Çeşitli dini gruplarda sanal akrabalık: Kirvelik örneği
Virtual kinship in various religious groups: The case of kirvelik
- Tez No: 944131
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ ERCAN ÇELİK
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Din, Religion
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Çankırı Karatekin Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Felsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 110
Özet
Sosyal ve ekonomik bir birlik ve toplumsal dayanışma örneği olan kirvelik kurumu geçmişten günümüze kadar Türkiye, Irak ve Suriye coğrafyalarında sürdürülmektedir. Kirvelik kurumu toplumumuz içerisinde aile kurumu ile birlikte oldukça önemli bir yer tutmaktadır. Toplumumuzda kirvelik kurumuna farklı etnik, dini veya toplumsal gruplar farklı anlamlar yüklese de genel olarak çerçeve tanım konusunda ittifak vardır. Kirvelik, erkek çocuğun sünneti veya evliliği sırasında aile dışından bir kişinin maddi ya da manevi açıdan aileden daha fazla sorumluluk üstlenmesiyle kurulan bir tür sanal akrabalıktır. Tarihsel arka planda dostluk ve aileler arası güç birliğinin bir simgesi olarak ortaya çıkan kirvelik müessesesi ekonomik, siyasi, hukuki, kültürel, sosyal ve dini bir çok unsuru bünyesinde barındırmaktadır. Dini bir vecibe olan sünnet ameliyesine bağlı olarak tarım kültürüne dayalı toplumlarda ortaya çıkan kirvelik kurumu teknolojinin gelişmediği el emeğinin görece değerli olduğu dönemlerde tek başına güçsüz sayılabilecek aileleri hem ekonomik hem de sosyal açıdan daha güçlü hale getirmiştir. Kirvelik, farklı dil, din, etnik köken ve aşiretlere mensup bireylerin bir arada huzur ve barış içinde yaşamalarını kolaylaştırmış; kan bağına dayanmayan yeni akrabalık ilişkileri kurmalarına ve özellikle zor zamanlarda önemli bir sosyal sermaye kaynağı oluşturmalarına imkan sağlamıştır. Toplumsal değişme ile beraber bu kadim geleneğin yaşatıcıları azalmış olsa da ülkemizde başta Doğu ve Güneydoğu Anadolu Bölgeleri olmak üzere hala varlığını devam ettiren adetlerdendir. Toplumun kollektif hafızasında güçlü bir yer edinmiş olan kirvelik müessesesinin tarihsel kökenlerine inmek, sadece geleneksel bir yapıyı anlamak açısından değil, aynı zamanda toplumsal dayanışma ve kültürel süreklilik biçimlerini kavrayabilmek açısından da büyük önem taşımaktadır. Bu doğrultuda çalışmada; kirvelik kurumunun kökeni, tarihsel gelişimi ve günümüzdeki toplumsal işlevlerinin belirlenmesi ile bu kurumun temelinde yer alan dini fenomenlerin sosyolojik bir perspektifle değerlendirilmesi amaçlanmıştır.
Özet (Çeviri)
The institution of kirvelik, which is an example of social and economic unity and social solidarity, has been maintained in Turkey, Iraq and Syria from past to present. The institution of kirvelik has a very important place in our society together with the institution of family. Although different ethnic, religious or social groups attribute different meanings to the institution of kirvelik in our society, there is a general agreement on the framework definition. Kirvelik is a virtual kinship established as a result of someone outside the family making more effort than the family in the circumcision or marriage of the male child and taking more responsibility in material or moral terms. The institution of kirvelik, which is a symbol of friendship and unity of power between families in the historical background, contains many economic, political, legal, cultural, social and religious elements. The institution of kirvelik, which emerged in societies based on agricultural culture in connection with circumcision, which is a religious obligation, has made families, which could be considered weak alone in periods when technology was not developed and manual labour was relatively valuable, stronger both economically and socially. It has enabled people belonging to different languages, religions, ethnic origins and tribes to live together in peace and tranquility, to establish kinship other than blood relatives, and to provide social capital in difficult times. Although the survivors of this ancient tradition have decreased with social change, it is one of the customs that still continues to exist in our country, especially in the Eastern and Southeastern Anatolia Regions... It is very important to go into the historical origins of an institution that has gained such an important place in the memory of the society. Therefore, in this study, it is aimed to investigate and reveal the origin and historical development of the kirvelik institution in depth, to determine the social functions of the kirvelik institution today, and to evaluate the religious phenomena underlying the kirvelik institution from a sociological perspective.
Benzer Tezler
- Yönetici-çalışan ilişkilerinde örgüt dışı informal etkileşimler modeli: Nitel bir araştırma
Out of organization informal interactions model for relations of manager-employee: A qualitative study
KAMURAN CERİT
- Din sosyolojisi açısından dini toplulukların yeni mekânları: Youtube kanalları
New spaces of religious communities in terms of sociology of religion: Youtube channels
TANSU ABDALOĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
DinKastamonu ÜniversitesiFelsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. İBRAHİM YENEN
- Sosyal medya vaizliği: Amerika ve Türkiye örneği
Social media chaplaincy: Example of America and Turkey
ZEYNEP KAYSERİ
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
DinMarmara ÜniversitesiFelsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı
DR. HAFİZE ŞULE ALBAYRAK
- Bizans Dönemi maden eserlerinde Hıristiyanlık dışı tasvirler
Non-Christian depictions in metallic artifacts of the Byzantine period
SEMİLYA ÖKTEM
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Sanat TarihiSivas Cumhuriyet ÜniversitesiSanat Tarihi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MERYEM ACARA ESER
- Ukrayna ve Türk halk sanatlarında ortak yaratım olarak motif ve semboller
Motifs and symbols as common cultural creation in Ukrainian and Turkish folk arts
ADALET ENVER
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
Sanat TarihiKastamonu ÜniversitesiSanat ve Tasarım Ana Bilim Dalı
PROF. SERKAN İLDEN