebiyet veren etmenlerin başında kadınlara erkeklerden daha az değer verildiği iddiasının olduğunu söylemek mümkündür. Ancak sosyal ve kültürel değişimlerin etkisiyle toplumlarda kadının konumunda değişiklikler meydana gelebilmektedir. Çünkü farklı dönem ve coğrafyalarda; iyi-kötü, güzel-çirkin gibi değerlerde farklılıklar gözlenmektedir. 7. yüzyılda kadınlar, toplum içinde saygı görmeyen ve önem verilmeyen bir konumdaydı. Bu durum, tefsir kitaplarındaki yorumlara da yansımıştır. Ancak, Sanayi Devrimi ve çeşitli reform hareketleriyle birlikte kadınların toplumdaki yeri değişmiştir. Batı'nın askeri ve siyasi alandaki üstünlüğü, kültürel olarak da diğer milletleri etkilemiş, bu gelişmelere paralel olarak tefsir kitaplarında kadınlara daha fazla önem verilmeye başlanmıştır. Bu çalışmada, hemen hemen aynı zamanda, ancak coğrafi olarak farklı bölgelerde yaşamış iki müellifin kaleme aldığı tefsirler incelenmiştir. İçtimai tefsir olarak kabul edilen bu eserlerin yazarlarının, kadınları ilgilendiren ayetleri nasıl yorumladıkları değerlendirilmiştir. Pakistan'da yaşamış Mevdûdî'nin (1903-1979) Tefhîmü'l-Kur'ân'ı ile Türkiye'de yaşayan Süleyman Ateş'in (d. 1933) Yüce Kur'ân'ın Çağdaş Tefsiri adlı eserlerinde“kadın”olgusuna yaklaşımları karşılaştırmalı olarak ele alınmıştır. İlk aşamada her iki tefsirin tamamı okunarak, kadınlarla ilgili ayetler özel olarak incelenmiştir. Bu ayetlerin yorumlanmasında müfessirlerin izlediği yöntemler üzerinde durulmuştur. Ayrıca, müfessirlerin yaşadıkları coğrafya ve zaman dilimlerinin, ayetlerin yorumlarında etkisi olup olmadığı araştırılmıştır. Sosyal içerikli tefsirlere sahip fakat farklı coğrafya ve kültürlere ait iki müfessirin bu coğrafya ve kültürün etkisinde geliştirdikleri bakış açılarını kadın konusuna dair ayetler eşliğinde deşifre etmek, çalışmanın özgünlüğünü ortaya koymaktadır. Çalışma sürecinde veri toplama, analiz, karşılaştırma ve tümevarım yöntemlerinden yararlanılmıştır. Bu araştırmanın sonucunda, tefsirlerde kadınlarla ilgili yapılan yorumların, müelliflerin yaşadığı zaman ve mekânın etkisi altında olduğu tespit edilmiştir. Mevdûdî'nin eserinin“çağdaş tefsir”olarak nitelendirilmesine rağmen, kadın konularına yaklaşımının günümüz modern dünyasıyla uyumlu olmadığı görülmüştür. Buna karşılık, Süleyman Ateş'in kadın meselelerine apolojik bir bakış açısıyla yaklaştığı ve feminist düşüncenin eleştirilerine kapı aralamayacak şekilde açıklamalarda bulunduğu sonucuna varılmıştır.
Özet (Çeviri)
Women's position in society is related to how they are perceived in social life. This situation has also been an issue in the Abrahamic religions and has been discussed for centuries. It is possible to say that the main factor that causes the debate is that the value given to women is less than that of men. However, changes in the position of women in societies can occur under the influence of social and cultural changes. Because in different periods and geographies; there are differences in values such as good-bad, beautiful-ugly. In the 7th century, women were in a position of disrespect and insignificance in society, and this was reflected in the comments in the tafsir books. However, with the Industrial Revolution and various reform movements, the place of women in society changed. The military and political superiority of the West influenced other nations culturally, and in parallel with these developments, women began to be given more importance in tafsir books. In this study, the tafsir of two authors whose periods of life were close to each other in time, but geographically different regions were analysed. It has been evaluated how the authors of these works considered a sociological tafsir interpreted the verses concerning women. The approaches to the phenomenon of“woman”in the works of Mawdūdī's Tafhīm al-Qur'ān, who lived in Pakistan, and Suleyman Ates' Yüce Kur'ân'ın Çağdaş Tefsiri, who lived in Turkey, is discussed comparatively. In the first stage, both tafsirs were read in their entirety and the verses related to women were specifically analysed. The methods followed by the commentators have been emphasized in the interpretation of these verses. . In addition, it was investigated whether the geography and time periods in which the commentators lived had an impact on their interpretations of the verses. In different sociological tafsirs, the verses about women are analysed reveals the originality of the study. In the study process, data collection, analysis, comparison and induction methods were used. As a result of this research, it has been determined that the comments on women in tafsirs are under the influence of the time and place in which the authors lived. Although Mawdūdī's work is described as a“contemporary tafsīr”, his approach to women's issues is not compatible with today's modern world. On the other hand, it is concluded that Süleyman Ates' approaches women's issues from an apologetic point of view and makes explanations in a way that does not open the door to the criticisms of feminist thought.
Benzer Tezler
- Son dönem tefsirlerinde tenkit
The criticism at the latest interpretations
MEHMET ERGÜN
Doktora
Türkçe
2016
DinDokuz Eylül ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MUSTAFA ÖZEL
- Çağdaş dönem tefsirinde din ve vicdan hürriyeti: Mevdûdî ve Süleyman Ateş örneği
Freedom of religion and conscience in contemporary period commentary (tafsir) Mevdudi and Süleyman Ateş example
MİNE ÖZER
Yüksek Lisans
Türkçe
2013
DinBayburt Üniversitesiİlköğretim Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi Eğitimi Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. MUSTAFA ŞENTÜRK
- Çağdaş tefsirlerde isrâiliyata yaklaşım ve Kitab-ı Mukaddes bilgilerinin kullanımı
Approaches to isra'iliyyat and use of biblical accounts in modern Qur'anic exegetical literature
MESUT KAYA
Doktora
Türkçe
2013
DinNecmettin Erbakan ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. YUSUF IŞICIK
- Kur'an'da Ehl-i Kitap bağlamında Mevdûdî ve Süleyman Ateş'in görüşlerinin mukayesesi
The comparison of Mevdûdî and Süleyman Ateş's opi̇ni̇ons about people of the book i̇n Qur'an
HASAN YILDIRIM
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
DinRecep Tayyip Erdoğan ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MUSTAFA HOCAOĞLU
- Rûm Sûresi'ndeki mûcize iddiasının rivayet temelli tahlili
A narration-based analysis of the miracle claim in Sūrat al-Rūm
EMİRHAN TAMBAĞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2025
DinOndokuz Mayıs ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HÜSEYİN AKGÜN
PROF. DR. BÜNYAMİN ERUL