Geri Dön

Hadislerin tebvîb ve tasnifini etkileyen faktörler ve ilk musannef eserlere yansımaları (Hicrî ikinci asır)

The factors affecting the tabvīb and classification of hadiths and their reflections on the first musannaf works (Second Hijri century)

PDF İndir

  1. Tez No: 944197
  2. Yazar: EMRULLAH BOLAT
  3. Danışmanlar: PROF. DR. MUSTAFA ERTÜRK
  4. Tez Türü: Doktora
  5. Konular: Din, Religion
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2025
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: İstanbul Üniversitesi
  10. Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
  13. Sayfa Sayısı: 292

Özet

Hadislerin tedvîn zamanına bağlı olarak tebvîb ve tasnifi, hadis ilimleri tarihi mevzubahis edildiğinde araştırmacıların dikkatini çekmiş ve özellikle üçüncü asır ve sonrası eserler dikkate alınarak kimi değerlendirmelerde bulunulmuştur. Bu çalışmada ise hicrî ilk iki asra tekabül eden dönemin konusu olan tebvîb ve tasnifin mahiyeti, gelişim süreçleri, tarihi arka planı, tebvîb ve tasnifi etkileyen faktörler ve bunların ilk musannef eserlere yansımaları konu edilmiştir. Çalışmamız bu yönüyle önemli olup üçüncü ve sonraki asrı konu edinen diğer çalışmalardan ayrılmaktadır. Araştırmamızda takip edilen yöntemi ortaya koymak adına şunlar söylenmelidir: Öncelikle tebvîb ve tasnif kavramlarıyla faktör kelimesi hakkında genel ve doyurucu bir çerçeve çizilmiş, ilgili dönemde yaşamış musannif ve eserleri detaylıca listelenmiştir. Listeleme yapılırken eserlerin matbu olanlarının yanı sıra günümüze ulaşmayanların da isim ve muhtevalarına hem giriş kısımda hem de tezin muhtelif yerlerinde ayrıca işaret edilmiştir. Ardından çalışmanın Birinci Bölüm'ünde ilk iki asır hadis eserlerinin tasnifine etki eden sosyal, siyasal, itikâdî ve ilmi sebepler hadis tarihine etkileri vurgulanarak tespit edilmiş ve muhtelif açılardan yorumlanmıştır. İkinci Bölüm'de ilgili sebepler eserlerin tebvîb ve tasnifine etki eden faktörlerle ilişkilendirilerek değerlendirilmiştir. Değerlendirmede sağladığı kolaylıktan ötürü incelenen hadis eserleri konu yoğunluklarına göre yeni bir tasnifle sınıflandırılmıştır. Üçüncü Bölüm'de, tebvîb ve tasnifi etkileyen faktörlerin, müstakil bir kitaba veya bölüme nasıl etki ettiğini anlamak ve durumu tespit etmek amacıyla“zühd”konusu ele alınmıştır. Bu bölümde ilk iki asır zühd eserleri özelinde konu alt ve yan başlıklara ayrılmış, tasnife etki eden hususların görülmesi açısından ayrıca tetkike tabi tutulmuştur. Zühd konusunun sonraki asır hadis eserlerine intikali ve tasavvuf literatürüne muhtemel katkı ve yönlendirmesine dair tespit ve değerlendirmelerde de bulunulmuştur. Ulaşılan sonuçlar, tebvîb ve tasnifi etkileyen faktörlerin, ilgili dönemde yazılan birçok esere önemli ölçüde yansıdığını göstermektedir. Ayrıca bu faktörlerin, tasavvuf tarihinin zühd, tasavvuf ve tarikat dönemlendirmelerine etkisinde olduğu gibi, kendini aşarak yeni ilmi disiplinlerin oluşumuna katkıda bulunabileceği de görülmüştür.

Özet (Çeviri)

The tabwīb and classification of hadiths depending on the time of their composition (tadwîn) has attracted the attention of researchers when it comes to the history of hadith sciences and some evaluations have been made, especially considering the works of the third century and later. This study, on the other hand, focuses on the nature, development processes, historical background, factors affecting tabwīb and classification, and their reflections on the first musannaf hadith works, which is the subject of the period corresponding to the first two centuries of Hijri. Our study is important in this respect and differs from other studies on the third and later centuries. In order to reveal the methodology followed in our research, the following should be said: First of all, a general and satisfactory conceptual framework is drawn about the concepts of tabwīb, classification and factor and the musannīf and their works who lived in the relevant period are listed in detail. The names and contents of the printed works as well as those that have not survived are pointed out both in the introduction and in various parts of the thesis. Then, in the first chapter of the study, the social, political, theological and scientific reasons affecting the classification of the hadith works of the first two centuries are identified by emphasizing their effects on the history of hadith and interpreted from various perspectives. In the second part of the thesis, the relevant reasons are evaluated in relation to the factors affecting the classification and classification of the works. In order to facilitate the evaluation, the hadith works analyzed were categorized according to their subject intensity with a new classification. In the third chapter of the thesis, the subject of“zuhd”is discussed in order to understand how the factors affecting tabwīb and classification affect an individual book or chapter and to determine the situation. In this section, the subject is divided into sub-headings and sub-headings in the first two centuries' works on zuhd, and it is subjected to further examination in order to see the issues affecting the classification. The findings and evaluations on the transfer of the subject of zuhd to the hadith works of the following centuries and its possible contribution and direction to the Sufi literature were also made. The findings show that the factors affecting tabwīb and classification were reflected to a significant extent in many works written in the relevant period. In addition, it is also seen that these factors may contribute to the formation of new scientific disciplines by transcending themselves, as in the effect of Sufi history on the periodization of zuhd, Sufism and tariqa."

Benzer Tezler

  1. Tez No

    884865

    Hicrî dördüncü yüzyıla kadar hadisçilerin tebvîb yöntemlerinin amaçları

    مقاصد التبويب عند المحدثين حتى القرن الرابع الهجري

    MARWAN HAYANI

    Yüksek Lisans

    Arapça

    Arapça

    2024

    DinYalova Üniversitesi

    Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. YUSUF OKTAN

  2. Tez No

    350119

    Hadis edebiyatında kitabul-imâreler ve sahih-i müslim örneği

    Government books (kitab al-imara) in hadith literature and example of sahih muslim

    ABDULLAH TAHA İMAMOĞLU

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2013

    Dinİstanbul Üniversitesi

    Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. MUSTAFA ERTÜRK

  3. Tez No

    551803

    المحاولات في تعليم الحديث بمدارس فندق في منطقة فطاني جنوب تايلاند

    Tayland'ın güney bölgesindeki Patani Pondok medreselerinde hadis eğitim faaliyetleri

    MAWADDAH JAPAKIYA

    Yüksek Lisans

    Arapça

    Arapça

    2019

    DinMarmara Üniversitesi

    Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. ATAULLAH ŞAHYAR

  4. Tez No

    909666

    Karâfî'nin ez-Zehîra adlı eserinde Ebû Hanîfe'ye nispet edilen görüşlerin ibadetler özelinde tespit ve tahlîli

    Identification and evaluation of the opinions attributed to Abu Hanifa in Karafi's ez-Zehîra in terms of worship

    İDRİS DALMA

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2024

    Dinİstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi

    Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. RECEP CİCİ

  5. Tez No

    534466

    İbn Hamza el-Hüseynî ve el-Beyân ve't-Ta'rîf adlı eseri

    Ibn Hamza el-Huseynî and his work el-Beyân ve't-Ta'rîf

    HAYATİ AK

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2018

    DinSakarya Üniversitesi

    Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. ABDULLAH AYDINLI

Geri Dön