Karaçay-Malkar halk anlatılarında olumsuz tipler
Negative types in Karachay-Balkar folk narratives
- Tez No: 943654
- Danışmanlar: DOÇ. DR. ABONOZ KÜÇÜK
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Halk Bilimi (Folklor), Türk Dili ve Edebiyatı, Folklore, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Giresun Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 551
Özet
Bu çalışma, Karaçay-Malkar Türklerinin halk anlatılarında bulunan olumsuz tipleri analiz ederek, bu tiplerin toplumsal ve kültürel bağlamdaki niteliklerini ve temsil ettikleri değerleri incelemektedir. Olumsuz tipler, toplumların“kötü”olarak nitelendirdiği durumların sembolleşmiş hâlleri olarak görülmektedir ve bu tipler aracılığıyla toplumun kötülüğü algılama ve anlamlandırma biçimleri ortaya konmaktadır. Tezde, olumsuz tiplerin halk anlatılarındaki rolü ve bu tiplerin“olumlu”tipler ile ilişkisi üzerinde de durulmuştur. Olumlu tiplerin“iyi”olarak nitelendirilmesi, büyük ölçüde olumsuz tiplerin varlığı ve sembolü oldukları değerlerle ilişkilidir. Olumsuz tipler, toplumun aşağıladığı, kabul etmediği, hor gördüğü ve alay ettiği davranışların temsilcileri olarak görülmektedir. Bu bağlamda, olumsuz tiplerin varlığı, olumlu tiplerin değerini ve toplumsal normları güçlendiren bir işlevdedir.Bu araştırma Karaçay-Malkar toplumunun kötülüğü nasıl gördüğü, halk anlatılarına nasıl yerleştirdiği ve bu temsillerin kolektif bellekte nasıl yer edindiği konularını da incelemektedir. Çalışmada mitolojik bir bakış açısıyla hareket edilerek, olumsuz tiplerin Türk mitolojisindeki demonik unsurlarla olan ilişkisi de incelenmektedir. Bu bağlamda, olumsuz tiplerin mitolojik kökenleri ve bu kökenlerin halk anlatılarında nasıl yer aldığı üzerinde durulmuştur.Son olarak, bu çalışma, Karaçay-Malkar Türklerinin halk anlatılarında olumsuz tiplerin rolünü ve bu tiplerin toplumsal değerlerle olan ilişkisini de inceleyerek, kötülüğün toplumsal ve kültürel bağlamda nasıl anlamdırıldığı üzerinde de durmuştur. Bu tür çalışmalar, halk anlatılarının kolektif bellekteki yerini ve bu anlatıların kültürel kimliğin oluşumundaki rolünü anlama açısından önem taşımaktadır.
Özet (Çeviri)
This study analyzes the negative types found in the folk narratives of the Karachay-Balkar Turks, examinin their social and cultural characteristics and the values they represent. Negative types are seen as symbolic representations of what societies deem“evil”, and through these types, the ways in which societies perceive and interpret evil are revealed. The thesis also emphasizes the role of negative types in folk narratives and their relationship with“positive”types. The characterization of positive types as“good”is largely tied to the existence of negative types and the values thep sembolize. Negative types are regarded as representatives of behaviors that society despises, rejects, scorns and ridicules. In this context, the presence of negative types serves to reinforce the value of positive types and strengthen societal norms. This research also explores how the Karachay-Balkar society perceives evil, how it is embedded in folk narratives and how these representations are ingrained in collective memory. Adopting a mythological perspective, the study examines the connection between negatives types and demonic elements in Turkish mythology. İn this regard, the mythological origins of negative types and how these origins are reflected in folk narratives are discussed. Finally, this study investigates the role of negative types in the folk narratives of the Karachar-Balkar Turks and their relationship with societal values, shedding light on how evil is interpreted within social and cultural contexts. Such studies are significant for understanding the place of folk narratives in collective memory and their role in the formation of cultural identity.
Benzer Tezler
- Karaçay-Malkar folklor kitabının Latin harflerine aktarımı ve değerlendirilmesi
Transfer of the book Karachay-Malkar folklore into Latin letters and its assessment
NURSEL IŞIK
Yüksek Lisans
Türkçe
2016
Halk Bilimi (Folklor)Erciyes ÜniversitesiAvrasya Çalışmaları Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. BETÜL GÖRKEM
- Karaçay-Malkar destanlarının ortaya çıkışında travmatik deneyimler
Traumatic experiences in the emergence of Karachay-Balkar epics
SÜMEYYA ARICAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Halk Bilimi (Folklor)Yıldız Teknik ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MERİÇ HARMANCI
- Karaçay-Malkar Nart destanlarında mitolojik kahramanların ve varlıkların incelenmesi
Examination of mythological heroes and beings in Karaçay-Malkar Nart epics
SÜMEYYE KÜBRA GÜNDOĞDU
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Halk Bilimi (Folklor)Yıldız Teknik ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AYNUR KOÇAK
- Karaçay-Malkarlarda tılsımlı masallar (inceleme-metin)
Karachay-Malkar fairy tales (examination-texts)
ZEYNEP ASLAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2012
Halk Bilimi (Folklor)Gazi ÜniversitesiÇağdaş Türk Lehçeleri ve Edebiyatları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NACİYE YILDIZ
- Türkiye'deki Karaçay-Malkar derneklerine sosyolojik bakış
Sociological view to Karachay-Malkar associations in Turkey
ŞEHPER DENİZ SAVACI
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Halk Bilimi (Folklor)Ege ÜniversitesiUygulamalı Sosyoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HALE OKÇAY