Yabancı dil olarak Almanca ders kitaplarının adaptasyonu. Konseptin bakış açıları ve uyarlama sürecindeki problemler. (Türkiye'deki Alman dili eğitimi hazırlık sınıflarına yönelik bir uygulama)
Regionalisierung von Daf-lehrwerken. Perspektiven des konzepts und probleme bei seiner umsetzung. (Unterschung am beispiel der vorbereitungsklassen zur Deutschlehrerausbildung in der Turkei)
- Tez No: 94358
- Danışmanlar: PROF. DR. NİLÜFER TAPAN
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Alman Dili ve Edebiyatı, German Linguistics and Literature
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2000
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Eğitim Yönetimi, Teftişi, Planlaması ve Eko. Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 263
Özet
286 6. TURKISCHE ZUSAMMENFASSUNG Ülkemizde yabancı dil olarak Almanca eğitimi ve öğretimi gerek çokdillilik, gerekse çokkültürlülük boyutu ile yadsınamaz bir önem taşımaktadır. Son üç yıl içersinde Türkiye'de genel yabancı dil politikası ile ilgili somut olarak üç yemlik gerçeWeştMlmiştir. Bunlardan birincisi 1997 yılında yürürlüğe konulan sekiz yıllık temel eğitim yasasıdır. Bunun sonucu olarak yabancı dil derslerine dördüncü sınıftan itibaren yer verilmiştir. Bu değişiklik Almanca'mn yaygınlaşması, hem de yabancı dilin erken yaşta öğretilmeye başlanması açısından, atılmış çok önemli bir adımdır. Yeni uygulama Almanca'mn eğitim kurumlarmda ikinci dil olarak yaygınlaşabilmesi için de büyük önem taşımaktadır. İkinci önemli yemlik ise YÖK tarafından 1998 yılında tüm eğitim fakültelerini kapsayan ve sekiz yıllık temel eğitim için öğretmen yetiştirilmesini hedefleyen yeniden yapılanma çalışmasıdır. Buna göre bütün Eğitim Fakültelerinde öğretmen yetiştirme programı standart hale getirilmiştir. Alman Dili Eğitimi açısından da son derece önem taşıyan bu standart program Alman Dili Eğitimi Anabilim Dallarını da kapsadığı halde, hazırlık sınıflan bu yeni programın dışında totulmuştur. Bu nedenle hazırlık sınıflarının gerek ders programı, gerekse ders içerikleri Alman Dili Eğitimi Anabilim Dallan tarafından oluşturulmaktadır. Yabancı dil öğretimi ile ilgili ortaya çıkan üçüncü yenilik ise üniversiteye giriş sınavları (ÖSYS) ile ilgilidir. Bu yeniliğe göre yabancı dil sınavı üniversite giriş sınavının içerisinde ayrı bir bölüm oluşturmaktachr. Söz konusu yabancı dil sınavını yabancı dil ile öğretim yapan bölümlere yerleşen öğrencilerin profilini doğrudan etkilemektedir. Ümversitelerimizin Alman Dili Eğitimi Anabilim Dallan incelendiğinde, 1999/2000 öğretim yılında toplam 14 anabilim dalının 12 sinde bir hazırlık sınıfının287 mevcut olduğu, ancak bazı hazırlık sınıflarında ders içerikleri ve kullanılan yöntemlerin günümüz koşullarından uzak kaldığı saptanmıştır. Hazırlık sınıflarında sürdürülecek verimli uygulamalar öğrencilerin tüm yüksek öğretimleriyle ilgili motivasyonlarının artmasına neden olacaktır. Bu bağlamda hazırlık sınıflarında başarıyı olumlu etkileyecek şu temel ilkeler önem taşımaktadır: Temel bir ders kitabının esas alınması; haftada 24 saatlik dersi kapsayan hazırlık sınıfı programım İM öğretim üyesinin yürütmesi; okuma, yazma, konuşma, duyma-anlama yetileriyle dilbilgisi derslerinin bağımsız olarak değil, birbirleriyle entegre edilerek verilmesi; öğretim üyelerinin koordineli çalışması, birinin bıraktığı ders konusunu diğerinin devam ettirmesi, 'temel seviye Almanca'mn bitirilmesi, 'orta seviye Almanca'mn başlatılması ve bu dil derslerinin alan derslerine de hazırlık olacak biçimde düzenlenmesi. Türkiye'deki