Fiziksel engelli kadınlara sağlık inanç modeline dayalı verilen eğitim programının kadınlarda sık görülen kanserlerin farkındalıklarına sağlık inançlarına ve tarama davranışlarına etkisi
The impact of a health belief model based educational program on awareness, health beliefs and screening behaviors related to common cancers among women with physical disabilities
- Tez No: 944147
- Danışmanlar: PROF. DR. BİRGÜL ÖZKAN
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Hemşirelik, Nursing
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Yıldırım Beyazıt Üniversitesi
- Enstitü: Sağlık Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Hemşirelik Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 170
Özet
Bu çalışma 18-65 yaş arasındaki fiziksel engelli kadınlara Sağlık İnanç Modeli'ne dayalı olarak verilen eğitim programının, kadınlarda sık görülen kanserlerin farkındalıklarına, sağlık inançlarına ve kanser tarama davranışlarına olan etkisini belirlemek amacı ile yapılmıştır. Araştırma, ön test-son test tasarımına sahip, randomize kontrollü deneysel bir çalışma olarak yürütülmüştür. Araştırma, Ankara ilinin farklı ilçelerindeki belediyelerden hizmet alan veya farklı engelli derneklerine üye olan fiziksel e Ağustos 2023 tarihleri arasında araştırma kriterlerine uyan 49 fiziksel engelli kadın (müdahale 1 grubu: 30, müdahale grubu: 19) ile yürütülmüştür. Araştırmaya katılan kadınlar, randomizasyon yöntemi kullanılarak müdahale 1 ve müdahale 2 gruplarına dağıtılmıştır. Müdahale 1 grubuna 4 ev ziyareti, 2 görüntülü sosyal etkileşim, danışmanlık, eğitim materyalleri, takvim magnet, tematik hediyeler verilmiş; Müdahale 2 grubuna ise standart eğitim, 2 defa SMS hatırlatması ve 3 ev ziyareti uygulanmıştır. Verilerin toplanmasında Tanıtıcı Bilgi Formu, Champion Meme Kanseri ve Taramalarına İlişkin Sağlık İnanç Modeli Ölçeği, Jinekolojik Kanserler Farkındalık Ölçeği, Rahim Ağzı Kanseri ve Pap-Smear Testi Sağlık İnanç Modeli Ölçeği kullanılmıştır. Verilerin analizinde sayı, ortalama, yüzde, standart sapma, Mann Whitney U testi, eşli örnekler t testi, Wilcoxon testi, Pearson kikare testi, yates düzeltmesi ve Fisher's exact testleri, katılımcıların Kendi Kendine Meme Muayenesi, Kendi Kendine Vulva Muayenesi, Mamografi ve Pap-Smear yaptırma durumlarını etkileyen faktörlerin belirlenebilmesi amacıyla regresyon analizi yapılmıştır. İstatiksel anlamlılık düzeyi p0,05). Son Testte, müdahale 1 grubunda anlamlı fark saptandı (p0,05). Son Testte, müdahale 1 grubunda anlamlı düşüş gözlendi (p0,05). Son Testte, müdahale 1 grubunda anlamlı azalma görüldü (p0,05). Son test ölçümlerinde fiziksel engelli kadınların Kendi Kendine Meme Muayenesi, Klinik Meme Muayenesi, Kendi Kendine Vulva Muayenesi yapma, Mamografi çektirme, kadın doğum uzmanına muayene olma durumu ve Pap Smear testi yaptırma durumları açısından gruplar arasında istatistiksel olarak anlamlı fark bulunmuştur(p
Özet (Çeviri)
The İmpact of A Health Belief Model Based Educational Program On Awareness, Health Beliefs and Screening Behaviors Related to Common Cancers Among Women with Physical Disabilities This study aimed to evaluate the effect of a Health Belief Model (HBM)-based education program on the awareness, health beliefs, and screening behaviors regarding common female cancers among women with physical disabilities aged 18–65. The research was conducted as a randomized controlled experimental study with a pretest-posttest design. The study was carried out between January and August 2023 with 49 physically disabled women (intervention group 1: n=30, intervention group 2: n=19) who were recruited from municipalities or disability associations in various districts of Ankara. Participants were randomly assigned to intervention groups 1 and 2. Intervention group 1 received four home visits, two video-based social interactions, counseling, educational materials, calendar magnets, and thematic gifts. Intervention group 2 received standard education, two SMS reminders, and three home visits. Data collection tools included the Introductory Information Form, Champion's Health Belief Model Scale for Breast Cancer Screening, Gynecological Cancer Awareness Scale, and Health Belief Model Scale for Cervical Cancer and Pap Smear Test. Statistical analyses included frequency, mean, percentage, standard deviation, Mann-Whitney U test, paired samples t-test, Wilcoxon test, Pearson chi-square, Yates correction, Fisher's exact test, and regression analysis to identify factors affecting breast self-examination (BSE), mammography, and Pap smear behaviors. The significance level was set at p0.05), while posttest scores were significantly higher in intervention group 1 (p0.05). In posttest measurements, significant differences were found between groups in BSE, clinical breast examination, vulva self-examination, mammography, gynecological examination, and Pap smear test uptake (p
Benzer Tezler
- HPV DNA (+) kadınların sağlık inanç modeli'ne göre izlem sürecindeki deneyimleri: Nitel bir çalışma
The experiences of HPVDNA (+) women in the follow-up process according to health belief model: A qualitative study
SEMRA ELMAS
Doktora
Türkçe
2019
HemşirelikEge ÜniversitesiKadın Sağlığı ve Hastalıkları Hemşireliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ÜMRAN SEVİL
- Çağdaş Suriye nesrinde siyasî hapishane edebiyatı üzerine eleştirel bir bakış
The literature of political prisons in contemporary Syrian prose analytical prepective
ABDOLGADER MOHAMED ALİ
Yüksek Lisans
Arapça
2014
Doğu Dilleri ve EdebiyatıSelçuk ÜniversitesiDoğu Dilleri ve Edebiyatları Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. FİKRET ARSLAN
- Engelli bireylerin maneviyat algıları üzerine nitel bir araştırma
A qualitative study on perceptions of spirituality of persons with disabilities
TUĞBA ALTUNTAŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Sosyal HizmetÜsküdar ÜniversitesiSosyal Hizmet Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ABDULHAKİM BEKİ
- Fiziksel engelli kadınların prekonsepsiyonel dönem sağlık davranışları ile sağlık hizmetlerine erişim durumlarının belirlenmesi
Determination of preconceptional period health behaviors and access to health services of physically disabled woman
YAĞMUR ÖZDEN
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
HemşirelikSağlık Bilimleri ÜniversitesiKadın Hastalıkları ve Doğum Hemşireliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. GÖNÜL KURT
- Gebelik deneyimi olmayan fiziksel engelli kadınların gebelik algısı
Pregnancy perception of physically disabled women without pregnancy experience
FULYA MATYAR
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
EbelikAydın Adnan Menderes ÜniversitesiEbelik Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. KEZİBAN AMANAK