Özgün işlevini yitirmiş endüstri yapılarının yeniden işlevlendirme kararları için rastsal yapay zekâ modeli geliştirilmesi
Development of an artificial intelligence model for adaptive reuse decisions of abandoned industrial buildings
- Tez No: 943896
- Danışmanlar: DOÇ. DR. SEDA ŞİMŞEK
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Mimarlık, Architecture
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Süleyman Demirel Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Mimarlık, Planlama ve Tasarım Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Mimarlık Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 168
Özet
Endüstriyel yapılar, teknolojik gelişmeler ve üretim modellerindeki dönüşümler neticesinde, diğer yapı türlerine kıyasla daha hızlı işlev kaybına uğramaktadır. Ancak bu yapılar, çoğunlukla taşıyıcı sistemlerini ve fiziksel bütünlüklerini muhafaza ettikleri için, uygun müdahale stratejileriyle yeniden işlevlendirilmeye elverişli nitelikler sunmaktadır. Bu tez çalışmasında özgün işlevini kaybederek“atık yapı”durumuna gelen nitelikli endüstri yapılarının yeniden işlevlendirilmesi konusu önerilen yapay zekâ modeli ile ele alınmıştır. Bu doğrultuda geliştirilen yapay zekâ destekli modeli, yapıların fiziksel parametrelerini değerlendirerek minimum müdahale ile en uygun fonksiyonun belirlenmesini hedeflemektedir. Modelin temelinde,“Rastsal Orman (Random Forest)”sınıflandırma yöntemi yer almakta olup, model ölçülebilir parametreler üzerinden işlemektedir. Modelin uygulanabilirliği, Batı Akdeniz Bölgesi'nde yer alan Antalya Pil Fabrikas, Burdur ÇİNEF Gülyağı Fabrikası ve deposu, Isparta Deri-İplik Fabrikası ile Hüseyin Baş Değirmeni gibi farklı plan tipi ve konumlara sahip beş endüstri yapısı örneğinde test edilmiştir. Ayrıca, 38 mimarla yapılan anket çalışması sonuçlarının model önerileri ile karşılaştırılması yapılmıştır. Çalışma, yapay zekâ uygulamalarının mimari karar destek süreçlerine entegrasyonu açısından literatürdeki boşluğu doldurmayı ve özgün değer taşıyan endüstriyel yapıların yeniden işlevlendirilmesinde yenilikçi bir yaklaşım sunmayı hedeflemiştir. Çalışma sonucunda önerilen mobil uygulamanın, yapay zekanın gelişimi paralelinde daha nitelikli bir uygulama aracı formuna dönüştürülmesi ile kamu kurumları, meslek odaları ve tasarım profesyonelleri için karar destek aracı olarak işlev görmesi öngörülmektedir.
Özet (Çeviri)
Industrial buildings, due to technological advancements and transformations in production models, tend to lose their original functions more rapidly compared to other building types. However, these structures often retain their structural systems and physical integrity, making them suitable candidates for adaptive reuse through appropriate intervention strategies. In this thesis, the adaptive reuse of industrial buildings that have lost their original function and become“abandoned structures”is addressed through a proposed artificial intelligence (AI)-supported model. The developed AI-based model aims to determine the most appropriate new function with minimal intervention by evaluating the physical parameters of these buildings. The model is built upon the Random Forest classification algorithm, processing through measurable physical and environmental parameters. The usability of this model was tested on five industrial buildings with different layouts and locations in the Western Mediterranean Region of Türkiye, including Antalya Battery Factory, Burdur ÇİNEF Rose Oil Factory and its warehouse, Isparta Leather Factory, and Hüseyin Baş Watermill. Additionally, a comparative analysis was conducted between the model's function proposals and the preferences gathered from a survey of 38 architects.This study aims to fill a gap in the literature by integrating AI applications into architectural decision-support processes and to propose an innovative approach for the adaptive reuse of industrial buildings. As an outcome of the research, it is envisaged that the proposed model will be further developed into a mobile application, aligned with advancements in AI technologies, serving as a decision-support tool for public authorities, and design professionals engaged in the adaptive reuse of built heritage.
Benzer Tezler
- Liman kentlerinde koruma ve yaşatma prensipleriyle değerlendirilen gemi inşa endüstrisi yapıları: Tersane-i Amire üzerine yeni bir senaryo 'Haliç tersanesi bilinç platformu'
Buildings of shipyard industry evaluated with conservation and preservation principles in port cities: New scenario about Tersane-i Amire- Haliç shipyard awareness platform
ESİN SARIMAN ÖZEN
Doktora
Türkçe
2014
MimarlıkMimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesiİç Mimarlık Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. SAADET AYTIS
- Endüstri mirasının korunmasındaki parametreler ve işlev değişikliğinin Türkiye'de koruma altına alınan fabrikalar üzerinden değerlendirilmesi
Evaluation of the parameters and functional change in the protection of industrial heritage through factories protected in Turkey
AYŞENUR NAZLI ÖZDABAK
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
MimarlıkBaşkent ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ MÜGE BAHÇECİ
- Mevcut binaların dönüştürülmesinde iklim değişikliğine karşı uyumlandırma çalışmaları üzerine bir araştırma
A research adaptation works against the climate change in transforming the existing buildings
ELÇİN ÖZKAYA
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
MimarlıkÇankaya ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. GÜLSU ULUKAVAK HARPUTLUGİL
- Özgün işlevini yitirmiş endüstri mirası yapıların yeniden kullanımında uygun işlev seçimi: İstanbul-Çengelköy ispirto/suma fabrikası örneği
Appropriate reuse example for historic industrial buildings which have lost their original function:Istanbul-Çengelköy alcohol/suma factory case study
RUKİYE BİLGE AY
Yüksek Lisans
Türkçe
2013
İç Mimari ve DekorasyonMimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesiİç Mimarlık Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. ŞENAY BODUROĞLU
- Manchester örneğinde endüstri dönemi yapı mirasının konut işlevi verilerek yeniden kullanımı
Reuse of industrial built heritage for residential purposes in Manchester
NURAN MENGÜŞOĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2007
MimarlıkGazi ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. ESİN BOYACIOĞLU