Alman Dili Eğitimi ile ilgili yayınlara bakıldığında, özellikle hazırlık sınıflarına yönelik bilimsel yayınların oldukça az olduğu görülür. Oysa dört yıllık alan programında nitelikli ve çok iyi derecede Almanca bilen öğrencilerin yetiştirilmesinde hazırlık sınıfı oldukça önemli bir temel oluşturduğundan, bu sınıf için çok yönlü birçok araştırmanın yapılması gereklidir. Bu konu çerçevesinde iyi bir örnek oluşturan Trakya Üniversitesi Alman Dili Eğitimi Anabilim Dalı hazırlık sınıfı konusunda kuruluşundan beri tutarlı bir gelişim göstermiştir. Çalışmanın birinci bölümün'de bu sınıfın geçirdiği gelişmelere yer verilmiştir. özellikle öğrenci odaklı ders işleyişinin hedeflendiği hazırlık sınıfında tüm dünya ülkeleri için hazırlanmış ders kitaplarıyla çalışmak, kültür boyutunda birtakım problemleri de beraberinde getirmektedir. Konunun uzmanları bu gibi durumlarda yerel ders kitaplarının kuşanılmasının gerektiği fikrinde birleşiyorlar. Ancak yerel ders kitaplarının oluşturulması sanıldığı kadar kolay olmayıp birçok iç ve dış nedenlere bağlıdır. Ülkemizde bu konuda büyük bir boşluk vardır. Yerel ders malzemesinin oluşum aşamalarının şartlan özellikle Alman Dili Eğitimi Anabilim288 Dallarının hazırlık sınıflan için uygun değildir. Bu alandaki öğrenci sayısının azlığı, resmi prosedürlerin karmaşıklığı ve komisyon kurma güçlükleri bunlardan birkaçıdır. Bu çerçevede hem kendi ülkemizin uzmanları, hem Almanya' daki uzmanların ortaklaşa bir komisyon kurarak hazırlık sınıflarında verimi arttırmak için çalışmalar yapmaları gerekmektedir. Sekiz yıllık eğitimin uygulanmasıyla birlikte ilk-ve ortaöğretimde bu alan için yerel özellikleri de içeren birer ders kitabı hazırlanmıştır. Ancak üniversitelerimizde Almanca dil dersleri için sıklıkla Almanya'dan ithal edilen kitaplar kullanılmaktadır. Bu doktora tezinin ikinci bölümünde yukarıda değinilen problemler irdelenmiş ve ithal ders malzemesinin günümüz koşullarında sorgulanması gerçeğine varılmıştır. Bu açıdan bakıldığında öğrencilerin yerel özellikleri de göz önüne alınarak yapılacak uyarlama çalışmalarının yer aldığı bu kitapların yararlılığı ve önemi vurgulanmıştır. Burada ayrıca yabancı dil olarak Almanca ders kitaplarının uyarlama biçimleri, boyutları, olasılıkları ve güçlükleri ele alınmıştır. Bu bağlamda Dietmar Rösler'in yabancı dil olarak Almanca derslerinde öğrenci odaklı modeli tamtilmışrır. Bu model doğrultusunda kullanılan ders kitaplarında yer alan metinlerin uyarlama şekilleri üzerinde durulmuştur. Bir ders kitabrmn birçok yönü uyarlanabilir. Ancak yabancı dil öğretiminde metinler temel bir işlev taşıdığından bu çalışmanın üçüncü bölümünde özellikle metin uyarlamaları üzerinde durulmuştur. Bu anlamda yabancı dil öğretiminde metinlerin geçirdiği evreler tarihsel açıdan incelenmiş ve metinlerin yabancı dil olarak Almanca öğretimindeki yöntemsel işlevleri sorgulanmış, metin seçiminin Tükiye'de öğrencinin beklentileri doğrultusunda belirlenmesi gerekliliği savunulmuştur. Dolayısıyla metinlerin işlevleri üzerinde de durulmuş, özellikle özgün ve yazınsal metinlerin önemi vurgulanmıştır. Ayrıca tüm çalışmada öğrenci odaklı bir öğretim biçimi yabancı dil olarak Almanca dersleri için temel alınmış ve öğrenci faktörünün öğretim yöntemleri açısından yeri ve önemi saptanmıştır.289 Dördüncü bölümde ise ilk üç bölümün teorik arka planını esas alan bir uygulamaya yer verilmiştir. Bu uygulamada hedef kitleyi Trakya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Alman Dili Eğitimi Hazırlık Sınıfı'nı 1998/1999 öğretim yılında tekrar eden 8 öğrencisi oluşturmaktadır. Uygulama çerçevesinde öğrencilerin beklentilerinden yola çıkılmış ve bu doğrultuda dersler öğrenci odakh olarak düzenlenmeye çalışılmıştır. Rösler'in getirdiği modelin temel alındığı bu bölümde uyarlama ile ilgili sorunlara değinilmiş ve öğrencilerin kendi perspektiflerinden oluşturdukları metinler ders malzemesi haline getirilmiştir. Uygulamada görüldüğü gibi, sözü geçen yönteme göre çalışıldığında olumlu sonuçlar elde edilebilmektedir. Bunu kanıtlamak için, bir öğretim elemanı yöntem olarak salt ders kitabı ile çalışmış, diğeri ise öğrencilerin yerel özelliklerini göz önüne alarak ders işlemiştir. Öğrencilere öğretmenlerin ders işleyiş yöntemleri, ders işleyiş şekilleri, ders içerikleri sorularak, elde edilen verilere göre ikinci yöntemin öğrencileri daha çok motive ettiği, ve onların dil düzeylerinin buna paralel geliştiği ortaya çıkarılmıştır. Yukarıda sergilenen uyarlama çalışması değerlendirildiğinde, öğrencilerin yerel özellikleri göz önüne alınarak işlenen derslerin ve oluşturulan ders malzemesinin salt ders kitabı ile sürdürülen derslerden daha olumlu sonuçlara yol açtığı ortaya çıkar. Bu açıdan bakıldığında öğrencilerin dersin işleyiş biçimine katıldıkları, kendi beklenti ilgi ve ahşkanhklarmı derse taşıdıkları uygulamalar kuşkusuz onların Almanca bügüerinin de daha hızlı ve verimli gelişmesine yol açacaktır. Öğrenci odakh bakış açısının eğitimin tüm alanları için savunulduğu günümüzde, daha verimli bir Almanca öğretimi için uyarlama çalışmaları yapılması kaçmılmazdır. Uyarlama çalışmalarına ağırlık verilen dersler, Alman Dili Eğitimi Anabilim Dallan hazırlık sınıflarında daha da verimli uygulamaların gerçekleştirilmesine yol açacaktır. Bu konuda yapılacak yeni incelemeler için bir ön araştırma, bir örnek niteliği taşıyan bu çalışmayla, meslektaşlarıma bir katkı sağlayabilmeyi amaçlıyorum.
Özet (Çeviri)
Özet çevirisi mevcut değil.
Benzer Tezler
- Adaptation literarischer texte als sprachfördermittel im DaF-unterricht
Edebi metinlerin Almanca dersinde dili geliştirmek amacıyla uyarlanması
ZEYNEP ATEŞ BOZKURT
Doktora
Almanca
2023
Eğitim ve ÖğretimEge ÜniversitesiAlman Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ FUNDA ÜLKEN
- Yabancı dil olarak almanca öğretiminde alıştırmaların gelişim çizgisi ve Sprack Hkurs Deutsch ders kitabında alıştırma düzeni
Başlık çevirisi yok
HÜLYA KEPENEK(SAN)
Yüksek Lisans
Türkçe
1989
Eğitim ve Öğretimİstanbul ÜniversitesiAlmanca Mütercim Tercümanlık Ana Bilim Dalı
DR. TÜLİN POLAT
- Türkiye'de geliştirilmiş yabancı dil olarak yerel Almanca ders kitaplarının görsel tasarım açısından incelenmesi
The examining of the textbooks developed in Turkey for German as a foreign language in the aspect of visual design
PINAR KARATEKİN
Doktora
Türkçe
2023
Eğitim ve ÖğretimGazi ÜniversitesiYabancı Diller Eğitimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. AYLİN SEYMEN
- Regionale daf- lehrwerkforschung in der Türkei und auf internationaler ebene: Eine metasynthese
Türkiye'de ve uluslararası düzeyde yerel Almanca ders kitabı araştırmaları: Bir meta-sentez çalışması
ADALET UYAN
Doktora
Almanca
2019
Eğitim ve ÖğretimHacettepe ÜniversitesiYabancı Diller Eğitimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AYTEN GENÇ
- Kreatives schreiben in den daf-lehrwerken
Yabancı dil olarak Almanca ders kitaplarında yaratıcı yazma
MELİKE ÖNAL
Yüksek Lisans
Almanca
2021
Alman Dili ve EdebiyatıSelçuk ÜniversitesiAlman Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ FİLİZ İLKNUR CUMA